Hormony płciowe Flashcards

1
Q

AZOPRYZNIL

A
  • modulator receptora progesteronowego, jego antagonista w obecności progeteronu
  • w endometriozie i włókniakach macicy
  • wystawie endometrium na działanie estrogenów bez żadnej ochrony –> nie można dłużej niż kilka miesięcy, bo może zwiększać ryzyko raka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czysty antagonista rec. progesteronowego;

A

LONAPRYZAN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ULIPRYSTAL

A
  • modulator receptora progesteronowego (jego antagonista gdy progesteron obecny )
  • składnik pigułki po
  • opóźnia owulację o kilka dni lub ją hamuje
  • nieskuteczny jeżeli już doszło do owulacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

MIFEPRYSTON

A
  • modulator receptora progesteronowego , jego antagonista w obecnośći progesteronu
  • substancja wczesnoporonna (do 49. dnia ze wskazań medycznych, często z MIZOPROSTOLEM)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Gestageny, zastosowanie:

A
  • endometrioza,
  • nieregularne i bolesne cykle miesiączkowe
  • krwawienia z jamy macicy

Są jednocześnie agonistami receptorów: estrogenowych, glikokortykoidowych, mineralokortykoidowych, androgenowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

TANAPROGET

A
  • niesteroidowy analog gestagenów
  • fluorowana pochodna stosowana do wykrywania raka sutka
  • zmniejsza ekspresję metaloproteinaz w endometrium (a tamte sprzyjają ektopowemu rozsiewowi endometrium) - więc pozytywnie działa w endometriozie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

TESTOSTERON

A
  • domięśniowo lub przezskórnie
  • u mężczyzn u których stwierdzono hipogonadyzm i potwierdzono niedobór testosteronu
  • formy doustne: UNDECYLENIAN TESTOSTERONU, MESTEROLON
  • stymulacja rozrostu jąder i spermatogenezy
  • działanie anaboliczne
  • nie przywraca płodności u pacjentów z hipogonadyzmem
    UWAGA: przyspiesza rozwój raka gruczołu krokowego, konieczny monitoring + jest to przeciwwskazanie
  • powoduje niekorzystne zmiany lipidowe (podnosi LDL i obniża HDL) –> miażdżyca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Nadmiar testosteronu:

A

WIelokrotne przekroczenie fizjologicznej dawki testosteronu powoduje zahamowanie funkcji przedniego płata przysadki , zmniejszenie spermatogenezy, zanik jąder , zwyrodnienie kanalików nasiennych i ginekomastię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

DANAZOL

A
  • syntetyczny steroid o działaniu przeciwestrogenowym i słabo androgenowym
  • hamuje sekrecję FSH, LH oraz aktywność estrogenów
  • w bardzo nasilonych krwawieniach menstruacyjnych, endometriozie, włókniakach sutka
  • odmienny mechanizm - w obrzęku naczynioruchowym (zmniejsza ilość aktywnego C1)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Endometriozę można leczyć:

A
  • gestagenami
  • TANAPROGET
  • DANAZOL
  • antagoniści rec progesteronowego (AZOPRYZNIL)
  • antagoniści rec. GnRH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

FINASTERYD, DUTASTERYD

A
  • inhibitory 5alfa-reduktazy –> hamują powstawanie DHT z testosteronu
  • w łagodnym przeroście gruczołu krokowego
  • w łysieniu typu męskiego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

CYPROTERON

A
  • steroidy antagonista rec. androgenowego

- w hirsutyzmie u kobiet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

FLUTAMID, BIKALUTAMID, NILUTAMID

A
  • niesteroidowi antagoniści receptora androgenowego

- w nieoperacyjnym raku gruczołu krokowego (łącznie z analogami GnRH)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

OCTAN ABIRATERONU

A
  • niesteroidowy nieodwracalny inhibitor CYP17A1 (enzymu, który ma aktywność 17b-hydroksylazy i 17,20-liazy)
  • hamuje endokrynną syntezę testosteronu w jądrach oraz autokrynną syntezę w raku prostaty
  • u pacjentów opornych na kastrację farmakologiczną
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

TYBOLON

A
  • związek o działaniu estrogenowym, gestagenowym i sndrogenowym
  • w HTZ w celu zapobiegania osteoporozie i objawom menopauzy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jednoczesne stosowanie estrogenów i gestagenów w HTZ powoduje:

A

WZROST RYZYKA:

  • raka sutka
  • demencji
  • nietrzymania moczu
  • zakrzepów wewnątrznaczyniowych
  • udaru mózgu
  • choroby niedokrwiennej serca

SPADEK RYZYKA:

  • raka jelita grubego
  • złamań w wyniku osteoporozy
17
Q

Stosowanie samych estrogenów w HTZ:

A

WZROST RYZYKA:

  • udaru mózgu
  • zakrzepów wewnątrznaczyniowych
  • nietrzymania moczu

SPADEK RYZYKA:

  • raka sutka
  • raka jelita grubego
  • złamań z powodu osteoporozy
18
Q

Preparaty dwuskładnikowe hamujące płodność (estrogeny + gestageny)

A
  • estrogeny hamują wydzielanie FSH, a gestageny hamują wydzielanie LH
  • doustne podawanie od 5 dnia cyklu, po trzech tygodniach 7dni przerwy - wtedy miesiączka
    (można ew. stosować przez 84 dni i 7 dni przerwy, wtedy 4 cykle w ciągu roku)
  • przezskórnie –> plaster zmieniany 1 raz na tydzień przez 3 tyg, potem przerwa
  • hamują dojrzewanie pęcherzyka i owulację - normalne miesiączki ale bez owulacji
19
Q

Preparaty jednoskładnikowe hamujące płodność

A
  • hamują wyrzut LH
  • dodatkowo zmiana śluzu szyjkowego i atrofia endometrium
    –> hamują owulację oraz implantację
  • zażywane bez przerwy - nie występują krwawienia miesiączkowe
    (czasem obecne krwawienia z przełamania, szczególnie w pierwszym roku - przez wahania stężenie hormonów i zmieniającej się okresowo wrażliwości endometrium)
  • nie ma krwawień ale czasem może dojść do owulacji
    Forma podania:
  • plastry
  • wstrzyknięcia domięśniowe
  • implanty podskórne
  • wkładki domaciczne
20
Q

Działania niepożądane składnika estrogenowego antykoncepcji:

A
  • zakrzepica żył głębokich
  • zatorowość płucna
  • udary mózgu
  • zawały serca
  • nadciśnienie
  • kamica żółciowa (zwiększenie wydzielania cholesterolu)
21
Q

Działania niepożądane składnika gestagenowego antykoncepcji:

A
  • hirsutyzm
  • trądzik
  • zwiększone wydzielanie gruczołów skórnych
  • wzrost libido
  • wzrost masy ciała
22
Q

FULWESTRANT

A
  • czysty antagonista receptora estrogenowego
  • w zaawansowanym raku sutka
    Niepożądane (charakterystyczne dla niedoboru estrogenów)
  • uderzenia gorąca
  • osteoporoza
  • zmiany błony śluzowej pochwy
23
Q

KLOMIFEN

A
  • słaby agonista ( w obecności estrogenów jest antagonistą, bo znacznie słabiej pobudza ich receptor)
  • w niepłodności wywołanej dużymi stężeniami estrogenów (te hamują FSH i LH uniemożliwiając owulację)
  • podawany od 5.-10. dnia cyklu miesiączkowego –> czasem owulacja i zajście w ciążę

Niepożądane:
- ciąże mnogie

24
Q

TAMOKSYFEN

A
  • prekursor związków typu SERM
  • zapobieganie i leczenie estrogenozależnych neo sutka - antagonista rec. estrogenowych w sutku
  • agonista rec. estrogenowych w kościach (nie powoduje osteoporozy)
  • agonista receptorów estrogenowych w endometrium - może powodować krwawienia i zwiększa ryzyko raka endometrium

Niepożądane;

  • przerost endometrium
  • krwawienia z macicy
  • wzrost ryzyka raka sutka
25
Q

RALOKSYFEN

A
  • antagonista ER w sutku - chroni podobnie jak tamoksyfen przed inwazyjnymi neo sutka, ale słabiej przed nieinwazyjnymi
  • zmniejsza częstość złamań kości kręgosłupa
  • nie zwiększa ryzyka ChNS ani raka macicy

Niepożądane:
- zwiększa ryzyko udarów mózgu i choroby zakrzepowo-zatorowej

26
Q

LAZOKSYFEN

A
  • zmniejsza częstość występowania wszystkich złamań u pacjentów z osteoporozą
  • zmniejsza ryzyko inwazyjnego neo sutka, ChNS i udarów mózgu

Niepożądane:

  • krwawienia z macicy
  • wzrost ryzyka raka endometrium
27
Q

BAZEDOKSYFEN

A
  • należy do grupy SERD
  • nie zwiększa ryzyka raka macicy - dobry dla kobiet z dużym wyjściowym ryzykiem
  • zmniejsza prawdopodobieństwo złamań kości kregosłupa oraz innych jeżeli ryzyko wyjściowe było duże
  • zmniejsza ryzyko raka sutka
  • stosowany w zmniejszaniu objawów menopauzy

Niepożądane;
- wzrostu częstości choroby zakrzepowo-zatorowej

28
Q

BAZEDOKSYFEN
FULWESTRANT
BRYLANESTRANT
ELACESTRANT

A
  • należą do SERD - selektywnych niszczycieli receptora estrogenowego
  • prowadzą do down regulacji receptora
  • w ER zależnych rakach sutka moga zwiększać skuteczność terapii
29
Q

ARZOKSYFEN

A
  • hamuje występowanie złamań kręgosłupa

- są lepsze leki

30
Q

OSPEMIFEN

A
  • hamuje negatywny wpływ manopauzy na błone śluzową pochwy
31
Q

Inhibitory aromatazy:

A
  • ANASTROZOL, LETROZOL - niesteroidowe inhibitory
  • EKSEMESTAN - steroidowa, fałszywy substrat dla aromatazy
  • stosowane w raku sutka jako drugi rzut
  • jeżeli rak zaawansowany mogą być jako pierwsze
  • czasem zamiennie z TAMOKSYFENEM - bo tamten zwiększa ryzyko raka endometrium
Niepożądane: 
- skutki braku estrogenow 
- bóle mięśniowo-szkieletowe 
- artralgie 
czasem są wskazaniami do zaprzestania terapii