Metabolizm tkanki kostnej Flashcards
KALCYTONINA ŁOSOSIOWA
- ma większe powinowactwo do ludzkiego receptora niż ludzka, dłuższe działanie
- w hiperkalcemii, chorobie Pageta, osteoporozie
- w nowotworach właściwości analgetyczne kalcytoniny
- nie dłużej niż 2 lata (–> desensytyzacja receptorów)
PARYKALCYTOL
- pochodna 19-nor-1,25dihydroksywitaminy D3
- zmniejsza stężenie PTH o około połowę
- mniej niż KALCYTRIOL zwiększa stężenie wapnia
Wiązki wiążące fosforany:
- WĘGLAN WAPNIA - nie zmieniał stosunku wapnia do fosforu, bo zwiększał wchłanianie wapnia
- CHLOROWODOREK SEWELAMERU - powodował kwasicę metaboliczną i hiperkaliemię
- WĘGLAN SEWELAMERU, WĘGLAN LANTANU - najlepsze
CYNAKALCET
- kalcymimetyk - uwrażliwia receptory na komórkach przytarczyc na wapń
- zmniejszenie produkcji PTH
TERYPARATYD
- krótko działający analog PTH
- stymuluje kościotworzenie (krótkotrałe pobudzenie rec. PTH -> wzrost cAMP i stymulacja osteoblastów
- nie można dłużej niż 2 lata ( u zwierząt zwiększał częstość mięsaków kości)
Preparaty wapnia:
GLUKONIAN WAPNIA - dożylnie
CYTRYNIAN WAPNIA - doustnie
WĘGLAN WAPNIA - doustnie, był wykorzystywany jako ek wiążący fosforany, ale nie zmieniał wskaźnika wapniowo-fosforanowego
- podajemy często z witaminą D
Bisfosfoniany, mechanizm i siła działania:
KWAS ETYDRONOWY (1)
KWAS PAMIDRONOWY - można dożylnie KWAS ALENDRONOWY (1/tydz) KWAS RYZEDRONOWY (1/tydz) KWAS TYLUDRONOWY 100 razy siliniejsze
KWAS IBANDRONOWY (1/miesiąc) KWAS ZOLEDRONOWY (iv) 1000 razy silniejsze
- doustnie na czczo
- ważne żeby obficie popijać i pozostać w pozycji spionizowanej przez następne 1/2h
- tylko w kilku procentach się wchłania, z czego połowa wydalona niezmieniona
- wbudowanie do kości, łączą się z HA - zmniejszają jego rozpuszczalność
- utrudniają przyłączanie się osteoklastów do kości
- po fagocytozie przez osteoklast - hamują szlak syntezy mewalonianu –> spadek izoprenylacji białek –> hamowanie pompy protonowej (spadek wytwarzania lokalnie kwaśnego środowiska dla rozpuszczenia kości)
- jeśli pozostaną w przełyku mogą powodować owrzodzenia
Bisfosfoniany stosowane w chorobe Pageta:
alen, pami, ryze, tyludronowy
Bisfosfoniany w osteoporozie:
alen, iban, ryze, tyludronowy
Bisfosfoniany w neo:
Iban i pamidronowy dożylnie (mniejsze działania niepożądane z przewodu)
PLIKAMYCYNA
- antybiotyk przeciwnowotworowy
- hamuje aktywność PTH i aktywację osteoklastów
- w przerzutach osteolitycznych do kości (hiperkalcemia) i w chorobie Pageta
Niepożądane: - mielosupresja
- anemia
- zaburzenia krzepnięcia, skłonność do zakażeń.
RANELINIAN STRONTU
- związki strontu jednocześnie hamują resorbcję kości i stymulują kościotworzenie
- odkłada się na powierzchni nowo tworzonej kości (blokada późniejszej aktywności osteoklastów i resorpcję w tym miejscu)
DENOZUMAB
- ludzkie przeciwciało monoklonalne przeciw RANKL
- hamuje różnicowanie i aktywację osteoklastów
- co 6 miesięcy podskórnie
ASFOTAZA ALFA
- rekombinowana glikoproteina z domeną katalityczną fosfatazy alkalicznej - hydrolizuje pirofosforany
- stymuluje mineralizację kości
- leczenie hipofosfatacji (prowadzi o krzywicy i osteomalacji)
Działanie GKS na kości:
- zmniejszają wchłanianie Ca2+ z jelita i jego resorpcję w nerce (–> wtórna aktywacja przytarczyc i wzrost PTH)
- hamują dojrzewanie i aktywność osteoblastów i stymulują ich apoptozę.
Działanie hormonów tarczycy na kości:
- bardziej stymulują osteoklasty niż osteoblasty (resorpcja kości)
Działanie hormonów płciowych na kości
- hamują przebudowę kości –> utrzymanie masy i gęstości kości
- hamują produkcję cytokin (zmniejszona aktywacja osteoklastów)
- estrogeny hamują apoptozę osteoblastów i stymulują apoptozę osteoklastów
Preparaty witaminy D:
ALFAKALCIDOL (D3), DOKSERKALCYFEROL (D2) –> podawane w niewydolności nerek, bo są już hydroksylowane w pozycji 1
KALCYFEDIOL - podawany w niewydolności wątroby (bo jest już hydroksylowana w pozycji 25)
KALCYTRIOL - gotowa aktywna forma, szczególnie dobrze, gdy ważna jest szybkość działania
Niepożądane:
- zwapnienia pozaszkieletowe (wzrost ryzyka miażdżycy i śmierci z powodów sercowo-naczyniowych)
- hiperfosfatemia
KALCYTRIOL
- aktywna forma wit D
- dobrze, gdy ważne szybkie działanie (np. tężyczka)
- korzystne też u chorych z niedoczynnością przytarczyc, krzywicą oporną na witaminę D, osteodystrofią nerkową i hemodializowanych
DICHYDROTACHYSTEROL
- dwukrotnie hydroksylowany analog D2
- ma taką konformację, że nie wymaga dodatkowej hydroksylacji
- działa szybko i krótko,
- silniej działa na mineralizację kości
