LEKI UKŁADU SYMPATYCZNEGO Flashcards
FENOLDOPAM
- wybiórczy agonista rec. D1, słaby antagonista rec. alfa 2
- szybko działa
- rozkurcza naczynia tętnicze, obniża CTK
- stosowany tylko w warunkach szpitanych we wlewie do max. 48 h w leczeniu ciężkiego nadciśnienia pierwotnego, wtórnego lub fazy złośliwej
Leki o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym:
Działają przez uwalnianie NA z pęcherzyków synaptycznych i/lub jej zwrotnym wchłanianiu ze szczeliny synaptycznej:
EFEDRYNA
PSEUDOEFEDRYNA
AMFETAMINA
EFEDRYNA
Najczęściej stosowany lek kurczący naczynia krwionośne podczas znieczulenia ogólnego. Silnie pobudza OUN
PSEUDOEFEDRYNA
Izomer D-Efedryny, obwodowo działa jak ADRENALINA, ośrodkowo słabiej niż AMFETAMINA
- obkurczanie naczyń w śluzówce w nieżycie nosa, zapaleniu zatok i zapalniu GDO
AMFETAMINA
Działa obwodowo i ośrodkowo, w Polsce wycofana z lecznictwa
Alkaloidy sporyszu:
częściowi agoniści, częściowi antagoniści receptorów alfa-adrenergicznych, dopaminowych i serotoninowych. Złożony zakres działania: ERGOTAMINA DIHYDROERGOTAMINA DIHYDROERGOKRYPTYNA DIHYDROERGOTOKSYNA
ERGOTAMINA:
- w napadach migreny
- w położnictwie po wydaleniu łożyska, w krwawieniach połogowych
DIHYDROERGOTAMINA
- leczenie napadów migreny
- leczenie hipotonii ortostatycznej
DIHYDROERGOKRYPTYNA
profilaktyka migreny
DIHYDROERGOTOKSYNA
Mieszanina dihydroergotaminy, - krystyny, -kryptyny
- w zaburzeniach sprawności umysłowej w starszym wieku
FENOKSYBENZAMINA
- nieselektywny alfa-adrenolityk, pochodna B-chloroetyloaminy
- alkiluje nieodwracalnie receptory alfa-adrenergiczne
- DŁUGIE działanie
- terapia przełomów nadciśnieniowych (szczególnie w pheochromocytoma do kontroli ciśnienia w ogóle oraz przy zabiegach chirugicznych dot. tego guza)
- w zaburzeniach oddawania moczu, których przyczyną jest nadmierny skurcz cewki moczowej
FENTOLAMINA
- nieselektywny alfa-adrenolityk
- KRÓTKO DZIAAJĄCY
- podawany profilaktycznie w przypadku operacji na pheochromocytoma
Leki sympatykomimetyczne działające głównie na receptory B2-adrenergiczne:
- zmiana rodzaju grup podstawnych przy atomie azotu pierścienia adrenaliny
- pobudzają gł. rec B2 więc eliminuje się niepożądane efekty działania na serce (ale te efekty występują przy dużych dawkach)
SALBUTAMOL, FENOTEROL, TERBUTALINA, SALMETEROL, FORMOTEROL
SALBUTAMOL, FENOTEROL
- terapia astmy oskrzelowej i POChP
- hamowanie skurczów macicy przy zagrażającym wczesnym porodzie lub poronieniu
TERBUTALINA
- astma i POChP
SALMETEROL i FORMOTEROL
- długo działające B2-mimetyki mające dodatkowo działanie przeciwzapalne
- FENOTEROL działa po 1-3 min od podania, a SALMETEROL po 10-20
FENYLEFRYNA
- alfa-mimetyk
- pozajelitowo do utrzymania ciśnienia krwi w znieczuleniu ogólnym i obwodowym
- doustnie w połączeniu z innymi lekami (przeciwhistaminowymi, przeciwkaszlowymi)
Działania niepożądane: - niepokój, nerwowość, bladość
- zaburzenia widzenia związane z porażeniem akomodacji
NAFAZOLINA, KSYLOMETAZOLINA
- alfa-mimetyki
- w nieżycie nosa (na tle alergicznym i zapalnym)
- w formie kropli w ostrym zapaleniu spojówki
Ad. w nieżycie nosa też można stosować PSEUDOEFEDRYNĘ, która jest pośrednim sympatykomimetykiem.
MIDODRYNA
- alfa-mimetyk
- leczenie hipotonii ortostatycznej
NIEPOŻĄDANE: - świąd, parestezje, dreszcze, gęsia skórka
- zaburzenia oddawania moczu
- zbyt wysokie ciśnienie w pozycji siedzącej lub leżącej
TETRYZOLINA
- alfa-mimetyk
- proste nieinfekcyjne zapalenie spojówki
- nieżyt nosa
- zapalenie zatok
NIEPOŻĄDANE: przekrwienie, nasilenie objawów przy długim stosowaniu; zespół suchego oka i niedokrwienie przedniej części gałki ocznej
IZOPRENALINA
- B-mimetyk
- kiedyś w blokach przewodzenia w sercu, teraz nieużywana
ORCYPRENALINA
- B-mimetyk
- w zaburzeniach przewodnictwa niewymagąjcych elektroterapii ani defibrylacji
DOBUTAMINA
- B-mimetyk
- we wstrząsie kardiogennym w przewlekłej niewydolności serca
- diagnostyka choroby niedokrwiennej serca (próba dobutaminowa)
PRAZOSYNA
TERAZOSYNA, BUNAZOSYNA
- a-1 ANTAgonista
- w leczeniu nadciśnienia stosowana
- nie pobudza alfa2, dlatego nie powoduje tachykardii
NIEPOŻĄDANE: efekt pierwszej dawki - na początku stosowania może prowadzić do epizodów hipotonii ortostatycznej.
TERAZOSYNA ma dłuższy czas działania niż PRAZOSYNA
DOKSAZOSYNA: strukturalny analog PRAZOSYNY o dłuższym działaniu
URAPIDYL
- a-1 antagonista
- dodatkowo pobudza receptory 5-HT1a (ośrodkowe działanie obniżające ciśnienie)
- w stanach nagłych związanych z nadciśnieniem
TAMSULOZYNA, ALFUZOSYNA
- antagoniści receptorów alfa1a
- w przeroście gruczołu krokowego działają rozluźniająco na zwieracz pęcherza moczowego
B-blokery grupy I, nieselektywne:
PROPRANOLOL METYPRANOLOL BUPRANOLOL PENBUTOLOL NADOLOL TYMOLOL SOTALOL
B-blokery grupy II, kardioselektywne:
ACEBUTOLOL ATENOLOL BETAKSOLOL x BISAPROLOL x CELIPROLOL (III) ESMOLOL METOPROLOL NEBIWOLOL x TALINOLOL
x - najbardziej kardioselektywne
B-blokery III generacji, o dodatkowy działaniu wazodylatacyjnym
CELIPROLOL –> pobudza B2 (rozszerzenie naczyń, oskrzeli, itd.)
LABETALOL –> blokuje alfa1, można stosować w ciąży
KARWEDYDOL
BUCINDOLOL
NEBIWOLOL - rec. B3 sercowe, wazodylatacja za pośrednictwem NO
