HC 3.4 hormoon substitutie theorie

Question 1

hoeveel jaar vervroegt roken de overgang?

Answer 1

1-2 jaar

Question 2

heb je bij een hysterectomie gelijk overgang?

Answer 2

bij een hysterectomie verwijder je de baarmoeder. je komt dan niet direct in de overgang

Question 3

heb je bij het weghalen van de eierstok gelijk overgang?

Answer 3

ja

Question 4

benoem bekende ovegangsverschijnselen

Answer 4

menstruatie
- onregelmatige cyclus
- meer bloedverlies
- langer bloedverlies

opvliegers
nachtelijk transpireren

hartkloppingen

moodswings

Question 5

wat is een opvlieger?

Answer 5

een plotseling gevoel van warmte door bloedaandrang naar het gezicht, met name bij vrouwen in de overgang

opvliegers zijn tijdelijk en komen spontaan waardoor je het erg warm kunt krijgen
soms gaat een opvlieger gepaard met hartkloppingen, duizeligheid en zweetaanvallen

Question 6

stijgt je huidtemp bij een opvlieger?

Answer 6

ja

Question 7

wat os het voorkomen van opvliegers in jaren na menopauze?

Answer 7

> 1 jaar na menopauze: 82%
2: 50%
3: 26%
10: 10%

Question 8

wat is de fysiologie van een opvlieger?

Answer 8

thermoregulatie op het niveau van de hypothalamus

de thermoneutrale zone is smaller bij vrouwen met opvliegers
- premenopauzaal wordt overvloedige warmte ‘weggewerkt’ bij stijgen van de kern temperatuur vanaf 0,4 °C
- dit fenomeen treedt bij kleinere schommelingen op in de perimenopauze (je gaat in menopauze dus sneller zweten of trillen)

Question 9

wat zijn de effecten van estrogenen in de menopauze mbt de thermoneutrale zone?

Answer 9

het dalen van de estrogeen spiegel geeft een toename van het cerebrale noradrenaline waardoor de thermoregulatoire zone versmalt wordt

wordt geinduceerd door dalen van oestrogeen spiegel
- perifere vasodilatatie: bloed doorstroming van de huid stijgt, gevoel van warmte. stijgen hart freq
- transpiratie: dalen kerntemperatuur
- bibbereb: als kerntemp onder normaal waarde komt

toevoegen van oestrogenen herstellen de thermoneutrale zone waardoor de opvliegers (grotendeels) verdwijnen

de thermoneutrale zone kan verbreden door serotonine

Question 10

waardoor worden opvliegers getriggerd?

Answer 10

dieet gewoontes
- alcohol, koffie, hete dranken

sociale acceptatie (bv waar je normaal van gaat blozen)

culturele perceptie

stress

Question 11

noem minder bekende overgangsklachten

Answer 11

effect van dalen oestrogeen
- afname bloedcirculatie in genitale gebied
- afname elastine en collageen
- vagina epitheel, omliggende bindweefsel, urethra en blaas

urogenitale verschijnselen
- droge vagina
- pijn bij vrijen
- minder libido
- jeuk
- verandering afscheiding

• dysurie (pijn bij plassen)
• pollakisurie (meer plassen)
• UWI’s
• incontinentie

spier en gewrichtspijnen

Question 12

wat zijn uiterlijke veranderingen bij de overgang?

Answer 12

gewichtstoename, vnl rond taille

huid minder soepel en vochtarm (droog, rimpels)

evt toename beharing

dunner worden van beharing

droge geirriteerde ogen

Question 13

wat zijn lange termijn veranderingen van de overgang?

Answer 13

toename hart- en vaatziekten

toename borstkanker

toename osteoporose (botbreuken)

Question 14

wat kunnen we doen aan de klachten van overgang?

Answer 14

hormoon therapie

meest effectief

het is een oestrogeen substitutie
progestageen moet toegevoegd worden om endometrium te beschermen

risicoprofiel verandert
- meer kans mammacarcinoom
- minder kans cardiovasculaire ziektes
- minder kans osteoporose
- meer kans thrombose

Question 15

hoezo moet progesteron toegevoegd worden om endometrium te beschermen bij HST?

Answer 15

oestrogeen zorgt voor endometrium differentiatie en groei.

toevoegen van progesteron voorkomt continue deling en daarmee endometriumcarcinoom

Question 16

wat zijn alternatieven voor HST?

Answer 16

clonidine (tegen hoge BD)
SSRI’s (stemming en emoties)
gabapentine (beinvloedt overdracht van zenuwsignalen)

yoga
joggen
acupunctuur
cognitieve gedragstherapie
blokkade ganglion stellate

dit is niet per definitie allemaal effectief

gezonde levenswijze
kleding (laagjes)
beddengoed
matig gebruik alcohol
niet roken

Question 17

wat zijn voordelen van HST?

Answer 17

overgangsklachten verdwijnen

goed voor de botten

goed voor de blaas en vagina

goed voor huid, haar, slijmvliezen

Question 18

wat zijn nadelen HST?

Answer 18

(soms) weer ongesteld (progesteron onttrekkingsbloeding)

steeds weer hormonen slikken

soms gespannen borsten

soms misseling

soms vocht vasthouden

Question 19

wanneer HST nemen?

Answer 19

indien menopauze onder 46 jaar
ernstige overgangsklachten
versterkte botontkalking <50 jaar

Question 20

contraindicaties HST

Answer 20

borstkanker
baarmoederslijmvlieskanker
trombose en/of longembolie

migraine

Question 21

welke hormonen geef je als iemand geen baarmoeder heeft en welke als iemand wel een baarmoeder heeft?

Answer 21

geen:
oestrogeen

wel:
oestrogeen en progesteron
- cyclisch of sequentieel
bij sequentieel krijg je progesteron ontrekkingsbloeding

Question 22

welke toedieningsweg van HST?

Answer 22

transculaat; oestrogeen (pleister, gel)
oraal
vaginaal
- lokaal: cremes, ovules, tablet

Question 23

welke hormonen geef je bij HST?

Answer 23

oestrogenen
- liefst in vorm oestradiol 0,5, 1 of 2 mg

progestagenen
- progesteron, 200 mg a.n. 12-14 dagen per maand
- dydrogesteron, 10-20 mg per dag gedurende 14 dagen

levonorgestel spiraal (mirena)= progesteron
liever niet: medroxyprogesteron

lokaal oestrogenen

Question 24

wat is step up behandeling van klachten?

Answer 24

begin met een zo laag mogelijke dosering E2

verhoog indien de klachten blijven

cyclisch heeft het voordeel dat bekend is wanneer de bloedingen optreden

indien al langer postmenopauzaal of na operatie: continu preparaat