6.1 epigenetica en imprinting Flashcards
wat is chromatine?
DNA ligt gewikkeld rond nucleosomen
nucleosomen en het DNA eromheen zijn samen chromatine
wat doen nucleosomen en waaruit bestaat het?
nucleosomen zijn er om alles te organiseren en helpen bij het reguleren van epigenetica
nucleosoom bestaat uit 8 eiwitten, de histonen (4 paren). elk histon heeft een naar buiten hangende staart
wat is de histoncode?
de uithangende staarten van de histonen kunnen veranderd worden (door fosforylering, acetylering of methylering). al deze veranderingen bepalen de histoncode
wat bepaalt de histoncode?
de histoncode bepaalt of een gen actief of inactief is
verschillende celtypen hebben verschillende patronen van epigenetische activatie en inactivatie
als er binnen eenzelfde celtype variatie is komt dat door omgevingsfactoren
wat is het effect van methylering van de staart van een histon?
methylering van een histonstaart zorgt ervoor dat DNA dichter bij elkaar komt te liggen waardoor transcriptiefactoren niet kunnen binden –> silencing van het gen
wat is DNA methylering?
DNA zelf kan ook gemethyleerd worden.
methylering vindt plaats voor de C die voor een G ligt (CpG)
70% van de CpG’s zijn gemethyleerd.
de C kan dan niet meer worden afgeschreven
wat zijn CpG eilanden?
stukken DNA met een hoge dichtheid van C-G’s. zijn vaak niet gemethyleerd behalve bij tumoren
wat is epigenetica?
de studie van omkeerbare erfelijke veranderingen in de genfunctie die optreden zonder wijzigingen in de sequentie van het DNA
wat gebeurt er met de epigenetische informatie tijdens de bevruchting, oogenese en spermatogenese en na de bevruchting?
tijdens voortplanting worden alle veranderingen die door de loop van de jaren zijn aangebracht verwijderd omdat voor de embryonale ontwikkeling naieve cellen nodig zijn
tijdens de oogenese en sermatogenese vindt een reset plaats waarbij alle epigenetische informatie verwijderd wordt. dit gebeurd na bevruchting nog een keer
welke veranderingen worden niet verwijderd tijdens en na bevruchting?
veranderingen die via imprinting zijn aangebracht worden niet verwijderd
wat is reproductief klonen?
zeer inefficient
somatische cel wordt in de eicel geplaatst. er wordt 1 reset uitgevoerd maar omdat dit proces te snel gaat is het niet voldoende om alle epigenetische info te verwijderen
weinig embryo’s overleven en de embryo’s die overleven worden veel te groot
de 2e reset verwijdert dus niet alle epigenetische info want daarvoor is de bijdrage van de eerste reset nodig: 1e reset in somatische cel en tweede reset in normaal de sperma of eicel
ook heeft de reset geen invloed op de geimprinte genen. op deze plek wordt de dna methylering niet verwijdert
wat is genomische imprinting?
epigenetica reguleert gen expressie via genomic imprinting: 1 allel staat aan en het andere staat uit
ouder specifieke, mono-allelische expressie van genen
ge-imprinte genen komen ook in placenta tot expressie. benoem/ waar zorgt het voor
meeste ge-imprinte genen komen ook in placenta tot expressie:
- groei effecten (paternale genen stimuleren groei maar maternale genen remmen groei)
- transport voedingsstoffen
- interactief feto-maternale oppervlakte
wat is het effect van verlies van genomic imprinting?
deletie in imprinted gene locus kan leiden tot mutaties
unipaternale disomie: er zijn 2 maternale of 2 paternale chromosomen. beide chromosomen zijn afkomstig van 1 ouder
