2.3 vruchtbaarheidsstoornissen bij de man Flashcards
wat gebeurt er na expressie van sex determining region on the y chromosome (SRY)?
het zorgt na 7-12 weken voor de ontwikkeling van foetale testes
daarna productie testosteron in leydig cellen en anti-mullers hormoon (AMH) in sertolicel
ontwikkeling gangen van Wolff
- epididymis
- vas deferens
- vesiculae seminales
elimineren mullerse gangen
omzetten testosteron in Di-Hydro-testosteron (DHT)
- externe genitalia
wat is anatomie tractus genitalis bij man in de volgorde van hoe de zaadcel ‘beweegt’ door de structuren heen?
testis, epididymis, vas deferens, vesiculae seminales, prostaat, cowperse klieren, urethra
wat doen de testis (de ballen)/ wat gebeurd er in de testis?
spermatogenese
opslag spermatozoa
afvoer semen
steroidogenese
wat is volume van de testis?
> 12cc
- 80% tubuli seminifiri met sertolicellen
- 20% interstitium met leyding cellen (maken testosteron)
wat gebeurd er in de tubuli seminifiri (zit in de testis)?
2-5% van ejaculaatvolume, komt dus niet veel vrij
productie van 100 miljoen spermatozoa per testis per dag
spermatozoa bepaalt geslacht: 23x en 23y zaadcellen in ejaculaat
hoelang duurt spermatogenese?
70 dagen waarvan 20 dagen spermiogenese
wat is pathologie classificatie spermatogenese (Johnsenscore)?
normale spermatogenese (John10)
hypospermatogenese (John8-9)
maturation arrest (John 3-7)
serolicell-only (John 1-2)
welke invloed heeft koorts op de spermatogenese?
koorts zorgt voor verhoogde temperatuur waardoor de spermatogenese langer duurt
als je onderzoek doet moet je 70 dagen later opnieuw een bepaling doen wanneer de nieuwe spermatogene begint
wat doen GnRH, LH en FSH?
ze sturen de testis aan
LH stimuleert leydigcellen
FSH stimuleert sertolicellen
feedback op hypothalamus en hypofyse via testosteron vanuit de leydigcellen en inhibine-B vanuit de sertolicellen
wanneer start de spermatogenese?
in de puberteit
wat gebeurt er in de epididymis (de bijbal)?
transport, opslag, rijping spermatozoa
10% van ejaculaatvolume, voornamelijk zaadcellen
toename fertiliserend vermogen
- motiliteit neemt toe van caput (kop) naar caudaal (staart)
- concentratie (in cauda 500-1000 miljoen zaadcellen)
- eiwitten voor binding aan zona pellucida
- stabilisatie DNA
benoem kenmerken prostaat
prostaat zorgt voor PSA. PSA zorgt voor liquefactie (vloeibaar worden van sperma)
in prostaat zitten prostasomen (RNA)
pH < 5
20-30% van ejaculaat volume
noem kenmerken van vesicula seminalis
zorgt voor semenogelin: gelvorming na ejaculatie
bevat fructose als energiebron voor spermatozoa
pH >8
65-75% van ejaculaatvolume
wat zijn testiculaire functietesten?
bloed: LH, FSH, inhibine B, testosteron
semenanalyse
echografie testes (evt ook vesica seminalis en prostaat)
genetisch onderzoek
testis biopt
welke organen zijn betrokken bij ejaculatie?
cauda epididymis
vas deferens
vesicula
prostaat
Urethra prostatica
blaashals
hoe gaat de ejaculatie?
emissie
- sluiten blaashals en sphincter urethrae oiv sympatisch T10-L2
- depositie vloeistof in urethra prostatica (UP)
expulsie
- contractie m. bulbocavernosus, ischiecavernosus en bekkenbodem
- openen sphincter urethrae
waar is depositie van ejaculaat bij coitus?
depositie ejaculaat bij cervix uteri
hoe lang overleven spermatozoa en oocyten?
spermatozoa: 3 dagen
oocyt: 24 uur
welke processen vinden plaats na coitus?
capacitatie: zwemmen van zaadcellen richting eicel
chemoattractie: aantrekken van de zaadcellen door de eicel
acrosoomreactie: versmelten van de zaadcel met de zona pellucida van de eicel
wanneer onderzoek bij infertiliteit?
uitblijven zwangerschap na 1 jaar onbeschermde coitus
15% van de paren geen zwangerschap na 1jaar
in 2e jaar nog 50% kans op natuurlijke zwangerschap, in 3e jaar is dit 15%
50% oorzaak bij de man
wat zijn oorzaken van mannelijke infertilliteit?
testiculaire insufficientie
endocriene afwijkingen
obstructie tractus genitalis
sperma antilichamen
medicatie, milieu, ziekte, stress
varicocele
erectie, ejaculatie of orgasme stoornis
idiopatisch
wat zijn oorzaken van testiculaire insufficientie en wat is het?
testiculaire insufficientie is dat de bal het zaad niet goed aanmaakt en kan komen door
- cryptorchisme
- varicocele
- orchitis (virale boforchitis)
- torsio testis
- kiemcel tumor testis
- cytotoxische therapie (chemo)
- radiotheraoie
- ernstige systeemziekten
- endocriene afwijkingen
- anabole steroiden
- genetische afwijkingen
- idiopatisch