4.5 seksualiteit en kanker

Question 1

wat is morbus peyronie?

Answer 1

verharding in een deel van het corpus cavernosum, mogelijk veroorzaakt door microtrauma van het corpus

er ontstaat littekenweefsel waardoor dit deel van het zwellichaam niet meer goed mee kan rekken bij erectie en een kromming ontstaat

ook ontstaat er een verminderde doorbloeding in erectiele stand en worden de venen minder goed dichtgedrukt waardoor een erectiele disfunctie ontstaat

Question 2

risicofactoren morbus peyronie?

Answer 2

> 50 jaar
roken
DM
m. dupuytren (verbindweefseling in handpalm)
m. lederhosse (verbindweefseling in voetzool)
peniel trauma

Question 3

wat zijn symptomen van m. peyronie?

Answer 3

palpabele fibreuse plaque corpora cavernosa

peniele kromstand

pijn bij erectie

erectieklachten

lengte verlies

pijn coitus

Question 4

wat is prevalentie morbus peyronie?

Answer 4

0,4-3%

40-70 jaar

Question 5

effecten kanker op seksualiteit

Answer 5

vermoeidheid
pijn
angst
depressie
zelfbeeld
anatomie
conditie
therapie bijwerkingen
partner

Question 6

welke middelen hebben effect op erectie (opwindingsfase)?

Answer 6

beta-blokkers (metoprolol)
antiarithmica
antipsychotica
5alfareductase remmers
spironolacton
ranitidine
levodopa
amlopidine
enalapril
oxycodon
hydrochloorthiazide
antiepileptica
aromataze remmers
HIV medicatie

Question 7

welke medicatie geeft lubricatie klachten (opwindingsfase)?

Answer 7

anticholinergica

Question 8

welke medicatie heeft invloed op de zin in seks (verlangen)

Answer 8

GnRH agonist of antagonist
SSRI
statines
5 alphareductaseremmer
anticonceptiva

Question 9

welke medicatie heeft invloed op ejaculatie of orgasme (orgasme fase)?

Answer 9

alpha blokkers (tamsulosine)
SSRI’s

Question 10

wat is de omvang van de seksuele problemen bij kanker?

Answer 10

40-100% bande kanker patienten ervaren een mate van seksuele disfunctie

problemen verdwijnen niet altijd na behandeling

bijna alle kankerbehandelingen kunnen seksuele functie veranderen

belangrijke factor voor kwaliteit van leven

70% van de patienten kan verbetering ervaren door interventie

Question 11

welke klachten geeft chemo/ hormonale therapie (kankertherapie man)? mbt seksualiteit

Answer 11

erectiele disfunctie
verminderd libido
ejaculatieklachten
gynecomastie
penis/ testis atrofie
infertiliteit

Question 12

welke klachten geeftbestraling/ brachytherapie (kankertherapie man)? mbt seksualiteit

Answer 12

mictieklachten
erectieklachten
darmklachten
penis/ testis atrofie

Question 13

welke klachten geeft chirurgie kleine bekken (kankertherapie man)? mbt seksualiteit

Answer 13

mictieklachten
erectieklachten
body image
pijn
ejaculatieklachten
penis verkorting
peniele kromstand

Question 14

zeg wat over behandeling in kleine bekken en er met seksuele disfunctie binnen dit gebied wordt omgegaan

Answer 14

het wordt vaak genegeerd in de klinische praktijk

moeilijk te definieren

gebrek aan standaardisatie

Question 15

wat zijn 3 meest voorkomende oorzaken impotentie?(problemen met omhoog krijgen penis, erectieklacht)

Answer 15

operatie in kleine bekken
diabetes
atheriosclerose

Question 16

wat is RALP operatie?

Answer 16

Bij een operatie voor prostaatkanker wordt de hele prostaat, inclusief zaadblaasjes verwijderd (radicale prostatectomie, ook RALP of RARP genoemd).

Question 17

wat zijn seksuele klachten na RALP?

Answer 17

minder zin in seks door erectieklachten en orgasme klachten

neurogene erectieklachten door letsel NVB (slappe penis bij seksuele opwindinh)

aspermie door wegnemen vesicula seminalis

climacturie door wegnemen prostaat en sphincter insuff

anorgasmie

veranderd orgasmegevoel door aspermie en bekkenbodemveranderingen

kleinere penis door wegnemen prostaat en afnemen NPT

teleurstelling door minder seksueel functioneren

pijn door bekkenbodem hypertonie

Question 18

wat zijn seksuele klachten na colorectale chirurgie?

Answer 18

ernstiger klachten na distale resectie

minder ernstig na niet oncologische proctocolectomie

ernstiger als gecombineerd met neoadjuvante (chemo)radiotherapie

RF: stoma, peri- &postoperatieve complicaties

negatief zelfbeeld

angst voor afwijzing

verlies van seksueel verlanger

erectiele dysfunctie

ejaculatieklachten

anorgasmie

veranderde subjectieve orgasme beleving

fertiliteitsklachten

Question 19

wat zijn seksuele klachten na een RPLND?
RPLND= retroperitoneale lymfeklierdissectie bij uitzaaiingen van zaadbalkanker

Answer 19

beschadiging autonome zenuwen in para-aortale regio

anejaculatie of retrograde ejaculatie tot 100%

zenuw- sparende procedure: 20% ejaculatie klachten

aspermie

veranderde subjectieve orgasme beleving

fertiliteitsklachten

Question 20

welke klachten geeft chemo/ hormonale therapie (kankertherapie vrouw)? mbt seksualiteit

Answer 20

irregulaire menses
vroege menopauze
hot flashes
slapeloosheid
prikkelbaarheid
depressie
vaginale droogheid
dyspareunie
infertiliteit
verminderd libido

Question 21

welke klachten geeft bestraling/ brachytherapie (kankertherapie vrouw)? mbt seksualiteit

Answer 21

bekken fibrosis
vaginale atrofie/ stenose
verlittekening
verminderde lubricatie
mictieklachten
erytheem
oedeem
ulceratie
verminderde elasticiteit
verkorting
toegenome irritatie van vagina

Question 22

welke klachten geeft operatie (kankertherapie vrouw)? mbt seksualiteit

Answer 22

lichaamsbeeld
darmklachten
menopauze
pijn
verandering in vaginale grootte en gevoeligheid
tepel verlies

Question 23

seksuele klachten na gyneacolohische RT

Answer 23

minder zin in seks door pijn door bekken fibrose

minder zin in seks door ovarium dysfunctie

minder zin in seks door negatief zelfbeeld

lubricatieklachten door vaatletsel

vaginale stenose/ verkorting door atrofie

anorgasmie door pijn en atrofie vulva en vagina

dissatisfactie door pijn of bloedingen vagina en vulva epitheel

Question 24

wat doe je na kankertherapie qua counseling, medicatie, techniek etc.

Answer 24

lifestyle veranderingen
medicatie bijstellen
verbeteren intimiteit, sensate focus oefeningen
glijmiddel
pelottes
betere lokale stimulatie (evt met vibrator)
phosphodiesterase 5 remmers (viagra)
vacuumpomp met drukring
hormoontherapie (testosteron en oestrogeen)
seksuologische therapie, relatietherapie
erectie prothese
fertiliteitspreservatie