Głowa i szyja Flashcards
Zmiany przedrakowe - zmiany błony śluzowej w miejscach gdzie rak występuje ze zwiększoną częstością:
- Leukoplakia
- erytroplakia
- leukoplakia kiłowa
- keratosis sublingualis
Stany przedrakowe - uogólnione/ogólnoustrojowe choroby, w których rak jamy ustnej występuje statystycznie cześciej:
- Lichen planus (tu uwaga, bo to jest stan przedrakowy tylko w jamie ustnej - na skórze w ogóle nie)
- xeroderma pigmentosum
- lupus erythematous
- zespół Plummer-Vinson
- przewlekły niedobór żelaza
Ryzyko nowotworu złośliwego w śliniance jest
odwrotnie proporcjonalne do jej wymiarów (70-80% neo złośliwych jest w śliniance podjęzykowej, b. rzadko w przyuszynej)
Guz Warthina:
- gruczolak limfatyczny(łagodny neo!)
- przy kącie żuchwy
- jedyny neo ślinianki, który występuje częściej u mężczyzn
- częściej u palących
- prawdopodobnie komórki przewodów gruczołowych, które w czasie rozwoju embrionalnego zaplątały się w utkanie węzła chłonnego
- często występuje wieloogniskowo lub obustronnie
ciałka Russela i komórki Mikulicza charakerytyczne dla:
TWARDZIELI
Leukoplakia:
- nie zawsze występuje w niej neoplazja wewnątrznabłonkowa
- w niehomogennej częściej progresja do SIN (to jest egzofityczna, brodawkowata postać leukoplakii)
- zaburzenia dojrzewania, acanthosis, hyperkeratosis
Gorzej jeśli leukoplakia:
- jest długo obecna
- na bocznej/dolnej pow języka lub dnie jamy ustnej
- ma czerwone zabarwienie lub wyczuwalne stwardnienie
- u kobiet
- zawiera neoplazję wewnątrznabłonkową
- wystąpi u osób niepalących (tam występuje rzadziej, ale jeśli jest to częściej progresja)
Rak jamy ustnej:
- częściej u mężczyzn
- częściej u starszych ludzi
- częściej dno jamy ustnej lub dolne i boczna powierzchnia języka
plamy kawa z mlekiem na błonie śluzowej jamy ustnej:
zespół Peutz-Jeghersa
(polipy hamartomatyczne na całej długości przewodu pokarmowego, plamiste przebarwienia w jamie ustnej , na wargach, twarzy, dłoniach
Polipy są charakterystyczne - dość duże, uszypułowane - siedzą jak na “konarach drzewa” na licznych odgałęzieniach muscularis mucosae)
Zagrożenie rakiem jamy ustnej nie jest takie samo:
przy erytroplakii i leukoplakii (przy erytroplakii jest większe)
Zapalenie ślinianki:
- bakteryjne to jednostronne
- wirusowe –> obustronne i nieropne
- najczęściej w śliniance przyusznej
Przewlekłe zapalenie ślinianek:
- przez radioterapię, ucisk z zewnątrz lub zablokowanie odpływu wydzieliny
Morfologicznie: włóknienie, zniszczenie zrazików i metaplazja śluzowokomórkowa
Krwotok z nosa, guz, związek z EBV
carcinoma nasopharyngeale
Rak typu limfoepitelioma?
Rak nierogowaciejący niezróżnicowany nosogardła (RN)
- obfity naciek z limfocytów (limfoepitelioma dlatego)
- najczęstszy rak nosogardła
- związany z EBV
- rozwój uwarunkowany rasą, położeniem geograficznym, podatnością (geny), czynnikami środowiskowymi
- dwa typy histologiczne - Regauda (ostro odgraniczone) i Schimckego (kom rakowe rozproszone w guzie)
- rośnie w pobliżu trąbki Eustachiusza –> powoduje utratę słuchu!
Nadziąślak
określenie kliniczne, nie mówi nic o etiologii (jakikolwiek rozrost błony śluzowej dziąsła lub okołozębowej)
Najczęstszym nowotworem ślinianek jest:
w ogóle: rak śluzowo-naskórkowy (Robbins), rak gruczołowato-torbielowaty (Stachura)
u dzieci: rak śluzowo-naskórkowy
związany z promieniowaniem: rak śluzowo-naskórkowy
najczęstszy występujący w jamie ustnej: rak gruczołowato-torbielowaty
Drzewkowata, biała, niedające się zeskrobać zmian na policzkach wewnątrz jamy ustnej:
Leukoplakia
Chłopiec 10 lat, w żuchwie jednokomorowa torbiel:
cystis follicularis
Ad. to torbiel zawiązkowa powstająca w czasie rozwoju zawiązka zęba
Cherubinizm
zmiana obustronna
Odontoma complexum:
zmiana typu hamartoma u dzieci: szkliwo, zębina, cement
Osteosarcoma szczęk różni się od innych kostniakomięsaków:
- rokowaniem - lepiej rokuje
- hitologią - różnicowanie chondroblastyczne
- wiekiem - występuje u starszych (normalnie ostesarcoma ma dwa szczyty zachorowania - przed 25 rż i u starszych ludzi)
Osteoklasty nie występują w szczęce w:
dysplazji włóknistej
W szczęce nie ma:
chordoma
Najgorsze rokowanie w jamie ustnej ma:
ameloblastoma malignum
szkliwiak złośliwy
Guzek na języku, białko S-100
Melanoma Malignum
Rak jamy ustnej:
typ brodawkowaty jest bardziej agresywny niż płaskonabłonkowy
Torbielą zębopochodną nie jest:
cystis aneurysmatica, cystis simplex ossis, cystis dermoidalis
Guzek śpiewaczy może wystąpić:
- obustronnie
- częściej u mężczyzn
- cześciej bliżej spoidła przedniego
- częściej u palaczy
Objawem jest chrypka. Zmiana NIEnowotworowa
Rozrostowe zapalenie dziąseł:
zmiany polekowe
Choroba Crohna:
zmiany mogą pojawiać się w jamie ustnej
Rak wodny:
postać zgorzelinowa zapalenia błony śluzowej jamy ustnej
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rak_wodny#/media/File:Noma.jpg
Zapalenie aftowe błony śluzowej jamy ustnej:
- czynnik etiologiczny nieznany
- najczęściej w dwóch pierwszych dekadach
- bolesne, nawracające owrzodzenia z rąbkiem przerkwienia i wysiękiem włóknikowo-ropnym
Macroglossia nie występuje w:
zespole Chediak-Higashego
A występuje w :
- chorobie Pompego
- z. Hurlera
- z. Beckwitha-Widemanna (tu też guz wilmsa!)
- z. Downa
- wrodzonej niedoczynności tarczycy
- akromegalii, skrobiawicy i lymphangiosis
Kandydoza u ludzi z protezami zębowymia:
candidiasis chronica atrophica
najczęstsza postać kandydozy
Rak nosogardła związany z EBV:
- niezróżnicowany
w ogóle płaskonabłonkowe nierogowaciejące nosogardła są związane z EBV i chłoniak nosa z komórek NK/T
Zapalenie pleśniawkowe jamy ustnej występuje częściej u osób:
- leczonych antybiotykami przewlekle
- używających protez
- z neutropenią
- z cukrzycą
- z kserostomią
- z ciężką anemią
- z immunosupresją
Promienica:
Może występować w jamie brzusznej ( i nawet w płucach i miednicy ale najczęstsza szyjno-twarzowa)
- przetoki z wydobywająca się ropą i druzami (kolonie actinomyces)
- deskowato twarde zmiany
Carcinoma adenocystica:
Rozprzestrzenia się w przestrzeniach okołonerwowych
Stridor jest charakterystyczny dla:
laryngotracheitis (ciężkiej postaci - zespół krupu) raka krtani (szczególnie podgłośniowe)
Palenie tytoniu zwiększa ryzyko raka krtani umiejscowionego w:
- głośni i podgłośniowo
Rak głośniowy:
- najczęstszy rak krtani (60-65%)
- w przedniej części fałdów głosowych
- wcześnie rozpoznany dobrze rokuje, bo późno przerzuty - mało naczyń limfatycznych i gruczołów surowiczo-śluzowych
- najpierw nacieka i usztywnia mięsień głosowy
Które raki krtani mają najgorsze rokowanie?
Raki podgłośniowe (najrzadsze)
- nisko zróżnicowane
- naciekający wzrost
- DUSZNOŚĆ, STRIDOR
- mogą naciekać tarczycę i przedkrtaniowe w chłonne
Carcinoma verrucosum:
- brodawkowaty rak płaskonabłonkowy (wysokodojrzała postać)
- najczęściej w jamie ustnej, ale też w krtani
- miejscowo destrukcyjny wzrost, ale jeśli nie towarzyszy mu zwykły rak płaskonabłonkowy to nie przerzutuje
- egzoityczny, brodawkowaty
- NIE NAŚWIETLAMY, bo zwiększa się wtedy ryzyko transformacji złośliwej!!!
W przypadku raka krtani:
- rak głośniowy jest najczęstszy
- rak podgłośniowy rokuje najgorzej
Dziecko ma kaszel, stridor, przechodzi po GKS. Co było przyczyną?
- paragrypa (zespół krupu)
17 lat K, guzek powyżej chrząstki tarczowatej, niebolesny, nie powiększa się, na środku szyi. Co znajdziesz w środku:
- utkanie tarczycy (torbiel środkowa szyi)
Oesthesioneuroblastoma (guz z nabłonka węchowego)
złośliwy, w górnej częsci jamy nosowej
- drobnowłókienkowe po∂scielisko
- może mieć rozetki Homera-Wrighta (typowe dla neuroblastoma) i Flexnera-Wintersteinera (typowe dla retinoblastoma)
- komórki zwojowe
- kruchy czerwony, dobrze unaczyniony, neuroendokrynny polipowaty guz
Gruczolak wielopostaciowy
- przy małym marginesie nawroty
- nawroty wieloogniskowe
- z każdym nawrotem wzrasta prawdopodobieństwo transformacji złośliwej
- wolno rosnący, bezbolesny, najczęściej ślinianka przyuszna
- 5-10% ulega transformacji do tumor mixtus malignus –> te transformowane guzy stanowią 99% tumor mixtus malignus.
deskowato twardy naciek na szyi i w kącie żuchwy, przetoki + ropna treść:
diagnostyka w kierunku promienicy
Cystis colli lateralis:
- może ulec progresji do raka płaskonabłonkowego
Rak krtani:
w typie wrzecionowatym rokowanie zależne od naciekania, lokalizacji i wielkości
(wrzecionowaty to dwufazowy neo z mięsakopodobngo komponentu wrzecionowatokomórkowego i komórek płaskonabłonkowych)
Ranula (żabka)
torbiel zastoinowa ślinianki dużej (podjęzykowej najczęściej)
( w małych gruczołąch ślinowych –> mucocoele, a na końcu języka - torbiel Blandinha-Nuhna)
Torbiel skrzelopochodna szyi:
- = torbiel boczna szyi
- może zawierać tkankę limfatyczną
- może ulec transformacji do raka płaskonabłonkowego
Najczęstsza przyczyna sepsis oralis:
Paciorkowce zieleniejące
Po ekstrakcji zęba deskowate stwardnienie na szyi:
Actinomyces israeli
Rak nosogardła zw z EBV:
nierogowaciejący zróżnicowany
nierogowaciejący niezróżnicowany
chłoniak nosogardła z komórek NK/T
Rak nosogardła nierogowaciejący niezróżnicowany:
Leczy się RADIOTERAPIĄ lub CHEMIOTERAPIĄ
pierwszym objawem jest niedrożnosć trąbki Eustachiusza i utrata słuchu (przez lokalizację w pobliżu ujścia trąbki)
Guz Warthina:
- duży związek z paleniem
- komórki układu chłonnego ( w końcu to gruczolak limfatyczny)
Zmiany w krtani, największe ryzyko progresji do raka:
dyskeratoza
65-letnia kobieta, otorebkowany 3,5 centymetrowy guz w ślianince, częściowo torbielowaty, miejscami twardy.
- ryzyko nawrotu duże
- z każdym nawrotem większe ryzyko zezłośliwienia
Kobieta w ciąży , ma coś na dziąśle:
nadziąślak olbrzymiokomórkowy
lub granuloma gravidarum
W śliniankach:
najczęstszym nowotworem małych gruczołów ślnowych jest rak gruczołowato-torbielowaty )najczęstszy w jamie ustnej przez to)
zrazikowo-komórkowy najczęściej w śliniance przyusznej
Brodawczak schneiderowski:
3 typy:
- egzofityczny - spoko, b. rzadko złośliwieje
- odwrócony - najczęstszy, często nawraca, w 10% z rakiem
- wałeczkowo-komórkowy - 4-17% jest razem z rakiem
Guzki śpiewacze:
- powodują chrypkę
- mogą być obustronne
- mogą być pokryte nabłonkiem płaskim rogowaciejący,
3-letni chłopiec polipowata wyrośl w nosogardle:
rhabdomyosarcoma botryoides
Która zmiana w jamie ustnej niesie ze sobą największe ryzyko raka:
erytroplakia
Granuloma teleangiegtatum (ziarniniak naczyniasty)
- u kobiet w ciązy często
- znika samoistnie
Guz ślinianek, które NIE występuje:
papilloma tubulare
Młoda kobieta, limfadenopatia, ból gardła, pobudzenie grudek chłonnych z odczynem stregy przykorowej, co to będzie:
mononukleoza zakaźna (EBV)
