2.9 Cerebrovasculaire aandoeningen Flashcards
Wat is een CVA?
CVA is een verzamelterm en wordt ook wel herseninfarct of TIA genoemd
Er is iets mis met de bloedvoorziening in de hersenen. Er kan ischemie zijn zoals een stolsel of een bloeding
CVA is bij 85% een infarct (ischemies). Hoe komt dit?
- Atherosclerose
- Lacunair infarct
- Cardiogene emboliebron vanuit het hart
- Onbekende origine
- Anders -> Dissectie, arteritis, drugs
Welke vormen van een bloedig CVA zijn er?
- Epiduraal hematoom
- Subduraal hematoom (Acuut/chronisch)
- SAB- Subarachnoïdale bloeding
- Intracerebrale bloeding
Hoe ontstaat een bloeding CVA?
- Trauma
- Spontaan: Atherosclerose, Diabetes Mellitus, Antistolling, hypertensie
- Arterioveneuze malformatie
- Aneurysma dat knapt (vaak sacculair)
- Infarct wat transformeert en bloeding veroorzaakt
Wat zijn de symptomen van een bloeding CVA?
- Hoofdpijn
- Cognitieve stoornissen (uitval van delen)
- Epilepsie
- Klachten gelijkend ischemisch CVA door verdringen van de bloedmassa
Wat zijn de oorzaken van een ischemisch CVA (herseninfarct)?
- Trombose: In carotis of cerebrale vaten (Is lokaal ontstaan)
- Embolus: Vanuit het hart, carotis of vertebralis (Schiet weg vanuit ergens anders) (plaque ruptuur door atherosclerose)
Wat zijn de risicofactoren van een ischemisch CVA?
- Leeftijd
- Myocardinfarct of stroke in VG
- Roken
- Diabetes Mellitus
- Atherosclerose
- Geslacht -> Man
- Obesitas
- Hypertensie
- Bloedziekten zoals sikkelcelanemie
Welke typen infarcten zijn er en welke kenmerken hebben ze?
Amaurosis fugax (AF):
- Blindheid van 1 oog tijdelijk
Transient ischemic attack (TIA):
- Uitval korter dan 24 uur
- Volledig herstel
Ischemische Cerebrovasculair accident (iCVA), het infarct:
- Minor: symptomen 1-7 dagen
- Major: Symptomen >7 dagen
Wat zijn de symptomen van een ischemisch infarct als het bloedstolsel hemisferisch zit?
- Eenzijdig een probleem waar het infarct niet zit: Halfzijdig krachtverlies, gevoelsverlies, spraak -> Afasie
- Bij spraak en taal problemen zit het infarct meestal links
Wat zijn symptomen van een ischemisch infarct als het bloedstolsel bij de retina zit?
- AF door blindheid aan 1 oog
- n. Opticus beschadigd -> Blindheid, pijn
Wat zijn de symptomen als het bloedstolsel bij een CVA vertebrobasilair zit?
In de hersenstam:
- Dysartrie (Praatproblemen, ‘dronkenmanspraat’)
- Dysphagie (Slikproblemen)
- Diplopie (dubbelzien)
In Cerebellum:
- Ataxie (Coördinatiestoornissen)
In het achterste hersenhelft:
- Visus (Gezichtsveld valt voor de helft weg, visuele cortex aangedaan)
Hoe wordt een ischemisch infarct behandeld?
Als er op tijd wordt behandeld, dus binnen 4,5-6 uur moet de trombus/embolus worden verwijderd met behulp van een trombolyse of trombosuctie (stolsel wordt mechanisch verwijderd)
Als er niet op tijd gehandeld wordt moet er worden gezorgd dat er geen recidief is, dus risicofactoren wegnemen en antistolling. Dus een preventie van recidief
Binnen 4,5 - 6 uur kan nog trombolyse worden gegeven om stolsels te behandelen (en om de vaten en dat gebied te redden)
Hoe kan er achter gekomen worden wat de oorzaak is van het herseninfarct?
Onderzoeksmethode- mogelijk risico:
- CT-scan brein: Een bloeding wordt bevestigd of uitgesloten en vervolgens een ander onderzoek uitgevoerd
- ECG-: Atriumfibrilleren
- Duplex (CT of MRI): Carotiden
- Echo: Hart (Eventueel en op indicatie)
Waarom wordt er een ECG gemaakt?
Atriumfibrilleren veroorzaakt 15% van de infarcten
Soms holter nodig om Atriumfibrilleren te bewijzen
Wat wordt er gedaan ter preventie van een recidief?
- Clopidogrel: Zorgt voor minder stolling (Geadviseerd om in eerste 3 weken ook ascal te geven, maar is wel agressieve therapie) (Trombocytenaggregatieremmer)
- Statine: Zorgt voor minder cholesterol (Ongeacht hoogte cholesterol)
- Bloeddruk verlaging
- Risicofactor management
Met adequate medicamenteuze therapie 80% reductie recidief
Wanneer wordt een patiënt (preventief) geopereerd en waarom wordt niet zomaar iedereen geopereerd?
De patiënt wordt preventief geopereerd als de carotis stenose de oorzaak is van het infarct
Mensen worden geopereerd als ze een hoog risico hebben op een recidief:
Bij een stenosegraad >70% (Met symptomen) of 50% en als het complicatie risico <5% is
Welke operatie wordt uitgevoerd ter preventie bij een carotis stenose (ACI)?
Een carotis endarteriectomie
Het aangedane deel, meestal de intimi en media, worden nu weggehaald (zolang de adventitia intact blijft kan de atherosclerotische plaque weggehaald worden). De gezonde vaten worden gehecht om een dissectie te voorkomen
Als de patiënt asymptomatisch is kan de CEA alsnog worden overwogen bij man <75 jaar en stenose ACI >70%
Wat zijn de complicaties van een Carotis Endarteriectomie (CEA)?
- Herseninfarct
- Bloeding
- Overlijden
- Kapot gaan van de zenuwen (bijvoorbeeld Hees worden)
Onder 6% overlijd kans
Wanneer wordt een infarct niet behandeld?
Als de patiënten asymptomatisch zijn bij een carotis stenose of als de stenose 100% is
Er wordt wel een operatie overweegt als er sprake is van een man <75 jaar met een ACI van >70% of als de stenose van 100% klachten oplevert (en meestal bijna alleen bij mannen, want die hebben hoger recidief kans)
Wat is een alternatief voor de Carotis Endarteriectomie (CEA)?
Carotid Stenting (CAS)
Katheter via de a. femoralis en stentplaatsing in de halsslagader
Wat zijn de voor- en nadelen van CAS ten opzichte van de CEA?
Voordelen:
- Het is minder invasief
- Geen hersenzenuwschade
- Geen wondinfectie
- Lokale anesthesie
Nadelen:
- Meer embolie
- Meer re-stenose (het atheroom blijft zitten)
- Meer kans op infarct tijdens procedure (‘silent stroke’) (draad moet langs de vernauwing)
Wanneer wordt een CAS gedaan in plaats van een CEA?
Bij patiënten waarbij een CEA niet gedaan kan worden doordat bijvoorbeeld de plaque te hoog zit, veel co-morbiditeit hebben of al behandeld zijn in dit gebied
Als CEA wel kan wordt dit boven een stent verkozen
Op welk nummer zorgt een CVA voor de dood en invaliditeit?
Nummer 3 doodsoorzaak
Nummer 1 veroorzaker van invaliditeit
Wat is de incidentie van een CVA?
30.000 per jaar
Hoeveel % van alle CVA’s is een bloeding en hoeveel door een ischemie?
85% door ischemie en 15% door een bloeding
Wat zijn de oorzaken van een bloeding CVA per locatie waar de bloeding zit?
Epiduraal meestal door trauma
Subduraal acuut door trauma en chronisch door het krimpen van de hersenen bij het ouder worden. Hierdoor staat er meer druk op de vene
Subarachnoïdaal door trauma of aneurysma in de Cirkel van Willis
Intracerebraal door trauma of spontaan door bloedverdunners/hypertensie
In welke gebied komen de meeste infarcten voor?
Arteria Cerebri Media
Hier zit de motorische schors en spraakcentrum
