2.9 Cerebrovasculaire aandoeningen

Question 1

Wat is een CVA?

Answer 1

CVA is een verzamelterm en wordt ook wel herseninfarct of TIA genoemd

Er is iets mis met de bloedvoorziening in de hersenen. Er kan ischemie zijn zoals een stolsel of een bloeding

Question 2

CVA is bij 85% een infarct (ischemies). Hoe komt dit?

Answer 2

• Atherosclerose
• Lacunair infarct
• Cardiogene emboliebron vanuit het hart
• Onbekende origine
• Anders -> Dissectie, arteritis, drugs

Question 3

Welke vormen van een bloedig CVA zijn er?

Answer 3

• Epiduraal hematoom
• Subduraal hematoom (Acuut/chronisch)
• SAB- Subarachnoïdale bloeding
• Intracerebrale bloeding

Question 4

Hoe ontstaat een bloeding CVA?

Answer 4

• Trauma
• Spontaan: Atherosclerose, Diabetes Mellitus, Antistolling, hypertensie
• Arterioveneuze malformatie
• Aneurysma dat knapt (vaak sacculair)
• Infarct wat transformeert en bloeding veroorzaakt

Question 5

Wat zijn de symptomen van een bloeding CVA?

Answer 5

• Hoofdpijn
• Cognitieve stoornissen (uitval van delen)
• Epilepsie
• Klachten gelijkend ischemisch CVA door verdringen van de bloedmassa

Question 6

Wat zijn de oorzaken van een ischemisch CVA (herseninfarct)?

Answer 6

• Trombose: In carotis of cerebrale vaten (Is lokaal ontstaan)
• Embolus: Vanuit het hart, carotis of vertebralis (Schiet weg vanuit ergens anders) (plaque ruptuur door atherosclerose)

Question 7

Wat zijn de risicofactoren van een ischemisch CVA?

Answer 7

• Leeftijd
• Myocardinfarct of stroke in VG
• Roken
• Diabetes Mellitus
• Atherosclerose
• Geslacht -> Man
• Obesitas
• Hypertensie
• Bloedziekten zoals sikkelcelanemie

Question 8

Welke typen infarcten zijn er en welke kenmerken hebben ze?

Answer 8

Amaurosis fugax (AF):
- Blindheid van 1 oog tijdelijk

Transient ischemic attack (TIA):
- Uitval korter dan 24 uur
- Volledig herstel

Ischemische Cerebrovasculair accident (iCVA), het infarct:
- Minor: symptomen 1-7 dagen
- Major: Symptomen >7 dagen

Question 9

Wat zijn de symptomen van een ischemisch infarct als het bloedstolsel hemisferisch zit?

Answer 9

• Eenzijdig een probleem waar het infarct niet zit: Halfzijdig krachtverlies, gevoelsverlies, spraak -> Afasie
• Bij spraak en taal problemen zit het infarct meestal links

Question 10

Wat zijn symptomen van een ischemisch infarct als het bloedstolsel bij de retina zit?

Answer 10

• AF door blindheid aan 1 oog
• n. Opticus beschadigd -> Blindheid, pijn

Question 11

Wat zijn de symptomen als het bloedstolsel bij een CVA vertebrobasilair zit?

Answer 11

In de hersenstam:
- Dysartrie (Praatproblemen, ‘dronkenmanspraat’)
- Dysphagie (Slikproblemen)
- Diplopie (dubbelzien)

In Cerebellum:
- Ataxie (Coördinatiestoornissen)

In het achterste hersenhelft:
- Visus (Gezichtsveld valt voor de helft weg, visuele cortex aangedaan)

Question 12

Hoe wordt een ischemisch infarct behandeld?

Answer 12

Als er op tijd wordt behandeld, dus binnen 4,5-6 uur moet de trombus/embolus worden verwijderd met behulp van een trombolyse of trombosuctie (stolsel wordt mechanisch verwijderd)

Als er niet op tijd gehandeld wordt moet er worden gezorgd dat er geen recidief is, dus risicofactoren wegnemen en antistolling. Dus een preventie van recidief

Binnen 4,5 - 6 uur kan nog trombolyse worden gegeven om stolsels te behandelen (en om de vaten en dat gebied te redden)

Question 13

Hoe kan er achter gekomen worden wat de oorzaak is van het herseninfarct?

Answer 13

Onderzoeksmethode- mogelijk risico:
- CT-scan brein: Een bloeding wordt bevestigd of uitgesloten en vervolgens een ander onderzoek uitgevoerd
- ECG-: Atriumfibrilleren
- Duplex (CT of MRI): Carotiden
- Echo: Hart (Eventueel en op indicatie)

Question 14

Waarom wordt er een ECG gemaakt?

Answer 14

Atriumfibrilleren veroorzaakt 15% van de infarcten

Soms holter nodig om Atriumfibrilleren te bewijzen

Question 15

Wat wordt er gedaan ter preventie van een recidief?

Answer 15

• Clopidogrel: Zorgt voor minder stolling (Geadviseerd om in eerste 3 weken ook ascal te geven, maar is wel agressieve therapie) (Trombocytenaggregatieremmer)
• Statine: Zorgt voor minder cholesterol (Ongeacht hoogte cholesterol)
• Bloeddruk verlaging
• Risicofactor management

Met adequate medicamenteuze therapie 80% reductie recidief

Question 16

Wanneer wordt een patiënt (preventief) geopereerd en waarom wordt niet zomaar iedereen geopereerd?

Answer 16

De patiënt wordt preventief geopereerd als de carotis stenose de oorzaak is van het infarct

Mensen worden geopereerd als ze een hoog risico hebben op een recidief:
Bij een stenosegraad >70% (Met symptomen) of 50% en als het complicatie risico <5% is

Question 17

Welke operatie wordt uitgevoerd ter preventie bij een carotis stenose (ACI)?

Answer 17

Een carotis endarteriectomie

Het aangedane deel, meestal de intimi en media, worden nu weggehaald (zolang de adventitia intact blijft kan de atherosclerotische plaque weggehaald worden). De gezonde vaten worden gehecht om een dissectie te voorkomen

Als de patiënt asymptomatisch is kan de CEA alsnog worden overwogen bij man <75 jaar en stenose ACI >70%

Question 18

Wat zijn de complicaties van een Carotis Endarteriectomie (CEA)?

Answer 18

• Herseninfarct
• Bloeding
• Overlijden
• Kapot gaan van de zenuwen (bijvoorbeeld Hees worden)

Onder 6% overlijd kans

Question 19

Wanneer wordt een infarct niet behandeld?

Answer 19

Als de patiënten asymptomatisch zijn bij een carotis stenose of als de stenose 100% is

Er wordt wel een operatie overweegt als er sprake is van een man <75 jaar met een ACI van >70% of als de stenose van 100% klachten oplevert (en meestal bijna alleen bij mannen, want die hebben hoger recidief kans)

Question 20

Wat is een alternatief voor de Carotis Endarteriectomie (CEA)?

Answer 20

Carotid Stenting (CAS)

Katheter via de a. femoralis en stentplaatsing in de halsslagader

Question 21

Wat zijn de voor- en nadelen van CAS ten opzichte van de CEA?

Answer 21

Voordelen:
- Het is minder invasief
- Geen hersenzenuwschade
- Geen wondinfectie
- Lokale anesthesie

Nadelen:
- Meer embolie
- Meer re-stenose (het atheroom blijft zitten)
- Meer kans op infarct tijdens procedure (‘silent stroke’) (draad moet langs de vernauwing)

Question 22

Wanneer wordt een CAS gedaan in plaats van een CEA?

Answer 22

Bij patiënten waarbij een CEA niet gedaan kan worden doordat bijvoorbeeld de plaque te hoog zit, veel co-morbiditeit hebben of al behandeld zijn in dit gebied

Als CEA wel kan wordt dit boven een stent verkozen

Question 23

Op welk nummer zorgt een CVA voor de dood en invaliditeit?

Answer 23

Nummer 3 doodsoorzaak
Nummer 1 veroorzaker van invaliditeit

Question 24

Wat is de incidentie van een CVA?

Answer 24

30.000 per jaar

Question 25

Hoeveel % van alle CVA’s is een bloeding en hoeveel door een ischemie?

Answer 25

85% door ischemie en 15% door een bloeding

Question 26

Wat zijn de oorzaken van een bloeding CVA per locatie waar de bloeding zit?

Answer 26

Epiduraal meestal door trauma

Subduraal acuut door trauma en chronisch door het krimpen van de hersenen bij het ouder worden. Hierdoor staat er meer druk op de vene

Subarachnoïdaal door trauma of aneurysma in de Cirkel van Willis

Intracerebraal door trauma of spontaan door bloedverdunners/hypertensie

Question 27

In welke gebied komen de meeste infarcten voor?

Answer 27

Arteria Cerebri Media

Hier zit de motorische schors en spraakcentrum