2.5 Aneurysma van de abdominale aorta Flashcards
Wat is aneurysma?
Een verwijding van de slagader door een zwakker wordende adventitia
Kan in de gehele aorta voorkomen
Dilaterende vaatwand is een gedilateerde bloedvat
Wat is de meest voorkomende aneurysma?
Aneurysma bij de abdominale aorta
Hoe kan het dat een slagader soms kan worden afgesloten zonder gevaar?
Door de andere collaterale voorzieningen die de perfusiegebieden overnemen
a. mesenterica inferior altijd betrokken bij de Abdominale Aorta en kan wel (vaak) door de chirurg zonder problemen afgesloten worden
Wat gebeurd er met de bloedflow bij een aneurysma?
Langs de wanden gaat het bloed bijna stil staan wat leidt tot trombus afzetting aan de wanden
Wat is de prevalentie van Abdominale Aorta Aneurysma (AAA)?
Bij mannen komt het vaker voor dan bij vrouwen
Mannen: 5-8% >65 jaar
Vrouwen: 2% >65 jaar
Hoe ouder, hoe meer het risico toeneemt:
>70 jaar 10% (‘silent killer’)
Wat is de definitie van een aneurysma?
Een abdominale aorta aneurysma is een permanente verwijding van het aorta met een diameter wijdte 1,5x meer dan de normale diameter
Bij een AAA is de diameter >3 cm
Wat bepaalt het scheurrisico?
De diameter van het aneurysma
Echo is de gouden standaard om de diameter te meten en scheurrisico te bepalen
Welke vormen van aneurysma zijn er?
- Fusiform
- Saccular
- Pseudo (Geen aneurysma, maar eigenlijk een bloeding die door omliggende weefsel in toon wordt gehouden)
Hoe ontstaat een pseudo aneurysma meestal en wat is het?
Ontstaat meestal door de dokter. Het is een gat in de slagader (kan door verkeerd prikken komen) waardoor er een bloeding komt
Het wordt door het omliggende weefsel in toon gehouden
Wat zijn de risicofactoren van een aneurysma?
- Roken
- Mannelijk geslacht
- Leeftijd
- Hypertensie
- Hyperlipidemie
- Familiair (vaker voorkomen bij families)
- COPD
Hoe ontstaat een aneurysma?
Er is iets mis door de aneurysma. Dit kan genetisch zijn (bijv. bindweefsel aanlegprobleem) of door een degeneratief proces komen
Hoe zit de groei van een AAA in elkaar?
Groei progressief bij grotere diameter. Voor aneurysma >5 cm: 5 mm per jaar en de groei is afhankelijk van risicofactoren.
Als de diameter groter wordt, wordt ook de groeisnelheid groter, ongeveer 10% per jaar
Ook afhankelijk van of je rookt en hypertensie hebt
Hoe kan een aneurysma gezien worden?
- Echo
- CT scan
Wat is de risicoafweging bij de behandeling van een aneurysma?
Ruptuurrisico > Operatierisico (0,5 - 5%)
Ruptuurrisico neemt toe bij een diameter >5,5 cm
Als het mogelijk is liever niet dan wel behandelen
Operatierisico:
- Soort operatie (open of endovasculair)
- Leeftijd
- Co-morbiditeit: Myocard infarct, COPD, Nierinsufficiëntie
- Geslacht: Complicatiekans bij vrouwen is best wel hoog vergeleken met een man (Opereren pas Vrouwen bij 5cm en mannen bij 5,5cm)
Welke 2 operaties kunnen er gedaan worden bij een aneurysma?
- Grote (open) chirurgie (Vaker gekozen dan endovasculair)
- EVAR (behandeld de makkelijke aorta rupturen)
Wat gebeurt er bij de grote chirurgie?
Het zieke deel van het vat wordt vervangen. Er wordt een buisprothese of bifurcatieprothese geplaatst (ook plek melden waar de bifurcatie zit)
Aorta onder kan 4-6 uur zonder bloed zijn onder de narcose
Wat voor soorten prothesen worden er geplaatst bij een open chirurgie?
- Buisprothese
- Bifurcatieprothese
Wat zijn de complicaties van de grote chirurgie?
- Littekenbreuken (50%)
- MI (15%)
- Pneumonie (8-12%)
- Bloedingen (2-5%)
- Iatrogeen letsel orgaan
- Sigmoïd-ischemie (door afsluiting van de a. mesenterica inferior)
- Ischemische ledematen (1-4%)
- Nierfunctiestoornissen (5-12%)
- Paraplegie (<1%) (Als patiënten afhankelijk zijn van lumbale vaten en die worden afgesloten kunnen patiënten dwarslaesie krijgen)
- Wondinfecties (<5%)
Wat gebeurt er bij een EVAR?
Er wordt een endoprothese ingebracht (prothese en stent) via de liesslagader en wanneer het er goed inzit wordt de stent ontplooid (meestal bij bifurcaties)
Het is gemaakt van geheugenmateriaal. Het kan dus buigen en later ontplooien.
Minimaal invasieve ingreep
Van welke criteria is de EVAR afhankelijk?
- Er moet boven en onder een aansluiting zijn -> Gezond weefsel (want materiaal is niet bloed doorlaatbaar en moet goed vast kunnen zitten)
- Iliaca interna of communis nodig
- De bloedvaten moeten groot genoeg zijn (zodat stok naar binnen kan komen)
Wat zijn de voor- en nadelen van een grote/open chirurgie?
Voordelen:
- Het is altijd mogelijk
Nadelen:
- Aortaklep kan er maar max. 4 uur erop zitten (voor de benen)
- COPD (longen moeten goed zijn)
- Litteken vorming (50% krijgt littekenbreuk na 5 jaar)
- Nierinsufficiëntie (door de klem)
Wat zijn de voor- en nadelen van de EVAR/endoprothese?
Nadelen:
- Afhankelijk van de morfologie
- Contrastmiddel
Voordelen:
- Lokale anesthesie
- Percutaan
- Minimaal invasief
Stentplaatsing (veel stent plaatsing) kan zorgen voor een verminderde bloedflow en voor problemen bij patiënten met een verminderde hartfunctie
Welke operatie wordt het liefst gekozen?
EVAR
Er wordt alleen een grote operatie gedaan als de EVAR niet kan.
Bij fit en jong iemand het liefst open chirurg gebruiken
Wat zijn de symptomen van een acute aneurysma en welke behandeling moet er gedaan worden?
- Pijn in epigastrio
- Pijn die uitstraalt naar de rug
- Misselijk/braken/zweten (Door de shock)
- Hemodynamisch instabiel (lage tensie, hoge pols)
Geen bloeddruk ophogen, want dan wordt de kans op overlijden vergroot (Liefst echo maken -> Snelst en daarna CT)
De behandeling is dan een EVAR
Hoeveel mensen overlijden binnen welke tijd aan een aneurysma ruptuur?
Als de ruptuur niet wordt behandeld:
- 80% binnen 6 uur
- 90% binnen 24 uur
- <1% haalt 3 maanden
50% van de mensen halen het ziekenhuis niet en maar 50% van de mensen die het haalt overleeft het
Overlijdensrisico is 75%
Kan er op basis van het lichamelijk onderzoek de diagnose van een aneurysma vastgesteld worden?
- Sensitiviteit neemt toe met de AAA activiteit
- Sensitiviteit neemt af als de diameter van de buik groter wordt
- Niet volledig betrouwbaar
- Echo bepaald de grootte
