1.2 Pathogenese van longfibrose Flashcards
Wat zijn de oorzaken voor longfibrose?
- Afwijkende surfactant
- Afwijkende telomeren
Wat betekent een afwijkende surfactant?
Een afwijkende pneumocyt type II
Wat gebeurt er als de pneumocyt type II afwijkend is?
Als de pneumocyt type I kapot gaat dan kan pneumocyt type II niet meer repareren door erin te veranderen
Geen productie surfactant -> Grote oppervlaktespanning -> Bij contractie gaan de alveoli helemaal dicht en dan weer open
Wat zijn telomeren en wat is de functie?
- Het is herhalend niet-coderend DNA op het uiteinde om het DNA te beschermen
- Ze beschermen het DNA
- Progressieve verkorting (Bij iedere celdeling wordt het DNA korter)
- Kan zorgen voor longfibrose, maar het verkorten van telomeren zorgen voor meerdere ziektes op meerdere gebieden:
- Ogen
- Hersenen
- Botten
- Metabolisme
- Nieren
- Longen
Wat doet telomerase?
Verlengt de telomeren (Is belangrijk voor de stamcellen)
Waar zit TGF-ß1?
Tussen de cellen en matrix
Wat gebeurt er bij fibrose bij contractie door in- en uitademing?
TGF-ß1 komt vrij -> Bindt aan receptor op de cel -> Meer fibrose
Waarom komt bij fibrose TGF-ß1 vrij en bij een normale long niet?
Bij een long met fibrose is de long al stijver
Bij een afwijkende pneumocyt type II is er geen productie van surfactant waardoor de alveoli helemaal dichtklappen bij contractie en de TGF-ß1 dus ook makkelijker vrijkomt
Waar zit fibrose vooral in de long en waarom?
Basaal & subpleuraal:
- Daar is de meeste contractie op het weefsel
Welke 2 fibroseremmers zijn er en waar werken ze op?
- Nintedanib -> IPF en progressieve longfibrose
- Pirfenidon -> IPF
Wat is er bij longfibrose precies gestoord?
Wondgenezing -> Er is sprake van een te grote hoeveelheid verlittekening
Waardoor kunnen wonden/epitheel schade in de longen ontstaan?
- Roken
- Expositie aan schadelijke stoffen (werk gerelateerd/luchtvervuiling)
- Reflux
- Microaspiratie
- Microbioom
- Anti-immuun inflammatie, anti gen
- Medicatie
- Virale infecties
- Mechanisch?
In welke fases geneest een verwonding normaal?
1) Hemostase
2) Ontsteking of inflammatie tijdens wondgenezing
3) Proliferatie (wond moet dicht)
4) Herstel en remodellering
Wat gebeurt er precies bij fase 1 van wondgenezing?
Lekkage van plasma (oedeem) -> Plaatjesaggregatie + stollingscascade -> Trombine + Fibrine -> Hyaliene membraan + Vasoconstrictie
Wat gebeurt er precies bij fase 2 van wondgenezing?
Vasodilatatie + Toename vaatpermeabiliteit + Chemotaxie + Cellulair respons
Wat gebeurt er precies bij fase 3 van wondgenezing?
Epitheelcellen migreren naar de randen + endotheelcellen zorgen voor angiogenesis en fibroblasten voor ECM -> Door afgegeven ontstekingsmediatoren -> Myofibroblasten + Fibroblasten met myofilamenten komen in het interstitium -> Myofibroblasten contraheren en trekken zo de wondranden naar elkaar toe
Wat gebeurt er precies bij fase 4 van wondgenezing?
De ophoping van fibroblasten en depositie van collageen worden beëindigd
Welke fase gaat er fout bij fibrose en wat gaat er dan precies mis?
- Fase 4
- Myofibroblasten verdwijnen niet en zorgen voor contractie en het blijven produceren van matrix -> De longen worden kleiner (restrictie)
Wat is de functie van surfactant?
- Dun laagje lipide/eiwitten en verlaagt de oppervlakte spanning
- Zorgt ervoor dat de longen niet inklappen, maar altijd openblijven
- Bij beschadiging klapt de alveoli makkelijk in elkaar
Welke rol speelt genetica bij longfibrose?
- 10/20% van de families waar het voorkomt heeft ook fibrose
- Andere genen spelen een rol bij verschillende soorten fibrose
- 30% heeft een genafwijking:
- DNA repair & telomeren
- Surfactant misfolding
- Host defence
- Spindle assembly
- Desmosomen (De cellen zitten los van elkaar en niet meer vast aan elkaar)
- Mitochondrial dysfunction & metabolism
Welke verschillende fibrose aandoeningen zijn er?
- Idiopathische longfibrose (3-9/100.000): Littekens in de longen, ernstigste vorm en zeldzaam
- Auto-immuunziektes: Reuma en Systemische sclerose
- Sarcoïdosis: Door het inademen van iets
- Mijnwerkerslongen (Sylica): Verlittekening, veel wit op de CT-scan
- EAA (Duivenmelkerslong): Niet veel wit op de CT-scan
- Systemische sclerose: Verlittekening, strakke huid en verbindweefseling
Wat is de functie van Type II pneumocyt?
- Surfactant productie
- Proliferatie van cellen
- Epitheliale regeneratie (stamcel functie), kan type I cel worden
Wat is de functie van Type I pneumocyt?
- Gasdoorlaatbaarheid
- 97% van de alveolus oppervlakte
- Kan zichzelf niet repareren
Waar zorgen SP-C en SP-A2 mutaties voor?
SP-C en SP-A2 zijn een surfactant proteïne en spelen een rol bij de type II pneumocyt
- Cel moet nog worden gevouwen voordat het in orde is en gebruikt kan worden, anders zorgt het voor celstres of apoptose
- ER-stress
- Cell-senescence: Vervroegd oude cellen, ze functioneren niet meer
