Werkcollege 6C Flashcards
belangrijkste koolhydraten in voedsel
zetmeel cellulose glycogeen sucrose (biet/rietsuiker) lactose (melksuiker) glucose (druivensuiker) fructose
disacchariden
sucrose, lactose en maltose
monosacchariden
glucose, fructose en galactose
Vertering van zetmeel tot… door…. (2 stappen)
Stap 1: maltose, maltotriose en alfa-grensdextrinen door amylase
Stap 2: tot glucose door maltase en isomaltase
Waarin wordt sucrose en lactose gesplitst?
Waterstofbrug tussen de suikers worden verbroken door sucrase (in glucose en fructose) en lactase (in glucose en galactose)
Wat gebeurt er met de losse suikers na splitsing van sucrose en lactose?
Glucose en galactose worden opgenomen door het Na-afhankelijk glucose transport-eiwit, SGLT-1. Terwijl fructose door een passieve monosaccharide transporter (Glut 5) opgenomen wordt.
hoe zijn eiwitten opgebouwd?
Eiwitten bestaan uit lange aminozuurketens die opgerold zijn en in elkaar gevouwen zijn in de natieve vorm. In gedenatureerde eiwitten zijn die secundaire, tertiaire en quaternaire structuren (deels) verbroken = snellere vertering.
waar begint afbraak eiwit?
in de maag, waar ze door de lage pH gedenatureerd worden en geknipt worden door het endopeptidase pepsine.
waar eindigt afbraak eiwit?
in de dunne darm door exo- en endopeptidases uit de pancreas en door exproteases uit de dunne darm zelf
Belangrijkste endoproteases pancreas
Splitsen eiwitmoleculen in kleinere peptide brokstukken (in het midden)
- trypsine: splitsing van peptidebindingen bij basische AZ (lysine en arginine)
- chymotrypsine: splitsing peptide keten in buurt van aromatische AZ
- elastase
Belangrijkste exoproteases pancreas
carboxypeptidasen: splitsen vanaf het carboxyluiteinde van het peptide telkens een voor een AZ af.
Aminopeptidasen: vanaf het amino-uiteinde, gebonden aan de borstelzoom van de epitheelcellen in de dunne darm.
belangrijkste vetten in voeding
triacylglycerolen, fosfolipiden, wassen, cholesterol en cholesterolesters.
Hydrofoob en lossen slecht in water op.
TAG afbraak jonge dieren
afbraak van TAG in de maag onder invloed van lipases uit het speeksel (tonglipase) en uit de maag zelf (maaglipase).
waar vindt volledige afbraak van vetten plaats?
in de dunne darm door hydrolases uit pancreas, zoals pancreaslipase samen met co-lipase.
Galzure zouten
Spelen belangrijke rol bij afbraak van TAG en opname van digestieproducten. Worden in lever gevormd door koppeling van het hydrofobe cholesterol aan de hydrofiele glycine of taurine groepen. Vervolgens worden de galzouten met de gal in het duodenum uitgescheiden.
Wat doen galzouten samen met gal? (1 woord)
emulgeren
lipolyse producten
monoacylglycerolen (MAG)
vetzuren
Welke samenwerking gaan de lipolyse producten met elkaar aan?
MAG en vetzuren vormen samen met galzure zouten en met lysofosfolipiden, de afbraakproducten van fosfolipiden door fosfolipase A2, zogenaamde mixed micelles.
mixed micelles
zeer kleine micellen met een diameter van 20-50 nm(?) die belangrijk zijn voor de opname van lipiden door de darmwand.
tonglipase
afgescheiden door klieren van Von Ebner in speeksel.
Functie: afbraak van melkvet in de maag
Actief bij een zure pH
Alleen bij jonge dieren (niet bij de hond)
maaglipase
Functie: afbraak van melkvet in de maag.
Actief bij een zure pH
Alleen bij jonge dieren
waar compenseert maaglipase en tonglipase voor?
voor de geringe hoeveelheid pancreaslipase (vetafbraak) bij het hele jonge dier.
rennine
protease dat ervoor zorgt dat de vetdeeltjes uit melk extra lang in de maag verblijven. Hierdoor kunnen tong- en maaglipases beter hun werk doen.
Rennie splitst een gedeelte van het melkeiwit caseïne af waardoor dit onoplosbaar wordt. Het caseïne zal samen met het melkvet neerslaan (stremmen) en langer in de maag verblijven.
Bescherming van lichaamseigen cellen tegen vertering
- de apicale membraan bestaat uit lipiden en eiwitten die relatief resistent zijn tegen proteases of fosfolipase.
- de apicale membraan heeft ook een beschermende slijmlaag, de glycocalyx, die bestaat uit relatief protease-resistente mucopolysacchariden.
autodigestie
er treedt wel autodigestie op van de eigen cellen, wanneer deze cellen worden afgebroken om vervangen te worden door nieuwe cellen, en gedecreteerde eiwitten uit de pancreas en galblaas.
Bescherming binnenkant cel
Hier worden de enzymen gemaakt die zorgen voor vertering. Om te voorkomen dat de proteases en het fosfolipase de cel en opslaggranula van binnenuit verteren worden pepsine, trypsine, chymotrypsine, elastase, carboxypeptidase en fosfolipase A2 gesynthetiseerd.
wat zijn pepsine, trypsine, elastase etc. voor enzymen?
pro-enzymen = zymogenen.
Pas na secretie in de maag of het darmlumen worden de enzymen geactiveerd door het proteolytische verwijderen van een remmend gedeelte.
Welk pro-enzym wordt in de maag geactiveerd?
pepsinogen activeert zichzelf tot pepsine in de maag onder invloed van een lage pH
Welk pro-enzym wordt in de dunne darm geactiveerd?
Trypsinogeen wordt omgezet in actief trypsine door enterokinase. Vervolgens verwijdert trypsine de remmende gedeeltes van de overige pancreasenzymen waardoor deze pas in de darm actief worden.
enterokinase
enzym dat gebonden zit aan de apicale membraan van de darmcellen, die helpt bij de activatie van pro-enzymen in de dunne darm
preduodenale lipases
maag- en tonglipase
de pH in de maag van puppies is niet zo laag (pH>4) als die van oudere honden na een maaltijd. Verklaar.
Melk is redelijk steriel, dus lage pH is niet nodig. Daarnaast moeten de antilichamen van de moeder opgenomen kunnen worden. Deze worden afgebroken bij een te lage pH. Ten slotte, de slijmlaag van een puppy is nog erg gevoelig.
Is de vetdigestie in de maag voldoende om een efficiënte vetabsorptie in de darm te waarborgen?
wel voldoende, maar niet compleet. Vandaar overgang van verschillende lipases in maag en darm
De puppies maken weinig galzouten. Waar is dit niet erg?
melk kan een emulgator zijn voor zichzelf en daarnaast de werking stimuleren van de pancreas.
waarom pro-enzymen?
om afbraak van intracellulaire structuren te voorkomen. Daarna activering van pepsinogeen door autodigestie in het zure milieu van de maag.
Is de afgifte van hoofdcellen constant?
nee, aan het begin van de maaltijd wordt meer pepsinogeen afgescheien
wat is de functie van het maagsap met daarin pepsine in de afbraak van eiwitten?
denatureren > dit is irreversibel.
Beschrijf activering van endo- en exopeptidases in het duodenum
Je krijgt een proteolytische cascade, waarbij het ene enzym het andere enzym knipt > dit gaat heel snel > je hebt snel grote hoeveelheden.
exopeptiden
knippen de uiteinden, carboxyl- of aminogroep
endopeptiden
knippen in het midden van de keten
overmatige gasvorming
flatulentie
wanneer is een dier intolerant voor een bepaalde voedingsstof?
- overmatige gasvorming in darmtractus
- dunne ontlasting/diarree
- vertraagde groei
- lusteloosheid
> dit kan veroorzaakt worden door een malabsorptie van een of meerdere voedingscomponenten.
waarom hebben lactose intolerante dieren vaak last van winderigheid en dunnen ontlasting?
lactose wordt niet afgebroken, waardoor ionen en lactose in het lumen blijven zitten; dit veroorzaakt osmotische diarree.
Bacterie fermentatie van lactose is niet meer in balans; winderigheid
hoe werkt een intolerantietest?
- Het dier krijgt een oplossing van een bepaalde koolhydraat (bijv. zetmeel of lactose) te drinken. Hierna wordt het glucose gehalte in het bloed gemeten
> de suiker kan niet worden opgenomen, dus glucose wordt niet opgenomen. Afbraak van vet en spier voor glucose - na het drinken van de koolhydraat-oplossing wordt het waterstof (H2) gehalte in de uitademingslucht gemeten.
> er treedt meer fermentatie op in de darmen, de gassen die hieruit vrijkomen diffunderen naar het bloed en worden vervolgens uitgeademd.
waarom wordt H2 liever gebruikt voor de bepaling van lactose intolerantie dan CH4?
Er is veel meer H2 dan CH4; daardoor is het verschil ook groter.
waarom zullen jonge lactose intolerante dieren meer last hebben an diarree na het drinken van melk dan oudere dieren?
jongere dieren drinken meer melk. Later krijgt de hond minder problemen, omdat er adaptatie optreedt door de microbiële bacterie in je darm.
welke enzym is niet werkzaam bij lactose intolerante dieren?
lactase
welke enzymen/eiwitten kunnen theoretisch gezien niet goed functioneren (defect zijn) in een dier dat intolerant is voor zetmeel?
Eerst amylase,
daardoor ook maltase of dextrine
