Hoorcollege 5A Flashcards
Wat zijn voorbeelden van infecties van het epitheel van de mond?
- Koe = MKZ
- Geit = ecthyma
- Hond = papillomen
Wat voor type (2) epitheel mondholte infecties zijn er?
- Lokaal
- Systemisch > infectie epitheelcellen via viremie
Wat voor type laesies zijn er te vinden
Macula = verkleuring Papula = pustel Erosie = schram Ulcera = zweer Pokken Papillomen
Wat is het verschil tussen een erosie en een ulcera?
Erosie is een schram waarbij het epitheel niet wordt doorbroken. Bij een ulcera is het epitheel kapot, gaat door basaal membraan heen.
Wat voor type epitheel heeft de mondholte?
meerlagig plaveiselepitheel (al dan niet verhoornd)
Wat zijn klinische verschijnselen van MKZ?
Overmatig speeksel & smakken
Wankele achterhand
Blaren in de mond
Wat kan er zoal geïnterpreteerd worden van de blaren in de mond (MKZ)?
- leeftijd van de blaren
- aard van de blaren
- -> dit geeft aan hoe lang de infectie al bezig is.
Wat is het verloop van MKZ?
De incubatietijd is 2-8 dagen
Dag 1 = de koe staat de speekselen en smakken
Dag 1-3 = de koe vormt blaren op de tong
Dag 4-5 = De blaren breiden helemaal uit in de mond. Ook de tussenklauwspleet is aangedaan net als de tepels.
De mortaliteit is laag, maar het is een systemische infectie en erg besmettelijk
Wat zijn kenmerken van Mond en Klauwzeer (MKZ)?
- Meest contagieuze virus van vee
- Familie picornaviridae (7 Typen)
- Alle evenhoevigen zijn gevoelig: varkens, runderen, geit, schaap, giraffe, lama etc)
- Maar ook olifanten, egels, gordeldieren.
- Zoonotisch? Mensen kunnen er zeker op reageren, Er zijn dan kleine bultjes te vinden.
Hoe verspreidt MKZ zich?
- infectie dor inhalatie of ingest, korte incubatie tijd
- na eerste virusvermeerdering viremie en spreiding naar diverse organen
- Vermeerdering in epitheelcellen: celzwelling, lysis, afbraak intercellulaire bridges
- Microvescicles > macrovesicles (blaren met celdebris, leuco’s, vocht en veel virus).
- Epitheel ruptureert: basaalmembraan blijft intact > ulcera.
Wat zijn klinische verschijnselen van MKZ bij het schaap?
- Vooral kreupelheid (zoals ook bij varkens)
- blaren tussenklauwspleet en mond
Wat zijn de klinische verschijnselen van MKZ bij de geit?
- blaren tussenklauwspleet en mond
Waar is MKZ bij varkens vervelender dan bij andere tweehoevigen?
De varken is een amplifier host. Dit betekent dat varken veel meer virussen aanmaken dan runderen. Varkens zijn daarom veel besmettelijker.
Waarom is MKZ aangifteplichtig?
- Lage mortaliteit
- Maar: belangrijke economische betekenis:
a. Daling melkproductie: tijdelijk deels blijvend
b. Verminderde groei kalveren en varkens
c. Export verboden
Wat is de rol van aerogene verspreiding?
Het virus kan via de lucht verspreid worden. Dit kan wel tientallen kilometers zijn. Dus verspreidingskans en -gebied is gigantisch en snel.
Wat is het risico op snelle verspreiding?
- Grote hoeveelheden virus geproduceerd in pharynx (en in melk). Varkens produceren dus 1500x meer virus dan rund.
- Snelle replicatie cyclus
- Verspreiding via de lucht (aerosolen) over grote afstanden (>80 km)
- Virus is stabiel buiten gastheer
- Korte incubatieperiode
- Dragers komen voor
Wat is de rol van dierenarts m.b.t. MKZ?
Snelle diagnose!
FMD = Foot and Mouth Disease = Fast Moving Disease
Hoe wordt MKZ bestrijd?
- Non-vaccinatie beleid
- Verder transmissie voorkomen/reduceren:
a. Ruiming dieren op besmette bedrijf
b. Traceren contactdieren
c. Screening risicobedrijven
d. Vervoersverboden
e. Ringvaccinaties ? (advies groep deskundigen en EU toestemming)
Hoe werkt de toezicht bij een besmet bedrijf?
Wanneer een besmet bedrijf wordt gevonden dan wordt het besmette bedrijf geruimd. Het gebied 1 km rondom dit gebied wordt preventief geruimd. Het gebied 10 km rondom het besmette bedrijf staat onder toezicht.
Overige bedrijven worden gevaccineerd. Daaromheen zit een beschermingsgebied (3 km) en een toezichtsgebied (10 km);
Alle gebieden horen bij bepaalde compartimenten. Zo wordt geprobeerd verdere besmetting de kop in te drukken.
Hoe heet vaccinatie voor MKZ?
DIVA vaccin
Hoe werkt het DIVA vaccin?
- Na infectie antilichamen tegen structurele en niet-structurele eiwitten.
- Na vaccinatie worden geen antilichamen gevormd tegen niet structurele eiwitten.
–> het DIVA vaccin zorgt ervoor dat er onderscheid gemaakt kan worden tussen gevaccineerd en niet-gevaccineerd. In de vaccin zal niet-structurele eiwitten niet aanwezig zijn, bij het echte virus wel.
Wat zijn de klinische verschijnselen van Blauwtong?
- Koorts, viremie schaap tot 15 dgn, rund tot 100 dgn.
- Ontsteking, ulceratie en necrose mondslijmvlies
- Overmatig speekselen, neuwuitvloeiing
- Oedemen
- Kreupelheid (laminitis, coronitis)
- Abortus
- Pneumonie
- Sterfte (0-50% afh. v. subtype)
- Afwijkend wol door huidontstekingen
- FFF: Fever, Face, Feet
Wat voor type virus is blauwtong?
Orbivirus (familie Reoviridae)
- dubbelstrengs RNA
- meerdere segmenten (10)
Hoe wordt blauwtong verspreid?
- Niet besmettelijk: vector nodig, arthropod-borne
- Ernstige verschijnselen bij geiten en schapen (ras afh), minder bij wilde herkauwers en runderen
- Infectie in tropische en subtropische gebieden (in endemische gebieden Afrika subklinisch)
Hoe wordt diagnostiek gedaan van blauwtong?
Virusisolatie
PCR bloed
Hoe worden arthropod-borne ziekten verspreid?
- via mug of knut
- ook via bloed: vuile naalden
- via semen, embryo
- van moeder op vrucht.
Hoe vermeerdert het blauwtongvirus zich?
- Vector competentie (culicoides = knutten)
- in knut moet voldoende virus repliceren
- in knut moet virus voldoende snel vermeerderen
Hangt af van knut en temperatuur en virus - Vector capaciteit
- bijtfrequentie
- diersoortvoorkeur
- levensduur (ong. 20 dagen)
–> als knut hieraan voldoen, dan kan het fungeren als vector
Wat is de ziekteverloop van ecthyma?
- met name aantasting lammeren
- incubatietijd +/- 1 week
- Roodheid lippen mondhoeken
- papels gaan over in blaasjes en pustels
- laesies zijn proliferatie
- korsten: bij verwijdering een verheven, roodachtig, granulerend oppervlak
Waar kunnen de laesies voorkomen bij ecthyma?
mondhoeken, neusgaten, soms oogleden, wangslijmvlies en tong (kroonranden, tussenklauwspleet en genitaalopeningen, spenen)
Wat is het vervelende van ecthyma?
zoonose
Wat is naast MKZ, blauwtong en ecthyma een andere vorm van mondholte infectie?
infecties met pokkenvirussen.
Er zijn heel veel type pokkenvirussen, die specifiek zijn voor een bepaalde diersoort.
Niet specifiek epitheel mondholte
Hoe verloopt de vermeerdering van pokkenvirus?
Incubatietijd ca. 7 dagen
Het virus dringt binnen in de huid waar het virus zich gaat vermeerderen. Het virus migreert naar de lymfeknopen (multiplicatie). Het virus dringt de bloedbaan in (primaire viremie). Milt en lever zorgen voor verdere vermeerdering (er treedt necrose op). Wanneer het virus opnieuw de bloedbaan ingaat, ontstaat een secundaire viremie. Het virus gaat terug naar de huid waar focale infectie optreedt.
Blaasjes en pustels
Wat is het vervelende van pokkenvirus?
Zoonotisch
