Hoorcollege 10B Flashcards
omschrijf ligging pancreas en galblaas
de pancreas ligt in de bocht van het duodenum en tegen de onderkant van de maag aan (tussen dunne darm en maag). De galbaas zit achter de lever.
De galblaas en pancreas delen dezelfde uitgang = papilla duodenum.
Uit welke cellen bestaat de pancreas?
- Endocriene deel > eilandjes van Langerhans. productie van glucagon en insuline.
- Exocriene deel (ca. 85% v.d. pancreas):
> acini = acinaire cellen (zymogeen)
> afvoergang met ductuscellen (elektrolyten en water)
zymogeen
een pro-enzym die door verdere reacties omgezet moet worden tot zijn actieve vorm.
Hoe is de exocriene deel van de pancreas opgebouwd?
- acinaire cellen
- ductus cellen
> om te voorkomen dat de pancreas zelf verteerd wordt, heeft het een acinaire vorm.
Samenstelling en functie pancreassap
- Enzymen (proteasen gesecerneerd als pro-enzymen)
a. secretie = acinaire cellen
b. functie = afbraak van eiwitten, koolhydraten en vetten - HCO3- (& water)
a. secretie = ductuscellen
b. functie = bescherming tegen lage pH in het lumen (buffer).
Hoe verloopt pancreassapsecretie?
Eigenlijk hetzelfde als in de maag, maar het verschil is dat de H+ nu richting het bloed gaat, terwijl HCO3- naar het lumen om zo het maagsap te bufferen.
H20 en CO2 diffunderen de ductuscel in via het bloed en wordt via 2 stappen en m.b.v. koolzuurahnydrase omgezet in H+ en HCO3-. Bicarbonaat wordt via een Cl-/HCO30 uitwisselaar met chloor (vanuit het lumen) naar het lumen gebracht. H+ gaat via een Na+/K+-ATPase pomp naar het bloed. H2O diffundeert ook intracellulair naar het lumen.
Hoe wordt pancreassapsecretie gereguleerd?
- Neuraal
a. parasympaticus: n. vagus (ACh; ANS)
b. ENS - Endocriene (via bloed)
a. Secretine (S-cellen) > stimulatie ductuscel (HCO3-)
b. CCK (I-cellen) > stimulatie acinaire cel (pro-enzymen)
tijdens welke fase wordt pancreassen afgegeven?
Intestinale fase
wat is samenhang van pH en pancreassapsecretie?
Een lage duodenale pH stimuleert de pancreas tot HCO3- secretie.
Hoe lager de pH, des te meer secretie
Hoe speelt secretine een rol in op secretie van pancreassap?
Secretine komt via een receptor/transporter de ductus cel in en stimuleert d.m.v. adenylaatcyclase (AC) een hogere productie van cAMP. cAMP zorgt weer voor een verhoogde doorstroom van Cl- en wordt sneller uitgewisseld met bicarbonaat.
Welke rol speelt lever in digestie?
Galsecretie
wat gebeurt er tijdens galsecretie?
hepatocyten secerneren galzouten aan de canaliculi > galgangen > ductus choledochus > duodenum.
Waaruit worden galzuren gemaakt?
- Synthese uit cholesterol
- Uitgescheiden als Na+ zouten
- Emulgeren van vetten
hoe verloopt de secretie van gal?
Uitgescheiden galzouten worden door de lever uitgescheiden en via de ductus choledochus afgegeven aan de dunne darm. In de dikke darm wordt 95% van de gal weer opgenomen in de vena porta en afgevoerd naar de lever. In de lever vindt recycling plaats van de galzouten.
Wat is de rol van de galblaas
De galblaas fungeert als opslag van gal. Dit is met name bij dieren die niet continue hoeven te eten. Veel gal wordt gerecycled via de poortader, er hoeft dus maar een kleine hoeveelheid opgeslagen te worden.
Hoe heet het recycleysteem van het gal?
enterohepatische kringloop
Regulatie galsecretie
Endocrien
- CCK = stimulatie galblaaslediging en stimulatie relaxatie v.d. Sfincter van Oddi
- Secretine = stimulatie galgang epitheel > secretie H2O + HCO3-
Eigenschappen secretine
Afgifte: endocrien door S-cellen in duodenum.
Stimuli: lage pH in duodenum
Functies: Stimuleren van secretie HCO3- door ductuscellen pancreas + galgangepitheel (en remmen van zuursecretie + lediging maag)
Eigenschappen CCK
Afgifte: endocrien door I-cellen in duodenum/jejunum.
Stimuli: vetten, eiwitten in duodenum.
Functies: Stimuleren van acinaire cel pancreas (pro-enzym) + galblaascontractie (en remmen van zuursecretie + maag lediging)
Samenstelling darmsap
- Pancreassap
- Gal
- Mucus geproduceerd door slijmbekercellen
- HCO3-
Functie darmsap
dunne darm > vertering
dikke darm > veel reabsorptie ionen en water (colonocyten)
> beetje secretie ionen en water (crypt cellen) (regulatie aldosteron)
beschrijf verschil in absorptie in dikke darm diersoorten
Het verschil in absorptie heeft te maken met welk dier je te maken hebt. Als je kijkt naar een schaap en een koe, dan is bij het schaap het osmotisch drukverschil en (netto) beweging van water vanuit het lumen naar de intercellulaire ruimte veel hoger.
Koeienvlaai vs. schapenkeutel
Verstoring van welk proces in het MDK kan leiden tot diarree?
- motiliteit
- secretie
- digestie
- absorptie
- opslag
hoe werkt vloeistofbeweging over de mucosa in de darm?
actief elektrolytentransport creëert een osmotisch gradiënt die (passief) wordt gevolgd door water. Zowel bij secretie als absorptie.
3 typen diarree
- Motiliteitsdiarree > te snelle doorvoer
- Osmotische diarree > te hoge osmotische gradiënt
- Secretoire diarree > te hoog elektrolytentransport
omschrijft absorptie in dikke darm
De colonocyt verzorgt de absorptie van de dikke darm. Door het transport van ionen volgt water van het lumenzijde naar het bloed zijde.
Cl- en Na+ gaan vanuit het lumen naar bloed zijde. Cl- wisselt middels een Cl-/HCO3- exchanger. Na+ wisselt middels Na+/H+ exchanger met H+. H+ en HCO3- bevinden zich in de cel. Cl- verlaat via een kanaal de cel, terwijl Na+ via een Na+/K+-ATPase pomp de cel verlaat.
Geef een voorbeeld van osmotische diarree
Lactase deficiëntie. Hierbij kan lactose niet omgezet worden om vervolgens opgenomen te worden door de cel. Er treedt daardoor geen elektronentransport op, waardoor er meer water naar het lumen gaat –> osmotische diarree.
Omschrijf secretie in dikke darm
De crypt cel verzorgt de secretie in de dikke darm.
Cl- moet vanuit de bloedzijde naar het lumen gebracht worden. Hiervoor is actief transport nodig. Dit gaat middels een Na+/K+/2Cl- symporter. Na+ en K+ verlaten de cel weer via een Na+/K+-ATPase pomp. Cl- gaat via een Chloorkanaal naar het lumen.
Geef een voorbeeld van secretoire diarree
Enterotoxine. Deze de crypt cel binnendringen en middels adenylaatcyclase meer cAMP gaan produceren. Hierdoor wordt er meer Cl- uitgescheiden naar het lumen en is er een hogere concentratie Cl- aanwezig. Hierdoor diffunderen H2O en Na+ intracellulair naar het lumen, waardoor er diarree ontstaat.
Regulatie MKD secretie
- Neuraal
a. ANS > parasympaticus = n. vagus
> sympaticus
b. ENS - Endocrien = gastrine, CCK, GIP, secretine
- Paracrien = histamine, somatostatine
Motiline
hormoon die de gladde spieren in het MDK target (m.n. dunne darm). Zorgt voor beweging en wordt stilgelegd wanneer er gegeten wordt.
