Hoorcollege 7B Flashcards
Functies van digestiestelsel
MDK voorziet lichaam van nutriënten, elektrolyten en water via
- motiliteit
- secretie
- digestie
- absorptie
- opslag
Welke organen geven secretie af?
- speekselklieren
- maag
- darmen
- pancreas
- lever
Waaruit is secretie opgebouwd
- water
- mucus
- HCO3-, H+, Cl-, K+, Na+
- Enzymen
Bouw speekselklier
2 type cellen
- acinaire cel = De cellen die achterin de klier zitten. Sereuze en muceuze cellen.
- ductuscel = in buis naar buiten (intercalated duct)
Samenstelling & functies speeksel
- Mucines (vormen mucus bij menging met water) = zacht maken van voedsel
- Enzymen = lysozyme, vertering
- Ionen = pH regulatie
Wat doen mucines
zacht maken van voedsel
Wat doen enzymen (speeksel)
- antibacterieel effect (lysozyme)
- vertering
- leeftijd- en diersoortafhankelijk (amylase)
Wat doen ionen (speeksel)
- pH regulatie, vooral door aanwezigheid van buffers zoals HCO3-
- diersoortafhankelijk
Samenstelling ionen (speeksel)
Dit is erg diersoortafhankelijk. Je ziet dat het gehalte Na+, PO4 en HCO3 in herkauwers hoger is. Terwijl Cl- in de hond hoger is dan herkauwer. In het serum is Na+ en Cl- juist het hoogst.
Isotonic
oplossing waarvan het aantal opgeloste deeltjes per liter gelijk is aan die van een andere oplossing
Hypotonic
relatief lage osmotische waarde van een oplossing vergeleken met een andere oplossing
Amylase
Enzym dat zetmeel knipt
Omschrijf de samenstelling/uitwisseling van ionen in de speekselklier
Ionen komen vanuit acinaire cellen. De ductus cellen gaan de samenstelling van de speeksel laten variëren naar behoefte van speeksel. Dit gebeurt d.m.v. transporters. Heeft te maken met elektrochemische gradiënten. Er is een ATP pomp met bloedbaan (tegen elektrochemische gradiënt in). De ductuscellen wisselen uit. Binnen een cel altijd negatief geladen. (lumen – interstitium – bloed).
Wat doet de ductuscel?
de ductuscel verzorgt de uitwisseling van ionen.
Na+ in cel <> H+ naar lumen
Cl- in cel <> HCO3- naar lumen
H+ in cel <> K+ naar lumen
De Cl- die de cel binnenkomt verlaat de cel via een kanaal en gaat naar het bloed
Aan de kant van het bloed zit een ATP pomp (Na+/K+ uitwisseling).
Waarom HCO3- naar het lumen en niet Cl-?
Cl- en HCO3- wisselen tegen elkaar uit. Het speeksel heeft een bufferende werking. Bicarbonaat verzorgt dit.
waar treedt primaire secretie op?
dit gebeurt bij de acinaire cellen samen met de uitscheiding van amylase. (isotoon vloeistof)
wat is het verband tussen secretiesnelheid en de concentratie van ionen?
hoe sneller de uitscheiding van speeksel, hoe hoger de concentratie van ionen (m.n Na+ en Cl-). Dit is omdat het lichaam niet genoeg tijd heeft om de ionen terug te resorberen.
Het speeksel is dan meer isotoon.
Bijv. bij voedselopname.
Hoe worden speekselklieren gereguleerd?
Volledig neuraal. Autonoon zenuwstelsel (ANS)
Waarom ANS bij speekselklier?
Omdat het zien van voedsel al een prikkel kan zijn voor het meer produceren van speeksel. Dit wordt gereguleerd door ANS.
3 fases van regulatie secretie
- Cefale fase
- Gastrische fase
- Intestinale fase
In welke fase valt secretie van speeksel?
100% cefale fase, daarna geen functie meer voor speeksel.
ANS
> parasympaticus: n. vagus –> stimulatie
> sympaticus ook (sommige diersoorten geen functie in vertering, bijv. tijdens jagen)
wat is bijzonder aan de cefale fase?
Tijdens deze fase geldt ook het feedforward systeem, waarbij het denken of zien eten al een prikkel kan zijn voor de aanmaak van secretie. Dit wordt gereguleerd via het parasympatische systeem.