Hoorcollege 11B

Question 1

dysphagie

Answer 1

afwijkingen in de keelstreek

Question 2

voorbeeld dysfagie

Answer 2

slokdarmverstopping (spasmen van de gladde spieren)

Question 3

Spasmolytica

Answer 3

n-butylscopolamine (buscopan; ontspanner van gladde spieren)

Question 4

braken

Answer 4

emesis

Question 5

waar wordt braken gereguleerd?

Answer 5

Braakcentrum (AChM en NK1)

Centrale stimuli: o.a. pijn, emotie, visuele stimuli, reuk

Question 6

Door welke andere organen/lichaamsdelen kan het braakcentrum geprikkeld worden?

Answer 6

• Vestibulair apparaat = o.a. motion sickness, ontsteking
• CRTZ (chemoreceptor trigger zone) = chemische stimuli zoals toxinen en farmaca en mechanische stimulatie door o.a. verhoogde CSF druk en CZS tumoren.
• Visceraal (MDK) = mechanische stimuli met name pharynx en maag en chemische stimuli.

Question 7

Emetica

Answer 7

Apomorfine: D2- receptor agonist

Question 8

Anti-emetica

Answer 8

• Dopamine (D2) receptor antagonist (metoclopramide, domperidon)
• Serotonine (5-HT3) receptor antagonist (ondansetron)
• Histamine (H1) receptor antagonist (cyclizine)
• Neurokinine-1 (NK-1) receptor antagonist (maropitant)
  (- AChM-receptor antagonist > ongewenste bijwerkingen).

Question 9

Voorbeelden dopamine D2-receptor antagonist

Answer 9

Domperidon (passeert niet de BHB)

Metoclopramide (passeert de BHB)

Question 10

primaire aangrijpingspunt D2-receptor antagonist

Answer 10

CRTZ

Metoclopramide ook centraal (via 5-HT receptor)

Question 11

Indicaties gebruikt D2-receptor antagonist

Answer 11

Alle vormen van braken

Inclusief chemische geïnduceerd braken (toxinen, cytostatica)

Question 12

Wat zijn nevenwerkingen D2-receptor antagonisten

Answer 12

• Beide: stimulatie peristaltiek maag/dunne darm (niet toedienen bij obstructie). Pro-galactogeen > pseudo-pregnancy
• Metoclopramide: CZS, o.a. milde sedatie, occulogyresis (onwillekeurige oogbewegingen)

Question 13

Voorbeeld NK1-receptor antagonist

Answer 13

Maropitant (Cerenia)

Question 14

Primaire aangrijpingspunt NK1-receptor antagonist

Answer 14

NK receptoren: G-eiwit-gekoppelde receptoren

Voorkomend in braakcentrum, CRTZ & MDK

Question 15

Hoe wordt de NK1-receptor gereikt?

Answer 15

Afferente n. vagus (visceraal afferent)

Question 16

bijwerkingen maropitant (Cerenia)

Answer 16

Abdominale pijn, anorexia, leverenzymen (transaminasen verhoogd)

Gemetaboliseerd door CYP 3A - geneesmiddeleninteracties?

Question 17

farmacotherapie van gastro-oesophageale reflux

Answer 17

• Domperidon/metoclopramide

- Maagzuursecretie remmers

Question 18

farmacotherapie van maagzweren (ulcera)/gastritis

Answer 18

• remmen van maagzuursecretie
• neutraliseren van het maagzuur
• cytoprotectiva

Question 19

waardoor kan de productie van maagslijm worden geremd?

Answer 19

Door het gebruik van NSAIDs kan COX-1 geremd worden, waardoor er minder prostaglandinen worden geproduceerd. Hierdoor wordt zowel de remming van de parietale cel en de productie van mucus en bicarbonaat minder beïnvloedt.

Question 20

farmacotherapie van remming van zuursecretie

Answer 20

• Remming van de H+/K+-ATPase = omeprazole / lasoprazole (protonpomp remmers)
• Remming van de histamine vrijzetting = H2-receptor antagonisten: cimetidine, ranitidine
• PGE1-analoga = misoprostol
• (Gastrine-receptor antagonisten)
• (anticholinergica)

Question 21

farmacotherapie bescherming maagwand

Answer 21

Cytoprotectiva = sucralfaat

Question 22

farmacotherapie neutralisatie van het maagzuur

Answer 22

Antacida:

• Aluminiumhydroxide
• Magnesiumoxide
• Ca, Mg-carbonaat (Rennie)
• Magnesium-trisilicaat

Question 23

Hoe wordt de motiliteit van het MDK beïnvloed?

Answer 23

Dit gaat via Acetylecholine en de muscarine receptor. ACh bindt aan de muscarine receptor na afgifte door de cholinerge motor neuron. ACh esterase kan ACh afbreken.

Question 24

Hoe wordt de motiliteit geremd?

Answer 24

• Loperamide (OP3 receptor antagonist)
• NA (sympaticus; alfa1/2-receptor antagonist)
• N-butylscopolamine (AChM antagonist)

Question 25

Hoe wordt de motiliteit gestimuleerd?

Answer 25

• D2-receptor antagonist (metoclopramide; domperidon)
• alfa-adrenoreceptor antagonist
• 5HT3-receptor antagonist (metoclopramide; cisapride)
• Motiline (eythromycine)
• 5HT4-receptor agonist (metoclopramide; cisapride)
• AChM agonist (bethanechol)
• AChE remmer

Question 26

causale therapie behandeling diarree

Answer 26

Anti-infectiva

• Antibiotica = parenterale toediening m.n. bij systemische ziekte en/of diepe infecties
• Antihelmintica
• Antiprotozoica

Question 27

symptomatische therapie behandeling diarree

Answer 27

• Remmen van peristaltiek
• Adsorbentia

Zo nodig:

• Rehydratie
• Elektrolytenbalans en zuur-base evenwicht herstellen
• (Ontsteking remmen)

Question 28

voorbeelden antidiarrhoica / symptomatische therapie

Answer 28

• Motiliteit beïnvloeden:
  a. Loperamide = opioid (OP3 receptor agonist)
  b. (butylscopolamine)
• Absorbentia:
  a. Geactiveerde kool (norit)
  b. Kaoline (klei)
• Rehydreren: i.v./s.c./p.o.
  Elektrolytenbalans en zuur-base evenwicht herstellen

Question 29

voorbeelden spasmolytica

Answer 29

• Anticholinergica
  AChM-antagonisten
  a. Remming van de peristaltiek
  b. Remming van de kliersecretie

Belladonna-alkaloiden:
atropine, butylscopolamine (Buscopan), benzetimide propantheline, eupaverine

Question 30

Verschillende laxantia

Answer 30

Volume-vergrotende middelen:

a. Glijmiddelen, bijv. paraffine olie of natuurlijke glijmiddelen
b. Zwelmiddelen, bijv, methylcellulose, psyllium
c. Osmotische werkzame laxantia, bijv. secretior werkzame laxantia: Na-sulfaat, sorbitol, lactose.

Secretagoga/contact-laxantie:
Wonderolie (ricinus-olie), antrachinonen (dikke darm; gebruik veterinair vrijwel obsoleet)

Question 31

Indicatie spasmolytica

Answer 31

spastische kolie
slokdarmverstopping
spasmen MD en UG