Week 5 HC 5: Metastasering

Question 1

Welke 3 stappen zijn achtereenvolgens nodig voor invasie?

Answer 1

Celadhesie losser maken
Basaalmembraan/ ECM afbreken
Motiliteit ontwikkelen

Question 2

Invasie- metastase cascade

Answer 2

Vermogen zich te verplaatsen en vestigen
In veel gevallen aan elkaar gekoppeld
Basaalcelcarcinoom in huid/ ovariumtumoren in buikholte is voorbeeld van ontkoppeld

Question 3

5 Stappen van invasie

Answer 3

1. Losmaken van intracellulaire junctions oa door verlies E-cadherine
2. Begin migratie door basaalmembraan (detachment) met proteolyse
3. Begin met matrix afbraak waarin metalloprotease (MMP-9) hoofdrol heeft. Protease heeft hoge expressie in maligne tumoren; klieft collageen IV
4. Voltooien afbraak van ECM met proteases, vrijkomen van angiogene-, chemotactische- en groei bevorderende factoren
5. Verplaatsing van tumorcellen door de ECM (locomotion) en manipulatie van ECM tbc tumor stroma vorming (ECM exploitatie)

Question 4

Metastasen

Answer 4

Tumorcel groeit door basaalmembraan heen –> invasie
Locomotion in ECM zorgt ervoor dat tumorcellen bloedvat bereiken
Intravasatie; bloedvat wordt binnengedrongen
Interactie met host lymfoide cellen
Tumorcellen embolus vormt
Adhesie aan basaalmembraan
Extravasatie; uit bloedvat treden
Metastatische deposit –> angiogenese –> groei

Bij diagnose heeft 30% al metastase
20% heeft verborgen metastase
90% overlijdt aan gevolgen metastasering 10% aan lokale effecten

Question 5

Op basis van primaire tumoreigenschappen voorspellen van metastaseren?

Answer 5

Grootte?
- Verschilt of er relatie is tussen grootte en kans op metastasen
Intrinsieke eigenschappen
- Morfologie: hoe minder de tumor lijkt op de cel van herkomst, hoe groter de kans
- DNA
- Tumor type
Host-respons
- Respons van immuunsysteem faciliteert of belemmert kolonisatie
Nesting site;
- Bot is gevoelig voor metastasen maar niet alle tumoren kunnen naar bot metastaseren
Non permissieve colonization sites
- Ongevoelig voor metastasen (milt en spier)

Question 6

Wijze van metastaseren kent 3 hoofdgroepen

Answer 6

Lymfatische verspreiding
- Volgt meestal natuurlijke route lymfedrainage
- Bronchustumoren gaan eerst naar intrabronchiale klieren en dan naar hilaire klieren
- Uiteindelijk komt terecht in ductus thoracicus en daarna circulatie
- Eerste metastase komt terecht in randsinus en groeit daarna uit
- 1e klier wordt schildwachterklier (sentinel node) genoemd
- Skip metastase (klier overgeslagen)
- In transit metastase (uitgroei in lymfebaan)
- Lymfangitis carcinomatosa/ pleuritis carcinomatosa (totale blokkade lymfebanen)
- Tumor deposit ( geen lymfklier context meer te zien)
- Tumorcellen beïnvloeden lymfangiogenese + lymfevat remoddelering
- Epitheliale tumoren

Hematogene verspreiding
- Via bloedvat
- V cava type
- V porta type
- Mediaanlijn type bij schildklier en prostaatcarcinoom
- Bij niet-epitheliale tumoren meestal enige en eerste vorm

Transcoelomisch en/ of seeding
- Uitzaaiing in lichaamsholtes
- Seeding kan optreden in een bioptspoor
- Pleuraholte/ peritoneumholte/ pericardholte/ steekkanaal

Question 7

Vascular dissemination & homing

Answer 7

In circulatie worden tumorcellen opgeruimd door macrofagen
Als klompjes (tumor embolus) hebben cellen meer overlevingskansen
Volgende stap = afremmen en plakken aan endotheel en immigratie

Question 8

EMT en MET

Answer 8

Epitheliale-mesenchymale transitie
- Cel hecht aan buurcellen verbonden epitheelcel
- Kruipt door basaalmembraan en ECM
Dringt bloed- of lymfevat binnen
Transport in ongastvrije bloedstroom
Mesenchymale-epitheliale transitie
- Dringt door endotheel weer naar buiten
- Vestiging en cohesieve tumorcellen
EMT-MET onderbroken door dormancy fase