Week 12 HC 6: Risicofactoren voor osteoporose

Question 1

Osteoporose definitie

Answer 1

Osteoporose is een afwijking van het gehele skelet gekenmerkt door een verlaging van de botmassa en een verlies in de onderlinge samenhang van de botbalkjes resulterend in een verhoogde kans op een fractuur

Question 2

Meest voorkomende osteoporotische fracturen

Answer 2

Wervel
Heup
Pols
Proximale humerus

Question 3

Klinische gevolgen van wervelfracturen

Answer 3

Acute en chronische pijn
Kyphose
Lengteverlies
Afname beweeglijkheid 
Uitpuilen buik, reflux en andere GE klachten 
Kortademigheid
Depressie 
Verlies onafhankelijkheid

Question 4

Risicofactoren osteoporotische fractuur op een rij

Answer 4

Leeftijd
Geslacht 
Botmineraaldichtheid 
Prevalente fractuur 
Gewicht/lengte
Corticosteroidengebruik 
Immobiliteit 
Vallen 
Maar ook:
Lichamelijke activiteit
Hyperparathyreoidie 
Vroege menopauze
Hypogonadisme
Medicatie 
Roken/ alcohol/ koffie

Question 5

Botmassa en menopauze

Answer 5

Botmassa neemt snel af na aanvang menopauze
Dit komt door minder oestrogeen
- Dit zorgt normaal voor onderdrukking van RANKL secretie en dus minder botafbraak
Bij afname dus overproductie van RANKL en dus meer geactiveerde osteoclasten en dus botafbouw

Question 6

Factoren verborgen in de leeftijd

Answer 6

Botverlies
Vermindering kwaliteit van bot 
- Verhoging botombouwactiviteit 
- Vermindering van de onderlinge samenhang van botbalkjes 
- Verandering samenstelling botmatrix 
Skelet onafhankelijke factoren 
- Vallen 
- Reactie op vallen 
- Absorptie val

Question 7

Mannen vs vrouwen fractuur incidentie

Answer 7

Mannen lager dan vrouwen door:
- Kortere levensverwachting
- Hogere piekbotmassa
- Grotere botten
- Ander patroon van leeftijdgerelateerd botverlies
- Ontbreken van versneld botverlies tijdens menopauze
Veel vaker bij mannen secundaire factor van bij vrouwen door:
- Overmatig alcohol gebruik
- Gebruik corticosteroïden
- Testosteron deficiëntie

Question 8

Botmineraaldichtheid en fracturen

Answer 8

Lage BMD goede voorspeller voor fractuur maar niet sensitief omdat mensen zonder osteoporose ook fracturen kunnen oplopen

Question 9

Glucocorticoid geïnduceerde osteoporose (GIOP); definitie, afhankelijk van, effecten GC

Answer 9

Vooral remming bosaanmaak door versterkte apoptose ogteoblasten en osteocyten 
Ook effecten via andere orgaansystemen 
Snel verlies BMD na starten, deels herstel na staken 
Effecten afhankelijk van:
- Dagelijkse dosis
- Duur therapie 
- Cumulatieve dosis
- Onderliggende ziekteactiviteit 
- Genetische factorne 
- Risicofactoren 
GC effecten:
- Remmen FSH, LH en ACTH 
- Verminderde testosteron secretie 
- Negatief effect op ovaria 
- Remmen actief transport Ca2+ in darm 
- Renale terugresorptie Ca2+ neemt af

Question 10

Aanvullend onderzoek naar factuurrisico bij groepen:

Answer 10

1. Personen ouder dan 50 jaar met een recent fractuur (<1 jaar geleden)
   - ZSM aanvullend onderzoek
   - DEXA en VFA
   - Labo onderzoek
   - Valrisico evalueren bij vrouwen en recent fractuur bij mannen
2. Personen die behandeld worden met een glucocorticosteroid
   - Bij prednison –> DEXA en VFA
3. Personen met risicofactoren voor een fractuur, zonder fractuur in het afgelopen jaar en zonder gebruik glucocorticosteroiden
   - >4 punten op risicofactoren scorelijst

Question 11

FRAX model

Answer 11

Fractuur Risk Assessment Tool

10-jaars waarschijnlijkheid voor optreden heupfractuur en optreden van 1/4 belangrijkste osteoporotische fracturen