Week 12 HC 4 en 5: Hypofyse tumoren Flashcards
Functie hypothalamus
Integreert informatie uit grote hersenen
Is verbonden met hypofyse via hypofysesteel
- Veel bloedvaten = portale systeem (kan verdrukt worden door tumor –> communicatie met voorkwab hypofyse niet goed)
Bepaald:
- Lichaamstemperatuur
- Waterbalans
- Eetgewoonte
- Dag en nacht ritme
Hypofyse op MRI
a. carotis interna te zien met hiertussen hypofyse
Middel van schedelbasis in Turkse zadel
Overproductie verschillende hormonen door hypofyse tumoren
NFA: niet functioneel adenoom - Andere hormonen vallen uit door verdrukking Prolactine: prolactinoom GH: acromegalie ACTH: Ziekte van Cushing TSH: TSH-oma
Uitval door massa van het adenoom
Normale cellen komen in verdrukking > 10 mm = macroadenoom Klachten: - Hoofdpijn - Druk op optisch chiasma (hemianopsia/ visusverlies) - Druk op craniale zenuwen - Verlies van hypofysefunctie
Verlies temporale gezichtsveld
Macroadenoom kan tegen oogzenuw duwen
Temporale deel van gezichtsveld kruist in chiasma optica en valt uit bij tumor = Bitemporale hemianopsie
Nasale deel kruist niet
Differentiaal diagnose van klinische niet-functionele hypofyse tumoren
Hangt af van leeftijd Cel rest tumoren Primitieve germ-cell tumoren Gliomen Meningeomen Metastasen Vasculaire laesies Granulomen CSF-gerelateerde en inflammatoire laesies
Behandeling hypofysetumoren
Transsphenoidale selectieve adenomectomie
- Via neus naar binnen –> sfenoid open –> komt onder hypofyse uit
- Vaak gedaan om oogzenuw vrij te krijgen
Radiotherapie
Medicamenteuze therapie
- Bestaat niet bij NFA
Functionele tumoren in de hypofyse
ACTH GH - Gaat naar lever en zorgt voor IGF-I productie LH/FSH - Reguleert testosteron, spermatogenese, oestradiol, progesteron productie TSH Prolactine - Staat per definitie aan - Wordt geremd door dopamine
Prolactinoom en hoog prolactine: klachten en gevolgen, hoog prolactine ook door, micro en macro
Gevolgen: - Osteoporose - Galactorrhoe (melkproductie) - Verminderde vruchtbijheid bij vrouwen - Libidodaling - Hoofdpijn - Borstvorming bij mannen Normaal nodig bij borstvoeding Remt afgifte LH en FSH (gonadentropinen) - Minder vruchtbaar Hoog prolactine kan ook komen door: - Hypothyreoïdie - Levercirrose - Zwangerschap - Medicatie Microprolactinoom - < 5mm - Dopaminerge therapie en wachten tot klachten Macroprolactinoom - Prolactine >15x normaalwaarde in bloed - Dopaminerge therapie - Uitkijken voor CSF lekkage door groeien in schedelbasis
Dopamine agonist
Voor minder prolactine productie
Acromegalie; oorzaak, klachten, behandeling
Hypofyse adenoom maakt groeihormoon Altijd ook hoog IGF-1 of oGTT doen Ontstaat voor puberteit --> mensen worden gigantisch - GH nog invloed op groeischijven --> sluiten pas als gonaden-as geactiveerd wordt Klachten: - Hoofdpijn - Excessief transpireren - Gewrichtsklachten - Moeheid - Paresthesiën (tintelingen) Behandeling: - Somatostatine injecties (remt GH) - Somatostatine analogen - Pegvisomant (competitieve groeihormoon receptor antagonist)
