VO week 2 Flashcards
hoe heet Vit B12?
cobalamine
waar heb je vit b12 voor nodig?
aanmaak cellen
waar zit vit B12 in?
dierlijke producten
welk organisme kan zelf B12 maken?
bacteriën dus planteneters krijgen het binnen via symbiose
waarom kunnen mensen B12 niet opnemen van bacteriën?
laatste deel van vit B12 opname zit in het laatste deel van de dunne darm
wat zijn symptomen van B12 deficiëntie?
- macrocytaire anemie: te weinig en abnormaal grote cellen
- megaloblastaire erytropoëse
- verstoorde celdeling
- aantasting axonen
is vitamine B12 wateroplosbaar?
ja
hoe wordt vit B12 opgenomen?
- eiwit B12 complex: afbraak in de maag; maagzuur en pepsine
- binding aan R-protein (stabiel in de maag); product maag en speekselklieren
- B12-RP complex naar dunne darm
- afbraak RP door proteases uit pancreas.
- B12 bindt aan de intrinsieke factoren; product van pariëtale cel.
- B12-IF complex bindt aan receptor (cubiline) op darmcel.
- endocytose van B12-IF-receptor complex.
- lysosoom: afbraak IF. vrije B12 naar bloedbaan
waar vindt de opslag van vit B12 plaats?
in de lever via entero-hepatische circulatie
hoe zit het met de werking van B12?
ze zijn essentieel voor de werking van bepaalde enzymen:
1. methionine synthese (celdeling kan hierdoor niet plaatsvinden)
2. MMCoA mutase (reactie die belangrijk is bij energie generatie van een cel. invloed op citroenzuurcyclus)
wat zijn symptomen van verstoorde celdeling?
anemie, droge tong
wat zijn symptomen van aantasting axonen?
Schwann cel worden aagetast
welke plasma concentraties stijgen bij B12 deficiëntie symptomen?
- homocysteine
- methylmalonaat
wat zijn de oorzaken van vit B12 deficiëntie?
- lage inname (vegatarisme)
- verstoorde eiwitafbraak, lage maagzuursecretie
- verlaagde IF productie bij verlies pariëtale cellen
- verlies receptor; ontsteking/resectie ileum
waarom kijk je naar CRP in het bloed?
eiwit wat snel wordt afgegeven bij een ontsteking
welke bloedwaarde duidt op een vit B12 deficiëntie?
verhoogd celdelingen (leukocytosen en trombocytose) icm lage Hb
hoe behandelen we IBD?
ontstekingsremmers: prednison acuut. het wordt niet chronisch gegeven want heeft veel bijwerkingen
hoe komen we aan vit D?
de zon, dierlijke producten (beperkt), vette vis (veel)
wat is de functie van vitamine D?
calcium en fosfaat opname
hoe wordt vit D opgenomen?
vetoplosbaar
wat zijn galzouten?
hydrofiele en hydrofobe kant. ze binden op oppervlakte vetdruppels
wat is emulgatie?
uit grote vetdruppels kleinere maken
wat zijn micellen?
producten van de vetafbraak worden opgenomen door micellen
wat is belangrijk voor de opname van vet?
galzouten en lipase
waar wordt de actieve vorm van vit D gevormd voor calciumopname?
- in de lever
- in de nier
hoe gaat de ca opname?
duodenum, prox jejunum
apicaal: kanaal
in de cel: Ca bindend eiwit
basolateraal: pomp (ATP-ase)
dit is transcellulair
wat is vit D?
steroïd: kan door plasmamembraan heen.
zorgen voor synthese van eiwitten die nodig zijn voor de synthese van Ca (dus is een transcriptiefactor)
waardoor ontstaat geelzucht?
hogere bilirubine concentratie in het bloed: is een pigment in gal wat ontstaat bij de afbraak van rode bloedcellen
wat is PSC?
primaire cirrose van de galwegen: concentrische vernauwingen in de galwegen met vaak een dilatatie waardoor het lijkt op een kralensnoer
wat is cirrose?
combinatie van fibrose en hyperplasie van de rest van het parenchym
wat is de behandeling van PSC?
stent plaatsing of levertransplantatie
wat is hemochromatose?
feedback systeem Fe werkt niet meer. ze nemen heel veel ijzer op ongeacht de behoefte. dit zorgt voor orgaanschade: lever, huid, pancreas, hartspier en gewrichten. het is erfelijk: autosomaal recessief (puntmutatie HFE gen)
waar vindt de Fe opname plaats?
duodenum, prox. jejunum
wat reguleert de concentratie van Fe?
ferroportine dit wordt hormonaal gereguleerd
wat doet ferritine?
bindt Fe irreversibel
wat is hepcidine?
lever meet hiermee Fe3+ hij wordt namelijk gestimuleerd door Fe-transferrine
wat is ascites?
vocht in de peritoneale buikholte. het vocht komt uit de poortader.
wat zijn kenmerken van een portale hypertensie?
- grotere milt
- spataders
- ascites
wat is ondervoeding?
is een toestand van disbalans tussen voedingsbehoefte en voedingsinname waarbij cumulatieve tekorten van energie, eiwit en andere voedingsstoffen ontstaan met meetbare nadelige effecten op
- weefsel/lichaamsvorm
- groei en ontwikkeling
- klinische uitkomstmaten
Hoe stel je ondervoeding vast?
Acute ondervoeding
- kinderen <1: gewicht naar lengte
- kinderen >1: gewicht naar lengte
- alle kinderen: afbuigende groeicurve in afgelopen 3 maanden
chronische ondervoeding:
- alle kinderen: lengte naar leeftijd
- kinderen <4: ander afkappunt dan oudere leeftijd
Wat zijn de meetmethodes om ondervoeding vast te stellen?
- klinische blik
- groeicurve (tot 21 jaar)/ BMI bij volwassenen
andere methodes
- bovenarm omtrek en huidplooien
- spierkracht bepalen
- bloedonderzoek
Welke vormen van ondervoeding bestaan er?
- normaal
- acute vorm: erg mager er is verminderd gewicht. zn lengte is goed
- chronische vorm: lengte problemen hierdoor is het gewicht ook lager maar hij ziet er normaal uit
- mengvorm: erg mager en te klein voor zn leeftijd dus verhouding klopt ook niet
wat is afbuigende groei?
groeicurve volgt die niet 1 lijn maar meerdere
Wat zijn de gevolgen van ondervoeding?
korte termijn
neerwaartse spiraal
1. meer ziekte
2. minder voedingsinname
3. gewicht daalt
4. de behoefte van kcal neemt toe
5. complicaties nemen toe
en dan ben je weer meer ziekte etc.
lange termijn
- kinderen: groei, leervermogen, psychomotorische ontwikkeling
- volwassenen: risico op ziekte (HVZ, diabetes mellitus)
Hoe vaak komt ondervoeding voor en bij welke ziektebeelden?
vaak onder zieke kinderen maar wordt vaak niet herkend
prevalentie kinderen: 15-30% afhankelijk van patiëntenpopulatie en de ziekte
prevalentie volwassenen: 25-40%
Wat is de behandeling van ondervoeding?
- behandelen onderliggende ziekte
- als kan wegnemen risicofactoren
- individueel voedingsbeleid
Zijn er verschillen tussen volwassenen en kinderen?
kinderen zijn gevoeliger voor ondervoeding.
- ze hebben extra energie nodig voor groei en ontwikkeling.
- ze hebben een hoger energieverbruik
- minder fysiologische reserves
- eerder tekorten
energiebehoefte is bij een kind afhankelijk van leeftijd want groeisnelheid is niet constant
wat is target heigt (streeflengte)?
mee nemen in beoordeling chronische ondervoeding
lengte is genetisch bepaald
wanneer spreek je bij volwassenen van ondervoeding?
- onbedoeld gewichtsverlies van meer dan 10% in afgelopen 6 maanden of meer dan 5% in een jaar
- BMI <18,5
welke ziektebeelden zijn een voorbeeld van de gevolgen van ondervoeding?
- IBD
- CF: cystisch fibrose
