HC.4.6: Fysiologie van de bloedaanmaak en pathofysiologie van bloedarmoede

Question 1

wat zijn de symptomen/ klinische verschijnselen van anemie?

Answer 1

moeheid, bleek zien, POB, kortademig, hartkloppingen, duizeligheid

Question 2

wat zijn de oorzaken van anemie?

Answer 2

je hebt 2 indelingen
- indeling naar oorzaak
- indeling naar grootte van erytrocyten

Question 3

uit welke 4 ketens bestaat een Hb molecuul?

Answer 3

2 alpha-ketens
2 bèta-ketens (HbA: alpha2bèta2)
voorts kleine hoeveelheid delta-ketens (HbA2, alfa2delta2)

Question 4

wat ligt er op chromosoom 16?

Answer 4

codering voor de alfa ketens. je hebt 2 alfa genen. in totaal heb je dus 4 alfa genen dit alfa ketens kunnen produceren.

Question 5

wat ligt er op chromosoom 11?

Answer 5

codering voor bèta ketens. je hebt 1 bèta gen. dus in totaal 2

Question 6

hoe heet het als je te weinig ketens maakt?

Answer 6

thalassemie: kwantitatieve beperking van hemoglobine

Question 7

wat is sikkelcelziekte?

Answer 7

puntmutatie in bèta keten dus kwalitatief probleem

Question 8

wanneer laat je obv pH sneller O2 los?

Answer 8

bij acidose

Question 9

wanneer laat je obv temperatuur sneller O2 los?

Answer 9

bij koorts (dus hogere temperatuur)

Question 10

wanneer laat je obv 2,3-diphosphoGlyceraat concentratie sneller O2 los?

Answer 10

bij veel 2,3-DPG.

Question 11

wat doet 2,3-DPG?

Answer 11

gaat competitie aan met O2 op hemoglobine molecuul

Question 12

wanneer laat je obv O2-spanning sneller O2 los?

Answer 12

hoe lager hoe makkelijker het los laat

Question 13

wanneer heb je een rechtsverschuiving van de S-curve tov O2-spanning?

Answer 13

verlaging pH, stijging temperatuur, stijging 2,3-DPG

dit is gunstig voor de zuurstofuitwisseling

Question 14

wat is erytropoëse?

Answer 14

het produceren van erytrocyten

Question 15

waar vindt erytropoëse plaats bij een embryo?

Answer 15

3e week: dooierzak en chorion
6e week: lever en milt
5e maand: beenmerg

Question 16

waar vindt erytropoëse plaats bij een kind?

Answer 16

wervels, platte beenderen en lange pijpbeenderen

Question 17

waar vindt erytropoëse plaats bij een volwassenen?

Answer 17

wervels, platte beenderen en bovenste gedeelte van humerus en femur

Question 18

wat is hematopoiëse?

Answer 18

onrijpe cellen die functionerende bloedcelen kunnen vormen. de differentiatie is hematopoiëse

Question 19

wat zijn reticulocyten?

Answer 19

jongste cellen (ery’s) die zichtbaar zijn in het bloed. hierin zit nog een restje RNA

Question 20

wat zeggen veel of weinig reticulocyten?

Answer 20

veel: veel duiden op een goede aanmaak van rode bloedcellen

weinig: anemie kan veroorzaakt worden door een verlaagde aanmaak

Question 21

welke hormonen zijn betrokken bij hematopoëse?

Answer 21

• EPO
• interleukine-3
• TSH
• testosteron

Question 22

wat doet epo?

Answer 22

wordt geproduceerd door de nier. zorgen voor uitreiking van jonge rode bloedcellen

Question 23

welke elementaire bouwstoffen heb je nodig bij erytropoiese?

Answer 23

• ijzer
• vitamine B12
• foliumzuur (vit B11)

Question 24

waar zorgt B12 voor?

Answer 24

celdeling, bij te kort minder en grotere rode bloedcellen

Question 25

waar zorgt foliumzuur voor?

Answer 25

celdeling. bij te kort krijg je minder en grotere rode bloedcellen

Question 26

waar zorgt ijzer te kort voor?

Answer 26

te weinig ijzer om Hb in te bouwen hierdoor krijg je kleine rode bloedcellen

Question 27

wat doet hepcidine?

Answer 27

komt vrij bij te veel ijzer en bij een infectie. zorgt voor blokkade van ferroportine waardoor er niet nog meer ijzer kan worden opgenomen

Question 28

waar zit vit. B12 in?

Answer 28

vlees, eieren en zuivelproducten

Question 29

waar zit foliumzuur in?

Answer 29

bladgroenten, orgaanvlees, bonen en noten

Question 30

wat zijn de normaalwaarden voor Hb bij mannen en vrouwen?

Answer 30

man: 8,6-10,5
vrouw: 7,5-9,5
zwanger > 6,5

Question 31

wat is hematocriet?

Answer 31

verhouding van plasma en ery’s. stel het is 0,39 dan is 39% van het buisje bestaat uit ery’s

Question 32

wat is MCV?

Answer 32

gemiddeld volume van erytrocyten

normaal: 80-100 fL (10^-15)

Question 33

wat is RDW?

Answer 33

spreiding van de erygrootte

normaal 11,5%-16%

Question 34

wat is de definitie van bloedarmoede?

Answer 34

te lage Hb concentratie dus NIET aantal erytrocyten

Question 35

wanneer spreek je van microcytaire anemie?

Answer 35

MCV < 80 door:
- ijzergebrek, de RDW is verhoogd en de reticuloyten zijn kleiner
- Hb-pathie, kwantitatief tekort de RDW is normaal. de reticulocyten zijn = of groter
- anemie van chronische ziekte
hierbij zijn de reticulocyten kleiner

Question 36

wanneer spreek je van normocytaire anemie?

Answer 36

MCV 80-100 door:
- acute bloeding reticulocyten zijn normaal
- nierziekte met kleinere reticulocyten
- anemie van chronische ziekte met kleinere reticulocyten
- infiltratie beenmerg door maligniteit met kleinere reticulocyten
- MDS met kleinere reticulocyten
- hemolyse door reticulocytose met normale reticulocyten
- sikkelcel anemie met grotere reticulocyten
- aplastische anemie met kleinere reticulocyten

Question 37

wanneer spreek je van macrocytaire anemie?

Answer 37

MCV > 100 door:
- Vit B12 deficiëntie
- foliumzuur deficiëntie
- alcohol
- hypothyreoidie
- MDS
- hemolyse (reticulocytose)

reticulocyten zijn allemaal kleiner behalve bij hemolyse die zijn groter