HC.4.6: Fysiologie van de bloedaanmaak en pathofysiologie van bloedarmoede Flashcards
wat zijn de symptomen/ klinische verschijnselen van anemie?
moeheid, bleek zien, POB, kortademig, hartkloppingen, duizeligheid
wat zijn de oorzaken van anemie?
je hebt 2 indelingen
- indeling naar oorzaak
- indeling naar grootte van erytrocyten
uit welke 4 ketens bestaat een Hb molecuul?
2 alpha-ketens
2 bèta-ketens (HbA: alpha2bèta2)
voorts kleine hoeveelheid delta-ketens (HbA2, alfa2delta2)
wat ligt er op chromosoom 16?
codering voor de alfa ketens. je hebt 2 alfa genen. in totaal heb je dus 4 alfa genen dit alfa ketens kunnen produceren.
wat ligt er op chromosoom 11?
codering voor bèta ketens. je hebt 1 bèta gen. dus in totaal 2
hoe heet het als je te weinig ketens maakt?
thalassemie: kwantitatieve beperking van hemoglobine
wat is sikkelcelziekte?
puntmutatie in bèta keten dus kwalitatief probleem
wanneer laat je obv pH sneller O2 los?
bij acidose
wanneer laat je obv temperatuur sneller O2 los?
bij koorts (dus hogere temperatuur)
wanneer laat je obv 2,3-diphosphoGlyceraat concentratie sneller O2 los?
bij veel 2,3-DPG.
wat doet 2,3-DPG?
gaat competitie aan met O2 op hemoglobine molecuul
wanneer laat je obv O2-spanning sneller O2 los?
hoe lager hoe makkelijker het los laat
wanneer heb je een rechtsverschuiving van de S-curve tov O2-spanning?
verlaging pH, stijging temperatuur, stijging 2,3-DPG
dit is gunstig voor de zuurstofuitwisseling
wat is erytropoëse?
het produceren van erytrocyten
waar vindt erytropoëse plaats bij een embryo?
3e week: dooierzak en chorion
6e week: lever en milt
5e maand: beenmerg
waar vindt erytropoëse plaats bij een kind?
wervels, platte beenderen en lange pijpbeenderen
waar vindt erytropoëse plaats bij een volwassenen?
wervels, platte beenderen en bovenste gedeelte van humerus en femur
wat is hematopoiëse?
onrijpe cellen die functionerende bloedcelen kunnen vormen. de differentiatie is hematopoiëse
wat zijn reticulocyten?
jongste cellen (ery’s) die zichtbaar zijn in het bloed. hierin zit nog een restje RNA
wat zeggen veel of weinig reticulocyten?
veel: veel duiden op een goede aanmaak van rode bloedcellen
weinig: anemie kan veroorzaakt worden door een verlaagde aanmaak
welke hormonen zijn betrokken bij hematopoëse?
- EPO
- interleukine-3
- TSH
- testosteron
wat doet epo?
wordt geproduceerd door de nier. zorgen voor uitreiking van jonge rode bloedcellen
welke elementaire bouwstoffen heb je nodig bij erytropoiese?
- ijzer
- vitamine B12
- foliumzuur (vit B11)
waar zorgt B12 voor?
celdeling, bij te kort minder en grotere rode bloedcellen
waar zorgt foliumzuur voor?
celdeling. bij te kort krijg je minder en grotere rode bloedcellen
waar zorgt ijzer te kort voor?
te weinig ijzer om Hb in te bouwen hierdoor krijg je kleine rode bloedcellen
wat doet hepcidine?
komt vrij bij te veel ijzer en bij een infectie. zorgt voor blokkade van ferroportine waardoor er niet nog meer ijzer kan worden opgenomen
waar zit vit. B12 in?
vlees, eieren en zuivelproducten
waar zit foliumzuur in?
bladgroenten, orgaanvlees, bonen en noten
wat zijn de normaalwaarden voor Hb bij mannen en vrouwen?
man: 8,6-10,5
vrouw: 7,5-9,5
zwanger > 6,5
wat is hematocriet?
verhouding van plasma en ery’s. stel het is 0,39 dan is 39% van het buisje bestaat uit ery’s
wat is MCV?
gemiddeld volume van erytrocyten
normaal: 80-100 fL (10^-15)
wat is RDW?
spreiding van de erygrootte
normaal 11,5%-16%
wat is de definitie van bloedarmoede?
te lage Hb concentratie dus NIET aantal erytrocyten
wanneer spreek je van microcytaire anemie?
MCV < 80 door:
- ijzergebrek, de RDW is verhoogd en de reticuloyten zijn kleiner
- Hb-pathie, kwantitatief tekort de RDW is normaal. de reticulocyten zijn = of groter
- anemie van chronische ziekte
hierbij zijn de reticulocyten kleiner
wanneer spreek je van normocytaire anemie?
MCV 80-100 door:
- acute bloeding reticulocyten zijn normaal
- nierziekte met kleinere reticulocyten
- anemie van chronische ziekte met kleinere reticulocyten
- infiltratie beenmerg door maligniteit met kleinere reticulocyten
- MDS met kleinere reticulocyten
- hemolyse door reticulocytose met normale reticulocyten
- sikkelcel anemie met grotere reticulocyten
- aplastische anemie met kleinere reticulocyten
wanneer spreek je van macrocytaire anemie?
MCV > 100 door:
- Vit B12 deficiëntie
- foliumzuur deficiëntie
- alcohol
- hypothyreoidie
- MDS
- hemolyse (reticulocytose)
reticulocyten zijn allemaal kleiner behalve bij hemolyse die zijn groter
