probava Flashcards
šta znat
ANTAGONISTI H2 RECEPTORA:
FAMOTIDIN, CIMETIDIN
INHIBITORI PROTONSKE PUMPE:
OMEPRAZOL
PROTEKTIVI ŽELUČANE SLUZNICE:
SUKRALFAT
ANTACIDI:
ALUMINIJEV i MAGNEZIJEV HIDROKSID
ANTIEMETICI:
TIETILPERAZIN, METOKLOPRAMID, ONDANSETRON
lučenje HCl
acetilkolin preko muskarinskih receptora povisuje Ca
gastrin preko svovjih rec. povisuje Ca
histamin preko H2 rec. povisuje cAMP
SVI POVEĆAVAJU LUČENJE HCl
prostaglandini blokiraju lučenje HCl-a snizujući cAMP
D stanice
luče SOMATOSTATIN koji inhibira lučenje gastrina
liječenje peptičke bolesi
ANTACIDI- neutraliziraju HCl
soli kiselina( SODA BIKARBONA I CaCO3) - stvaraju plinove neutralizacijom i metaboličku alkalozu
hidroksidi (MAGNEZIJEV I ALUMINIJEV)- ne nastaje plin, ne apsorbiraju se
Mg - laksativni učinak
Al - konstipacijski učinak
predoziranje:
metabolička alkaloza
soli navlače tekućinu
INDIKACIJE: žgaravica, dispepsija (OTC)
liječenje peptičke bolesi
ANTAGONISTI HISTAMINSKIH RECEPTORA (per os, i.v.)
CIMETIDIN
FAMOTIDIN
-Pri blokadi H2-receptora smanjen učinak stimulacije gastrinom i Ach.
-reverzibilni, selektivni i kompetitivni
-smanjenje lučenja želučane kiseline
-smanjuju simptome i sprječavaju ponavljanje pojave ulkusa
-lučenje HCl noću je uvelike ovisno o histaminu
CIMETIDIN-jedini stvara nuspojave (ginekomastija, impotencija, galaktoreja) zbog aktivacije estrogenskih receptora (antiandroenski učinak) i inhibicije CYP enzima u jetri
koriste se kod GERB
liječenje peptičke bolesi
INHIBITORI PROTONSKE PUMPE
OMEPRAZOL
-lako difundiraju
-kovalentnim vezanjem ireverzibilno inaktiviraju H/K ATPazu koja je odgovorna za stvaranje želučane kiseline (to su predlijekovi koji se u kiselom mediju pretvaraju u aktivni lijek - ionska stupica)
-brzo se metaboliziraju u jetri - kratki t1/2
-učinak do 24 h
-dugotrajna primjena: hipergastriknemija
-dispepsija ulkusa i prevencija krvarenja sluzince (kao antagonisti H2)
-smanjuju djelovanje lijekova kojima je potrebna kiselost za djelovanje (hrana utječe na apsorpciju)
-unčinkovitiji za GERB, peptične ulkuse i zolling ellisonov s.
Ulkusi povezani s Helicobacter pylori
Trojna terapija:
protusekrecijski lijek (IPP 2x dnevno) + 2 antibiotika (najčešće klaritromicin + amoksicilin ili metronidazol, 2x dnevno svaki)
CITOPROTEKTIVI
(povećavaju sloj sluznice i njenu prokrvljenosti)
SUKRALFAT
Kompleks soli sukroze + sulfatni aluminijev hidroksid
-prevencija krvarenja sluznice uzrokovanog stresom
nuspojave: konstipacija i vezanje drugih lijekova
niska toksičnost
MISOPROSTOL
analog prostaglandina E1
Prevencija ulkusa uzrokovanih NSAID-ima u visokorizičnih bolesnika
dvojaka funkcija: inhibira sekreciju ž. kiseline i djeluje kao protektiv sluznice
nuspojave: proljev
-kontraindiciran u trudnoći (kontrakcije maternice)
SPOJEVI BIZMUNTA
djelovanje slično kao sukralfat
antimikrobno djelovanje na h. pylori
crna stolica i zatamnjenje jezika
STIMULATORI MOTILITETA GI TRAKTA (PROKINETICI)
SEROTONIN - peristaltički refleks, potiče se lučenje acetilkolina koji potiče peristaltiku, KRONIČNA OPSTIPACIJA
MOTILIN - stimuliraju ga makrolidni antibiotici
NEOSTIGMIN I BETANEKOL - potiču peristaltiku
DOPAMINSKI ANTAGONISTI
METOKLOPRAMID
DOMPERIDON
- potiču peristaltiku
-blokada GI sustava (↑ tonus donjeg ezofagealnog sfinktera, relaksiran antrum pilorusa i bulbus dvanesnika ,↑ duodenalna peristaltika)
-blokada u mozgu- area postrema (jaki antiemetički učinak)
Gastropareza
Stimulacija postpartalne laktacije
štetni učinci: Ekstrapiramidni učinci, Hiperprolaktinemija, ginekomastija, galaktoreja, amenoreja, produljenje QT vala
NE SMIJU SE DAVATI KOD PARKINSONOVE BOLESTI
LAKSATIVI
LAKSATIVI KOJI BUBRE - jedini prihvatljivi za dugotrajnu primjenu
Hidrofilni koloidi (apsorpcija vode)
metilceluloza (nuspojave: napuhnutost, vjetrovi)
-povećavaju peristaltiku
LAKSATIVI KOJI OMEKŠAVAJU STOLICU
Omekšavanje građe stolice
Glicerinski čepići (primjena < 1 tjedan)
OSMOTSKI LAKSATIVI
Šećeri ili soli koji se ne apsorbiraju: Mg(OH)2 (mlijeko magnezita); laktuloza (stvaranje plinova)
PEG - za čišćenje kolona prije pregleda (nema plinova)
KONTAKTNI (IRITANSI/KATARTICI)
Pretežno djelovanje na tanko crijevo – RICINUSOVO ULJE
Pretežno djelovanje na debelo crijevo – ANTRAKINONI (sena) i DIFENILMETANI (bisakodil)
predoziranje: gubitak HCl –> bubreg zadržava Na i vodu, a izlučuje K –> smanjuje motilitet –> sindrom lijenog crijeva
antidijaroici
najunčinkovitiji lijekovi protiv proljeva su opioidi i njohovi derivati koji imaju maksimalan učinak na proljev a minimalan na CNS
-nadomještaju manjak elektrolita nastao proljevima
LOPERAMID:ne prelazi KMB, bez potencijala za ovisnost, BEZ RECEPTA
antiemetici
kod povraćanja u kemoterapiji
TIETILPERAZIN(i.v. i.m. rektalno) -fenotijazini (blokada muskarinskih i dopaminskih receptora, ekstrapiramidalni učinci)
METOKLOPRAMID - antagonist D2 receptora
ONDANSETRON(per os, i.v.)-antagonisti 5HT3 receptora
,Pojačanje učinka uz kortikosteroid
-antagonisti serotoninskih receptora, prevencija mučnine i povraćanja vezana uz kinetoze
ANTIKOLINERGICI- skopolamin, profilaksa kinetoza
