farmakologija krvožilnog sustava Flashcards
antihipertenzivi
A ACE inhibitori (i sartani)
B Beta blokatori
C Ca inhibitori
D Diuretici
+
Vazodilatatori
Simpatolitici
antagonisti angiotenzina
1) ACE INHIBITORI (kaptopril)
inhibiraju ACE, smanjuju količinu angiotenzina 2 i aldeosterona, a povećavaju količinu bradikinina (endogenih vazodilatatora)
imaju malu vjerojatnost neželjenih učinaka (osim KAŠLJA)
korisni kod srčanog zatajenja, dijabetesa (jer smanjuju proteinuriju te štite dijabetički bubreg) i kod hipertenzije (NSAID smanjuju taj učinak (ometa mehanizam bradikinin-prostaglandini) )
KONTRAINDICIRANI U TRUDNOĆI
2) BLOKATORI AT1 RECEPTORA (valsartan i losartan)
inhibiraju angiotenzin 2, smanjuju aldosteron, ali NEMAJU UČINAK NA METABOLIZAM BRADIKININA
učinkoviti kod hipertenzije
RIJETKO IZAZIVAJU KAŠALJ
prisutna renalna toksičnost
KONTRAINDICIRANI U TRUDNOĆI
svi antagonisti angiotenzina ZADRŽAVAJU KALIJ čija koncentracija može postati toksična
Smanjuju krvni tlak zbog smanjenja perifernog otpora
Većinom su PREDLIJEKOVI koji se hidrolizom pretvaraju u aktivni oblik
Ne mijenjaju frekvenciju ni minutni volumen te zbog toga nema refleksne aktivacije simpatikusa (za razliku od izravnih vazodilatatora)
beta blokatori
Neselektivni
(inhibiraju beta-1 i beta2 receptore)
propranolol (prvi beta-blokator)
sotalol (aritmije)
timolol (glaukom)
Selektivni
(snažnije inhibiraju beta-1 receptore)
metoprolol
bisoprolol
atenolol
nebivolol (vazodilatacija posredovana NO iz endotela)
Indikacije (KV sustav)
Angina pectoris (kontraindicirani za Prinzmetalovu anginu)
Srčane aritmije
Zatajenje srca
Infarkt miokarda
Hipertenzija (rijetko kao antihipertenziv prvog izbora)
djelovanje:
Djelotvorno snizuju krvni tlak u blagoj do umjerenoj hipertenziji
Smanjuju smrtnost nakon infarkta miokarda
blokadom beta-1 receptora smanjuju frekvenciju i snagu kontrakcije srca
istim mehanizmom inhibiraju produkciju renina i smanjuju vazokonstrikciju posredovanu simpatičkim živcima (presinaptički)
štetni učinci
Hipoglikemijske epizode
Impotencija
Bronhokonstrikcija (kod neselektivnih)
alfa blokatori
Selektivni alfa1 blokatori omogućuju noradrenalinu da inhibira vlastito otpuštanje preko presinaptičkih alfa2 receptora rjeđe uzrokuju refleksnu tahikardiju
neselektivni alfa blokatori se ne koriste kod kronične hipertenzije zbog šretjeranog kompenzatornog odgovora - posebno tahikardija
Djelotvornost veća pri kombinaciji sa diureticima
Koriste se u muškuraca s benignom hiperplazijom prostate
Neselektivni (alfa1 i alfa 2)
fentolamin
fenoksibenzamin
Selektivni (alfa1)
prazosin
terazosin
doksazosin
blokatori kalcijskih kanala
blokatori kalcijskih kanala blokiraju voltažne kalcijske kanale L-tipa koji su najvažniji u srčanom i glatkom mišiću
ti lijekovi smanjuju konc Ca i mišićnu kontraktilnost (relaksiraju krvne žile)
Fenilalkilamini (verapamil)
Benzotiazepini (diltiazem)
- oba djeluju na srce i na krvne žile)
-koriste se za liječenje aritmija jer smanjuju prolaz signala uSA i AV čvoru
Dihidropiridini (nifedipin) - djeluju samo na krvne žile obično se koriste u hipertenziji
-krvne žile: vazodilatacija isključivo arterija (amlodipin)
-bilijarni trakt, urinarni trakt, uterus
-visoki afinitet za cerebralne krvne žile
nifedipin uzrokuje veću dilataciju što uzrokuje simpatički refleks koji sprječava bradikardiju i povećava frekvenciju
nuspojave:
Kronična terapija
Periferni edemi (vazodilatacija – dihidropiridini)
svi se koriste za liječenje angina i reynov fenomena
Diuretici Henleove petlje
FUROSEMID
Inhibiraju Na/K/2Cl suprijenosnik
Povećavaju sintezu prostaglandina (jer oni djeluju na glomerularnu filtraciju) inhibiraju ih NSAID - jednako opada učinkovitost diuretika
Najdjelotvorniji diuretici
Brza apsorpcija nakon oralne primjene
Izlučivanje glomerularnom filtracijom i sekrecijom u proksimalnom tubulu
Povećavaju izlučivanje Ca2+ i Mg2+ (zbogu gubitka pozitivnog naboja u lumenu uzrokovanog inhibicijom Na/K/2Cl sutransportera)
Furosemid povećava bubrežni protok
djeluju kao vazodilatatori u plućima
klinička primjena
-liječenje edematoznih stanja (posebno AKUTNI PULMONALNI EDEM jer je u njemu vazodilatacija pluća jako bitna)
-arterijska hipertenzija (korisniji tijazidi)
-hiperkalcemija
štetni učinci
-HIPOKALIJEMIČNA METABOLIČKA ALKALOZA
-OTOTOKSIČNOST (reverzibilni gubitak sluha)
-hipovolemija
-kardiovasularne komplikacije
tiazidi
HIDROKLORTIJAZID
KLORTALIDON
Blokiraju Na/Cl suprijenosnik u distalnom tubulu
Povećavaju sintezu prostaglandina
Povećavaju reapsorpciju Ca2+ (suprotno od diuretika h.p.)
Brza apsorpcija nakon oralne primjene
Izlučivanje sekrecijom u proksimalnom tubule
Imaju sulfonamidsku skupinu
indikacije
HIPERTENZIJA (jer imaju duži poluvijek od d.h.p.)
nefrogeni dijabetes insipidus
nefrolitijaza
kronična terapija edema (al više diuretici h.p.)
štetni učinci
HIPOKALIJEMIJSKA METABOLIČKA ALKALOZA
hiperglikemija (kod dijabetičara)
hiperlipidemija
hiponatrijemija
Diuretici koji štede kalij
SPIRONOLAKTON
EPLERENON
-izravni antagonisti alodsteronskih receptora
povećavaju sekreciju Na
smanjuju sekreciju K i H
= HIPERKALIJEMIJSKA METABOLIČKA ACIDOZA
(hipokloremična metabolička acidoza)
NSAID mogu inhibirati učinke
indikacije
PRIMARNI I SEKUNDARNI HIPERALDOSTERONIZAM
zatajenje srca
ciroza jetre
štetni učinci
HIPERKALIJEMIJA
endokrine abnormalnosti, ginekomastija, antianrogeni učinak (spironolakton)
akutno bubrežno zatajenje
bubrežni kamenci
vazodilatatori
1.oslobađanje NO (iz endotela)
-NATRIJEV NITROPRUSID (i.v.)
dilatira VENE I ARTERIOLE pad perifernog otpora
koristi se u hipertenzivnim krizama
vodena otopina osjetljiva na svjetlo !
nuspojava - akumulacija cijanida u krvi
povisuje cGMP
-HIDRALAZIN
oralno aktivan (per os)
prigodan za kroničnu primjenu
rijetko se koristi u visokim dozama zbog nepoželjnog kompenzatornog odg (tahikardija, retencija soli i vode i SIMPTOMI ERITEMATOZNOG LUPUSA)
dilatira arteriole više nego vene
kombinacija sa nitratima u zatajenju srca
2.otvaranje K kanala (hiperpolarizacija)
DIAZOKSID (i.v.)
derivat tijazida koji nema diuretički učinak
opušta glatke mišiće
nuspojava: smanjuje oslobađanje INZULINA
MINOKSIDIL (per os)
kod androgene alopecije (hipertrihoza)
3.blokada Ca kanala
nifedipin
diltiazem
verapamil
4.aktivacija D1 receptora (dopaminskih)
FENOLDOPAM (i.v.)
vazodilatacija arteriola
kod hipertenzivne krize
glavna nuspojava svih vazodilatatora
hipotenzija s refleksnom tahikardijom
inhibitor fosfodiesteraze
SIDENAFIL
inhibicijom povisuje cGMP
koristi ga Šimi
NE SMIJE SE KORISTI S NITRATIMA ZBOG SINERGIČNOG UČINKA
simpatolitici sa središnjim djelovanjem
Smanjuju simpatičku aktivnost na razini vazomotoričkih centara u moždanom deblu, ALI omogućuju tim centrima da zadrže ili čak povećaju osjetljivost na baroreceptorsku kontrolu; ortostatska hipotenzija se pojavljuje samo sporadično
METILDOPA
liječenje huoertenzije kod TRUDNICA
KLONIDIN
STATINI (hiperlipoproteinemija)
inhibiraju HMG-CoA reduktazu (koja je potrebna za sintezu kolesterola)
↓ LDL i ukupan kolesterol
niska bioraspoložvost zbog fenomena 1. prolaska kroz jetru
nuspojave
↑ serumskih transaminaza
↑ CK - (teška miopatija i rabdomioliza)
Bolovi, slabost mišića
Kontraindikacija : TRUDNOĆA (teratogeni)
SIMVASTATIN
ATORVASTATIN
-sa induktorima CYP3A4 (rifampicin, barbiturati, fenitoin) SNIŽAVAJU konc. statina u krvi
-sa inhibitorima CYP3A4 (cimetidin,metronidazol,makrolidi,ciklosporin i sok od grejpa) POVEĆAVAJU konc statina
FLUVASTATI
ROSUVASTATIN
-sa inhibitorima CYP2C9 (ketokonazol, metronidazol) POVEĆAVAJU konc statina u krvi
MEHANIZMI NASTANKA ARITMIJA
Poremećaj provođenja podražaja:
reentry (kružno samopodraživanje)
Anatomski definiran put kruženja koji uključuje AV čvor;
Pristup: usporiti provođenje, obično u najosjetljivijem mjestu AV čvor,
(Ca++ blokatori, beta blokatori, digitalis)
ANTIARITMICI I. SKUPINE
(Na+ blokatori)
1A
-PROKAINAMID
-DIZOPIRAMID
-učinak na atrijske i ventrikularne aritmije
-blokiraju struju Na - usporeno provođenje u atriju, purkinijevim v. i u ventrikulu
-pri visokim dozama - usporeno provođenje u AV čvoru
-produljen QRS kompleks
-blokiraju struju K - usporena repolarizacija - produljen akcijski potencijal i refrakterni period
-Blokada Na+ kanala u otvorenom stadiju, blokada K+ kanala, anti alfa adrenergički učinci, antimuskarinski (vagolitički) učinci
-nepoželjni učinci: vagolitički učinci nadvladaju membranske - ubrzano AV provođenje
-torsades de pointes
1B
-LIDOKAIN (i.v. ili i.m.)
-MEKSILETIN (per os)
-selektivni učinak na ishemično tkivo i na depolarizirano purkinjevo i ventrikularno tkivo
-blokada Na+ kanala u otvorenom(depolariziranom) i inhibiranom stadiju, s brzom disocijacijom
-efikasan pri većim frekvencijama i ishemiji.
-indikacije: Postinfarktne ventrikulske aritmije i nakon kirurških zahvata na srcu
Upotreba samo za liječenje, ne profilaksu!
1C
-FLEKAINID
-nema učinak na dužinu AP (ne blokira K kanale)
-SNAŽNO usporava struju Na(snažnim vezanjem) - produžuje QRS
