H4.5: Meningitis en encefalitis Flashcards
meningitis
- infectie van de meningen
- viraal of bacterieel
- bacteriële meningitis is een levensbedreigende ziekte
- synoniem: hersenvliesontsteking, nekkramp
(meningo-)encephalitis
- infectie van het hersenparenchym
- meestal viraal
- synoniem: encephalitis of encefalomyelitis
- inflammatoire ziekte van hersenparenchym
- bijkomende neurologische symptomen
- soms auto-immuun
3 meningen
binnen naar buiten:
1. pia mater
2. arachnoid
3. dura mater
allle 3 vliezen zijn ontstoken bij meningtis
2 manieren om aan meningtitis te komen
- soms directe doorbraak vanuit KNO of na trauma
- hematogene verspreiding vanuit de nasopharynx
4 belangrijke processen in kader van hematogene verspreiding
- kolonisatie
- invasie van bacteriën in de bloedbaan
- overleven van bacteriën in de bloedbaan
- invasie van bacteriën in CZS (subarachnoïdale ruimte)
in bloedhersenbarriere zitten tight junctions om diffusie te voorkomen, dus meningokokken komen niet zomaar binnen.
dit kunnen ze door bv receptoren, antigenen, toxische stoffen om de barriere af te breken
zwakke plek BBB
bulbus olfactorius achterin je neus, want daar zit maar een heel dun laagje schedelbot
belangrijkste verwekkers van meningitis
- S. pneumoniae (90 serotypen)
- n. meningitidis (13 serotypen)
- overig (H. influenzae B, S. aureus, E. coli, Listeria monocytogenes)
serotypes meningokokken vaccinatie
- B- niet vaccineerbaar
- C-vaccineerbaar
- W- vaccineerbaar
(ACWY=vaccinatie)
verwekkers naar leeftijd pt neonataal
- groep B streptokok
- e.coli
- listeria
verwekkers naar leeftijd pt > 1mnd
- s. pneumoniae
- n. meningitidis B, C, A, W, Y
- h. influenzae type B
verwekkers naar leeftijd pt zelden
TBC
symptomen
- koorts
- huilerig
- geirriteerd
- niet lekker
- hoofd pijn ?
- pijn bij omkleden => meningeale prikkeling
- convulsies
- volle fontanel
- kan semi comateus zijn
AO
algemeen bloed onderzoek
- CRP
- bloedbeeld
- glucose
- bloedkweek
beeldvormend onderzoek
- vóór lumbaalpunctie bij focale neurologische uitval
- insulten
- papiloedeem
- gedaald bewustzijn
- uitsluiten tumor of oedeem
liquoronderzoek
- macro (troebel, helder)
- micro (polymorfe cellen, mononucleaire cellen)
- eiwit
- glucose
deze laatste 2 geven gewoon een snelle indicatie want anders duurt het te lang voor diagnose
gouden standaard
liquorkweek. die kweek duurt lang maar ondertussen kan het lab wel een gramkleuring doen
behandeling
- ABCDE
- antiobiotica asap
=geen vertraging als gevolg van diagnostiek
=empirirsche behandeling - dexamethason
=sign. afname gehoorverlies en neurologische restverschijnselen
+geen voordelen in low-income countries
+geen effect op mortaliteit
=starten voor 1ste antibiotica gift
+behandelduur 4 dagen
korte termijn complicaties
- cerebraal oedeem
- subdurale effusie
- subduraal empyeen
- hersenabces
- ventriculitis
- hydrocephalus
- SIADH
lange termijn complicaties
- achterstand motorische ontwikkeling
- leerproblemen
- gedragsproblemen
- gehoorverlies
- visus stoornissen
- epilepsie
gehoorverlies na meningtitis
- bacteriele inflammatie van labyrinth => ossificatie => slechthorendheid
- kan snel verlopen
- moet snel weten zodat je nog kan opereren
3 typen beschadiging encephalitits
- direct effect van micro-organisme
- immunologische effecten
- gemengd
direct effect van micro-organisme
schade van aangedane celtypen (necrose);
- gliacellen
- schwann cellen
- neurale cellen
immunologische effecten encephalitis
kruisreactieve antistoffen
- perivasculitis
- tijdelijke functiestoornis
- gebrek aan nutrienten
- polarisatiestoornis
meest voorkomende virale verwekker encehaphilitis
aerogene inoculatie
- enterovrus, parechovirus
- mazelen
- influenza
direct contact
- herpes
- varicella
-bof
- rabies
arthropod borne
- flavivirus
- alfavirus
tekenbeet
- tick-borne encephalitis
encephalitis beloop
langzamer. wat langer niet lekker en matig hoge koorts. verward. lijkt versuft. epilepticshe aanva;
wat moet je navragen als je denkt aan een encefalitis?
klinisch beeld => docu
beeldvorming bij encefalitis wel afwijkend, meningitis niet
CRP bij encefalitis maar net verhoogd
therapie encefalitis
ABCDE
voor veel virale verwekkers is geen specifieke therapie mogelijk
soms werkt acyclovir wel
geen dexamethason. alleen ondersteunende behandeling
complicaties encefalitis
- gedrag
- spraak/taal
- motorisch
- concentratie
- geheugen
preventie
- vaccineren
- muggenweren
- isolatie
- anafylaxe bij omgeving
