5.4 Wervelkolomaandoeningen Flashcards
wat is een spondylolisthesis?
Het naar voren schuiven van de lumbale wervels
oorzaken spondylolisthesis
- degeneratief
- istmisch (spondylolyse)
- traumatisch
- dysplastisch (congenitaal)
- iatrogeen
- pathologisch
oorzaak van spondylolisthesis is degeneratief. leg uit
- verlies chondroïtinesulfaat en water
- verminderde turgor en elasticiteit discus
- minderde schokbrekerfunctie
- annulus fibrosus scheurt langzaam
- volledige scheur kan leiden tot hernia nucleus pulposi (HNP)
een oorzaak voor spondylolisthesis is een spondylolyse. leg uit
onderbreking van de pars interarticularis = de verbinding tussen het inferieure en superieure facetgewricht. Deze onderbreking kan ontstaan door microtraumata. Door de kleine breukjes zal er uiteindelijk een lyse ontstaan
klachten spondylolisthesis bij tieners en 40-50 jarige
tieners:
- locale rugpijn
- vooral bij hyperextensie
40-50 jarige
- rugpijn (aspecifiek)
- neurologische pijn
behandeling spondylolisthesis bij tieners
3 maanden stop sporten/ belasten
operatie:
- bij falen conservatief beleid
- hoog gradige slip (graad 3-4)
behandeling spondylolisthesis ouderen
fysiotherapie
pijnteam behandeling
operatie
- alleen bij falen conservatief beleid
- indien als de radiculaire klachten op de voorgrond staan (passen bij radiologisch beeld)
wat is een spondylodiscitis
infectie van de wervelkolom = aangetast corpus met daarin vocht, tussenwervelschijven aangedaan en een corpus kan zelfs bijna helemaal weg zijn
en spondylodiscitis is een infectie van een tussenwervelschijf (=discus)
hoe lang duurt het voor de diagnose spondylodiscitis wordt gesteld en wat is de prognose
vertraging in diagnose
- 2-6 maanden
- 30% in eerste instantie verkeerd gediagnosticeerd
prognose
- gemiddeld 30-57 dagen opname in ziekenhuis
- mortaliteit 2-7%
hoe diagnose spondylodiscitis
bepaal
- BSE, CRP, leukocyten
- 2 bloedkweken
verdenking
- brucella: bloedkweken, coombs of ELISA
- fungus: specifieke bloedkweken (aspergillus)
- tuberculosis: PPD test= mantoux, interferon-gamma release assay
pathofysiologie spinale infecties
hematogeen
uitbreiding vanuit aanliggende structuren
- psoas abces, naadlekkage, buismaag
externe inoculatie (25-30%)
hoe diagnose spondylodiscitis
MRI wervelkolom
- sensitiviteit 97%, specificiteit 93%
verwekker is essentieel
- bloedkweken
- bioptie en kweken
risicofactoren spondylodiscitis
- oudere lft
- recente infectie (UWI, pneumonie)
- DM
- endocarditis/ cardiale belasting
- obesitas
- nierfalen
- chronische hepatitis
- RA
- chronisch steroid gebruik
- maligniteit
- immunosuppressiva
- systemische ziekte
- TBC
- eerdere abdominale ingreep
- sikkelcel anemnie
- IV drugs gebruik
- HIV besmetting
verwekkers spondylodiscitis
staphylococ 39%
gram-neg bacterien 39%
- (e. coli, pseudomonas aeruginosa)
streptococ 19%
behandeling spondylodiscitis
antibiotica is hoeksteen van de behandeling
- 6 wkn lang
operatie zelden nodig
- neurlogische afwijkingen
- falen van antibiotische behandeling
- standsafwijkingen wervelkolom
wat is scoliose?
3D verkromming vande rug
Cobbse hoek> 10 graden
incidentie scoliose?
Cobb> 10 graden: 1-4%
Cobb> 20 graden: 2.5%
vaker bij mannen
Cobb >20 graden= 1:4.5
Cobb >40 graden= 1:8.4
etiologie scoliose?
functioneel vs structureel
congenitaal
secundair (neuromusculair, syndromen, NF1)
idiopatisch 80%
leeftijd
early onset
- infantiel 0-3 jaar
- juveniel 4-10 jaar
adolescent >10 jaar
volwassen
welke vormen van scoliose?
functionele scoliose
congenitale scoliose
- bi jgeboorte aanwezig
- vaker samen met aangeboren hart, nier, slokdarm en anus afwijkingen
secundair
- neuromusculair (M. duchenne, SMA, spina bifida, M. pompe, cerebrale parese)
- neurofibromatose (NF)
- genetische afwijkingen (22q11 deletie, trisomie 21)
- bindweefsel aandoening (marfan, ehler danlos)
behandelingen scoliose
- afwachten
- kleine bochten
- uitgegroeide kinderen met bochten <45 graden - fysio
- schroth therapie - brace of korset
- operatie
kenmerken van een brace?
- > 10 jaar bij start brace
- risser 0-2
- primaire bocht 25-40 graden, apex th8 (of lager)
- geen eerdere behandeling
- bij meisjes: pre-menarche of minder dan 1 jaar post menarche
zonder brace: 58% geopereerd
met brace: 25% geopereeerd
kenmerken operatie bij idiopatische scoliose
stop progressie bocht
voorkomen klachten toekomst
stop vermindering longvolume
esthetiek
kenmerken operatie bij secundaire scoliose
stop progressie bocht
voorkomen longproblemen
verbeteren zitbalans
verbeteren kwaliteit van leven
wat is indicatie en doel van een operatie bij scoliose
indicatie: Cobbse hoek> 50 graden
doel
- stop progressie bocht
- voorkomen klachten toekomst (pijnklachten, verminderd longvolume)
- esthetiek
operatie techniek scoliose
dorsale spondylodese
wat is neuromusculaire scoliose operatie techniek?
kleine incisie onderin de rug + fixatie in het bekken, een fixatie bovenin. De staven gaan onder de spier door en worden onder en boven vastgezet aan de fixaties. Hierdoor is er een stevige structuur ontstaan.
