3.3 Coxartrose/osteonecrose en leven met een totale heupprothese Flashcards
wat zijn klachten van artrose
- pijn
- stijfheid bij opstaan (<30 min), verdwijnt met bewegen
- toename gewrichtsomvang (bot, gewrichtskapsel, synovium)
- ontsteking (warmte, roodheid, gevoeligheid)
- standsafwijking gewricht (kraakbeenverlies, instabiliteit)
- pijn, kraken, bewegingsbeperking
operatieve behandelingen coxartrose
totale heupprothese
- gecementeerd, ongecementeerd of hybride
gridlestone (verwijderen heupkop- en collum)
- bv bij niet lopers of ernstige spastische patienten. bij onvoldoende bot of infectie
osteotomie (stand gewricht wordt aangepast)
- proximale femur of acetabulum: bij corrigeerbare anatomische afwijking, jonge patient
arthroscopie
- herstellen heupvorm
arthrodese (vastzetten heupgewricht)
- kan bij jonge patienten (<30 jaar) worden overwogen (zelfdzaam)
symptomen coxartrose
pijn lies + bovenbeen
- startpijn
- continue pijn
- nachtelijke pijn
loopafstand minder
bewegingsbeperking
manken
oorzaken osteonecrose van de heupkop (a-vasculaire necrose= AVN)?
traumatisch
- Collumfractuur
- Luxatie fractuur van de heup
Niet traumatisch
- Prednison/ immuun onderdrukkende medicatie
- Alcohol
- Hyperlipoproteinemie
- Duikers, door een verminderde doorbloeding
wat is classificatie van osteonecrose?
ficat meest gebruikt
I- geen veranderingen
II- subchondrale sclerose, cysten
III- subchondrale collaps, fractuur heupkop (crescent sign)
IV- femur kop inzakking+ secundaire veranderingen
behandeling AVN volwassenen?
pre-collaps stadium (ficat 1,2)
- verbeter herstel botnecrose, voorkom collaps
behandeling:
- conservatief: belasting verminderen, pijnstilling
- klinisch en radiologisch evalueren
- operatief: heupkop decompressie, osteotomie, THP (totale heup prothese)
indicatie gewrichtsprothese
arthrose of osteonecrose met:
- pijn en functiestoornissen met beperking ADL ondanks conservatieve behandeling
begrijpen van doelen
op de hoogte van nabehandeling
begrijpen risico op complicaties
geinformeerd toestemmen= informed consent
contra indicaties van gewrichtsprothese
absolute contra-indicatie: inoperabele patient, infectie
relatieve contra indicatie: jonge leeftijd, overgewicht, ernstige comorbiditeit
doel THP
primair pijnreductie
herstel biomechanica ban de heup (beenlengte en offset) belangrijk secundair doel
gevolgen biomechanica door THP
- beenlengte verschil en offset fout– >veranderde biomechanica
- instabiliteit, impingement, toename krachten–> meer micromotion en loslating
- offset verandering–> moment arm verandering–> manken, trochanter pijn
hoe pre-operatieve evaluatie THP
uitgebreide anamnese, LO, X-bekken/heup, evt X LSKWK
bekken scheefstand, scoliose
bespreken complicaties
preplanning, templating
welke benaderingen heb je bij THP
voorste benadering (tussen sartorius en tensor fascia latae door)
anterolateraal
posterolateraal
complicaties THP
diep veneuze trombose
- klinisch 2-5% maar bij echo onderzoek soms tot 60%
- profylaxe: anti-coagulantia
infectie (1-2% primair, 3% revisie)
zenuwletsel (0.7-3.5%)
- belangrijkste= n. ischiadicus
- meestal klapvoet: herstel is langdurig
luxaties (1%)
- RF: revisies, posterieure benadering zonder kapsel sluiting, malpositie, abductorenzwakte of avulsie, therapieontrouw voor ‘afgeraden bewegingen’
vaatletsen
- a. obturator, a. gluteus superior, a. femoralis profunda, a. iliaca externa of veneus letsel
fracturen
- peri-prothetisch
beenlengteverschil
- pre-operatieve planning
loslating
- aseptische vs septische loslating
- poly-ethyleen wear geindiveerde osteolyse
ectopische botvorming (PAO)
- 10-50% zonder NSAID profylaxe
- evt RT overwegen bij contraindicatie
overlijden
- meestal tgv longembolie of bij cardiopulmonale complicaties
welke 2 ‘paden’ kan je volgen na prothese extractie
doe je na een infectie bv
- prothese extractie–> 2wkn iv antibiotica–> 4 wkn orale antibiotica–> 2-4 wkn antibiotica vrij interval–> re-implantatie–> iv antibiotica
- prothese extractie–> 2wkn iv antibiotica–> 4 wkn orale antibiotica–> re-implantatie–> 6 wkn antibiotica oraal en starten met antibioticum met biofilm als de wond droog is
pathofysiologie aseptische/ mechanische loslating= osteolyse van de heupprothese
slijtage partikels polyethyleen
onstekingsreactie door macrofagen
botverlies rond prothese/ botcement
loslating/ inzakking
dreigende fractuur
