2.7 Metabole botziekten Flashcards
kenmerken van het skelet
15% van het totale lichaamsgewicht
droog skelet (water en vet verwijderd) 10% van het totale gewicht
- 65-70% mineralen (38% calcium, 18% fosfaat, ratio 2;1 vrij constand)
- 30-35% droog organisch
functies van het skelet
Mechanische functie
- Aanhechtingsplaats voor spieren en houding
Beschermende functie
- Beschermt vitale organen en huisvest beenmerg
Metabole functie
- Reservoir mineralen
- Calcium
- Fosfaat
Hormoonproducerend
wat is het belang van calcium
prikkelgeleiding
spiercontractie
immune response
bloedstolling
wat is het belang van fosfaat?
energievoorziening
DNA/ RNA
enzymen
welke factoren spelen een rol bij de calcium fosfaat huishouding?
vitamine D
- verhoogt calcium, verhoogt fosfaat
PTH
- verhoogt Ca, verlaagt fosfaat
calcitonine
- verlaagt calcium
FGF23
- verlaagt fosfaat
welke rol speelt vitamine D in de calcium en fosfaat huishouding
Vitamine D onderhoud calcium balans in het lichaam
vitamine D ontstaat onder invloed van zonlicht, zit in voeding (vis, vlees)
wat gebeurd er bij een vitamine d deficientie?
kalk omlaag in het bloed door minder resorptie uit de darmen.
Het lichaam wilt dit niet en gaat kalk uit de botten halen = botresorptie. Dit wordt gedaan door de productie van PTH.
gevolgen van een vitamine d deficientie?
rachitis (komt voor bij kinderen) en osteomalacie (rachitis maar dan bij volwassenen)
centraal staat de gestoorde mineralisatie van het bot
wat zijn oorzaken van een vitamine D deficientie
- tekort in voeding
- onvoldoende blootstelling aan zonlicht
- malabsorptie
- onvoldoende 25-hydroxylering (leverziekten)
- onvoldoende 1-alfa hydroxylaseactiviteit (nierziekten)
- vitamine d resistentie
- anti-epileptica gebruik
pathogenese van rachitis en osteomalacie?
bij kinderen onvoldoende mineralisatie in de matrix van de groeischijven–> verminderde lengtegroei en verbreding van de kraakbeenzones
klinisch beest van rachitis en osteomalacie?
hypocalciemie
- spierzwakte
- hypotonie
- tetanie
botpijn
verhoogd fractuur risico
wat zijn looser’s zones?
zie je bij osteomalacie op rontgenfoto
pseudofracturen = Looser’s zones = dwarslijntjes in de botten
diagnostiek van osteomalacie?
labonderzoek
- calcium, fosfaat, vitamine D, PTH, alkalische fosfatase
afbeeldend onderzoek
- conventioneel rontgenonderzoek
- DEXA
behandeling van rachitis en osteomalacie
vitamine d suppletie
preventie bij kleine kinderen
kenmerken X-geboden hypofosfatemie (XLH)
- genmutatie (PHEX-gen) waardoor verhoogde urine-excretie van fosfaat obv verhoogde FGF23 spiegels
- 1/20.000 levendgeborerenen
kleine lengte, verkromming benen, bot- en spierpijn, tandproblemen