Экономикалық География Flashcards
Өзара байланысы күн сайын өсетін ж/е өзгеретін біртұтас, толық жүйе
Табиғат ж/е адам
Адам қоршаған ортадан алатын, өмір сүруіне ж/е шаруашылығына қолданатын табиғат элементтері
Табиғат ресурстары
Дж табиғат ресурстары
Минералды, су, жер, биологиялық, климаттық, ғарыштық, рекреациялық
Табиғи байлықтардың түрлері
Сарқылатын, сарқылмайтын
Сарқылмайтын табиғат ресурстары
Күн, жарық, жел, жылу энергиялары
Сарқылмвйтын табиғат ресурстары
Геотермиялық энергия, дж мұхит энергиясы, аққан су энергиясы, фотосинтез энергиясы
Сарқылатын табиғат ресурстарының түрлері
Қалпына келетін, қалпына келмейтін
Сарқылатын қалпына келетін ресурстар
Орман, топырақ, табиғи өсімдік, атмосфера оттегісі
Сарқылатын қалпына келмейтін ресурстар
Мұнай, газ, көмір, ядролық отын, құрамында металл бар рудалар, құрамында металл жоқ руда шикізаты, рудалық емес металдар
Табиғи ресурстарды энергетикалық шаруашылықта пайдалану
Жанғыш пайдалы қазбалар, биоэнергия көздері, ядролық энергия көздері
Табиғи ресурстардың мөлшері ж/е оларлы пайдалану ауқымы арасындағы арақатынас
Ресурспен қамтылу
Жылдық тұтынуын ескеру негізінде ресурстармен қамтамасыз етілуі бағаланады
Ресурспен қамтамасыз етілу= қорлар/өндіріс
Елдің бір тұрғынына ж/е тағы басұа келетін ресурстар саны анықталады
Ресурспен қамтамасыз етілу= қорлар/халық саны
Дж уран қорының Қз бөлігі
¼
Дж хром қорының Қз бөлігі
1/7
Дж қорғасын мен мырыш қорының Қз бөлігі
1/10
Қз маңызды мәселелерінің бірі
Ауызсумен қамтамасыз ету
Қз стратегиялық маңызы бар шикізат ресурстары
Мұнай, газ, қара и түсті металлдар
Пайдалы қазбаларды игерудің жолдары
Терең, көлденең
Пайдалы қазбаларды тереңдік бағытта игеретін елдер
Шетелдік Еуропа, Ресейдің еуропалық бөлігі, Украина, АҚШ елдері
Пайдалы қазбаларды көлденең бағытта игеретін елдер
Ресейдің азиялық бөлігінде, Канадада, Австралияда, Бразилияда
Жер қойнауындағы шикізаттың дайын өнімге айналатын бөлігі
10%
Бос жыныстар
Силикат
Биосфераны ластайтын ж/е табиғат ландшафты бұзатын қалдықтар
Силикат
Жер қойнауындағы шикізаттың силикатқа айналатын бөлігі
90%
Көмір ресурсын дж өндіретін елдер
100
Көмір ресурсының жалпы геологиялық қорының 80%-ы шоғырланған елдер
Ресей, АҚШ, Қытай
Көмір ресурсы мол шоғырланған елдер
Австралия, Канада, ГФР, Ұлыбритания, Польша
Мұнайға бай Таяу Шығыс ж/е Орта Шығыс Ащия елдері
Сауд Арабиясы, Ирак, БАӘ, Кувейт, Иран, Катар, Бахрейн
Мұнайға бай Латын Америка елдері
Мексика, Венесуэла, Эквадор
Оңт-Шығыс Азияның мұнайға бай елдері
Индонезия, Бруней
Африка материгінің мұнайға бай елдері
Алжир, Ливия, Нигерия, Габон
Ірі мұнай қорына бай елдер
Ресей, АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Қытай
Табиғи газ қоры мол щоғырланған елдер
Ресей, Түрікменстан, Өзбекстан, Қазақстан
Табиғи газ қоры мол шоғырланған Латын Америка елі
Венесуэла
Табиғи газ қоры мол шоғырланған Солтүстік Америка елдері
АҚШ, Канада, Мексика
Батыс Еуропаның табиғи газға бай елдері
Норвегия, Нидерланд, Ұлыбритания
Темір рудаларының қоры б-ша алдыңғы қатарлы елдер
Бразилия, Аустралия, АҚШ, Канада, Қытай, Үндістан, Франция, Швеция
Темірдің мол қоры шоғырланған елдер
Ұлыбритания, Норвегия, ОАР, Қз, Украина, Алжир, Әзірбайжан
Жылына өндірілетін темір қоры
0,9-1,0 млрд т
Марганецтың қоры б-ша ірі елдер
ОАР, Габон, Бразилия, Үндістан, Қытай, Аустралия
Никель рудасы б-ша ірі елдер
Жаңа Каледония, Канада, Индонезия, Филиппин
Хромиттің қоры б-ша ірі елдер
ОАР, Зимбабве
Кобальттың қоры жөнінен ірі елдер
Заир, Жаңа Каледония, Аустралия, Индонезия
Вольфрам мен молибденның қоры б-ша ірі елдер
АҚШ, Канада, Оңт Корея, Аустралия
Марганец рудасының әлемдік қоры шоғырланған елдер
Украина, Грузия, Қз
Хром рудасы әлемнің қоры шоғырланған ел
Қз
Никель рудасы әлемнің қоры шоғырланған ел
Украина
Мысты молибден рудасы әлемнің қоры шоғырланған ел
Армения
Алюминийдің шикізат базасы
Боксит, нефелин, алунит, сиенит
Бокситтің ірі кен орындары шоғырланған мемлекет
Бразилия, Венесуэла, Ямайка, Гайна, Суринам, Гаити, Доминикан Респ
Африкадағы боксит қоры шоғырланған
Гвинея, Камерун, Мали
Мыс рудалары шоғырланған Азия елдері
Үндістан, Индонезия
Мыс рудалары шоғырланған Африка елдері
Зимбабве, Замюия, Конго
Мыс рудалары таралған ТМД елдері
Ресей, Қз
Мыс рудалары таралған Латын Америкасы елдері
Мексика, Панама, Перу, Чили,
Мыс рудалары таралған Еуропа елдері
ГФР, Польша, Югославия
Мыс рудасы таралған ТМД елдері
Өзбекстан, Армения, Грузия
Полиметалл қоры б-ша жетекші
Мексика, Перу, Канада, АҚШ, Аустралия
Полиметалл рудалары қоры б-ша Батыс Еуропа елдері
Ирландия, ГФР
Полиметалл рудалары қоры б-ша Азия елдері
Қытай, Жапония
Жалпы қоры 8,3 млн т болатын металл
Қалайы
Қалайының қоры жөнінен ірі Латын Америка елі
Боливия
Калий тұзының ірі кеніштері шоғырланған елдер
Канада, Ресей, Беларусь, Украина, Германия, Франция, АҚШ
Күкірт қышқылының қоры шоғырланған елдер
АҚШ, Мексика, Польша, Франция, ГФР, Иран, Жапония, Украина
Дж жер қорының жалпы ауданы
134 млн км²
Дж жер қорының өңделген жерлер үлесі
11%
Өңделген жерлер
Егіндік, бау-бақша, жүзімдіктер
Дж жер қорының шабындықтар мен жайылымдардың үлесі
23%
Дж жер қорының ормандар үлесі
30%
Дж жер қорының елді мекендер, өнеркәсіптік аймақтар, транспорттық желілердің алатын үлесі
3%
Дж жер қорының шөлейттер, батпақтар ж/е температурасы төмен экстремалдық аумақтар үлесі
33%
Ауылшаруашылық жерлердің жалпы үлесі
48,1 млн км²
Шалғын мен жайылым жерлердің аудандарының жалпы ауданы
3365 млн га
Ауқымды нгістік жерлері бар елдер
АҚШ, Үндістан, Ресей, Қытай, Канада, Қз, Украина
Қз ауылшаруашылық жерлерінің көлемі
222,24 млн га
Қз егістік алқаптарының көлемі
29,41 млн га
Қз жайылым жердің көлемі
187,55 млн на
Қз шабындық жердің көлемі
5,16 млн га
Жер бетіндегі жалпы су қоры
1386 млн км³
Су ресурстарының Дж мұхиттың тұзды су көлемі
96,5%
Су ресурстарының жер астындағы тұзды су көлемі
1%
Жер шарындағы тұщы су көлемі
2,5%
Еуращиялық континенттің ең суы тапшы мемл
Қазақстан
Өсімдіктер мен жануарлар әлемінің жиынтығы
Биологиялық ресурстар
Ғаламшардағы орманның жалпы қоры
40,1 млн км²
Дж ағаштың жалпы қоры
340-370 млрд м³
Жерінің көп бөлігін орман алып жатқан елдер тән аймақтар
Латын Америкасы, ТМД, Африка, Солтүстік Америка, шетелдік Азия
Еуропа елдері ішінде орманды жері ең көп ел
Финляндия, Швеция
Дж орман ресурстарының ең көп қоры жерінің көп бөлігін орман алып жатқан елдер
Ресей, Бразилия, Канада, АҚШ, Қытай
Қзда орманның жалпы ауданы
26216,4 мың га
Аустралия мен мұхиттық аралдардағы орманның алып жатқан ауданы
160 млн га
Шетелдік Еуропада орманды мемлдер
Франция, ГФР, Финляндия, Швеция, Норвегия
Ресурсты шығарып алу тәсілі
Технология