Дж Мұхит Пен Оның Бөліктері Flashcards
Суының қасиеті мен тіршілік ететін ағзалары жөнінен ерекшеленетін мұхит бөлігі
Теңіз
Дж теңіздердің саны
63
Жер көлемі жағынан ең үлкен теңіз
Саргасс
Саргасс теңізінің ауданы
6-8 млн км²
Жер көлемі жағынан ең үлкен теңіз орналасқан мұхит
Атлант
Атлант мұхитында орналасқан дж ең үлкен теңіз
Саргасс
Жер көдемі жағынан 2 орындағы теңіз
Филиппин
Филиппин теңізінің ауданы
5726 мың км²
Тынық мұхитындағы ең үлкен теңіз
Филиппин
Ішкі теңіздер
Жерорта, Қара, Азов теңіздері
Сыртқы теңіздер
Охот, Баренц, Жапон, Араб
Материктерді немесе құрлықты бөліп жататын теңіздер
Жерорталық теңіздер
Африка мен Азияны бөліп жатқан теңіз
Қызыл теңіз
Африка мен Азияны бөліп жатқан теңіздің типі
Жерорталық теңізі
Құрлықтың бір жағы материкке немесе аралға ұштасатын, ал қалған жақтарын су қоршап жатқан дж мұхит бөлігі
Түбек
Дж ең ірі түбек
Арабия
Арабия түбегінің ауданы
3 млн км²
Құрлыққа сұғына еніп жатқан дж мұхиттың бөлігі
Шығанақ
Дж мұхиттың ірі шығанақтары
Аляска, Бенгал, Бискай, Үлкен Аустралия, Гвинея
Ауданы жағынан теңіздермен пара-пар шығанақтар
Мексика, Бенгал, Гудзон
Құрлық арасынан өтетін, мұхит бөліктерін бір-бірімен жалғайтын жіңішке су алабы
Бұғаз
Жер шарындағы ең кең әрі терең бұғаз
Дрейк
Жер шарындағы ең кең әрі терең бұғаздың тереңдігі
5248 м
Жер шарындағы ең тар бұғаз
Гибралтар (14км)
Жер шарындағы ең ұзын бұғаз
Мозамбик бұғазы, 1670 км
Дж мұхит түбінің құрылысы
Қайраң, материктік беткей, арна
Мұхит деңгейінен 200 м-ге дейін төмен жотаоы жазықтықтар
Материктік барқан
Материктік қайраң дж мұхиттың алып жатқан бөлігі
9%
Дж мұхит түбінің 70%-ын алып жатқан орталық басым бөлігі
Мұхит арнасы
Мұхит арнасының орташа тереңдігі
4000-6000 м
Тереңдігі 4000-нан 7000-ға дейін жететін көлемді суасты жазықтықтар
Қазаншұңқыр
Дж мұхит табанының 60000 км-ден астам қашықтыққа созылып жатқан біртұтас таулы үстірттер жүйесін құратын ірі бедер пішіндері
Мұхиттық ортаңғы жоталар
Дж мұхиттың орташа тұдылығы
35%•
Экваторлық ендіктердегі тұздылық көрсеткіші
34 промилле
Экваторлық ендіктердегі мұзит суының тұздылығының төмен болу себебі
Жауын шашынның мол болуына байланысты
Мұхит суының тұздылығы ең жоғары белдеу
Тропиктік
Тропиктік белдеулердегі мұхит суының тұздылығы
36 промилле
Тропиктік ендіктерде мұхит суының тұздылығының жоғары болу себебі
Жауын-шашын аз, булану жоғары
Поляр белдеулеріндегі мұхит суының тұздылығы
33 промилле
Поляр ендіктердегі мұхит суының тұздылығының төмен болуы
Буланудың аздығы, мұздықтардың еруі
Солтүстік Мұзды Мұхит алабының орташа тұздылығы
32 промилле
Дж мұхиттағы ең тұзды теңіз
Қызыл теңіз (41-42 промилле)
Дж тұздылығы ең төмен теңіз
Балтық 2-5 промилле
Картада тұздылығы бірдей жерлерді біріктіретін сызық
Изогали
Мұхит суынан өндіріледі
Ас тұзы, калий, магний тұздары
Мұхит суының беткі температурасының ең жоғары көрсеткіші
+34°С
Мұхит суының беткі температурасыынң ең жоғары көрсеткіші тіркелген географиялық нысан
Парсы шығанағы
Мұхит суының қасиеті
Температурасы, тұздылығы
Мұхит суы қатады
2°С
200 м-ден тереңдіктегі мұхит суының температурасы
0- мен +4°С
Мұхит бетінің жылдық орташа температурасы экваторлық ендіктерде
+28°С
Мұхит суының орташа жылдық температурасы төмен аймақтар
-1;-2°С поляр ендіктерде
Мұхит суының жоғары тығыздығы таралған мұхит
Атлант
Мұхит суының төмен тығыздығы таралған мұхит
Тынық
Мұхиттағы қозғалыстың түрлері
Тербелмелі, ілгерімелі
Судың тербелмелі қозғалыстары
Толқын
Толқынның пайда болуына маңызды рөл атқаратын табиғи себептер
Жер сілкінісі, жанартаудың атқылауы, атмосфералық қысымның күрт өзгеруі
Мұхитта жел толқындарының пайда болуының басты себептерінің бірі
Жел
Ілгерілемелі қозғалысқа жатады
Ағыс
Ілгерілемелі қозғалыста су бастапқы қалпынан ары қарай орын ауыстырса
Ағыс
Толқындарды тудыратын табиғи күштің арқасында ғана пайда болатын толқындар
Мәжбүрлі толқындар
Табиғи пайда болатын толқындар тоқтағаннан кейін де екпін әрекетін жалғастыра беретін толқындар
Еркін толқындар
Су бетінен көтерілген толқынның жоғарғы бөлігі
Толқынның қыры немесе жалы
Су бетінің деңгейінен ең төменгі түбіне жанасқан бөлігі
Толқынның табаны
Көршілес екі толқын қырларының арасындағы қашықтық
Толқынның ұзындығы
Толқынның табанынан қырына дейінгі қашықтық
Толқынның биіктігі
Толқын қырының уақыт бірлігінде (сек) жүріп өтетін арақашықтығы
Жылдамдық
Толқындар ұзындығы бойынша
Қысқа, ұзын
Ұзын толқындар
Сейсмикалық толқындар
Қысқа толқындар
Желдік
Жел толқындарының мұхиттағы биіктігі
4-4,5 м
Жел саябырлаған соң, толқын бірден басылмай, біразға дейін су бетінде таралатын толқын түрі
Аласа толқындар
Мұхит суының толысуы мен қайтуы тәуелді
Айдың тартылыс күшіне
Толысу толқынның ең биік шығанағы
Фанди шығанағы 18м
Атлант мұхитындағы толысу толқынның ең биік теңізі
Охот теңізі, Пенжин қолтығы, 13м
ТЭС бар мемл-дер
Франция, Ресей, Ұлыбритания
Мұхиттағы су массаларының көлденең бағытта жылжуы
Ағыс
Ағыс тудыратын басты себеп
Тұрақты желдер
Ағыстың түрлері
Жылы, суық, бейтарап
Экватордан полюстерге қарай жылжитын ағыс
Жылы ағыс
Полюстерден экваторға қарай жылжитын ағыс
Суық ағыс
Жылы және суық ағыстар түйісетін географиялық ендік
Қоңыржай
Мұхит ағысы бағыты бойынша бөлінеді
Меридиан, ендік
Солтүстік сақина ағыстары
Солтүстік Пассат ағысы, Куросио, Солтүстік Тынық мұхиттық және Калифорния ағысы
Оңтүстік сақина ағыстары
Оңтүстік Пассат ағысы, Шығыс Аустралия ағыстары, Батыс жел ағысы және Перуандық ағысы
Атлант мұхитында ең қуатты ағыстардың бірі
Гольфстрим
Ұзындығы 75-120 км, жылдамдығы 3-10 км/сағ-қа дейін жететін ағыс
Гольфстрим
Скандинав түбегінің жағалауларын жылытып, Еуропаға жауын-шашын әкелетін ағыс
Гольфстрим
Гольфстрим ағысын солтүстік-шығысқа қарай жалғастыратын ағыс
Солтүстік Атлант ағысы
Скандинавия түбегін айналып өтіп, Солтүстік Мұзды мұхиттағы Баренц теңізіне қарай өтетін ағыс
Солтүстік Атлант ағысы
Солтүстік Атоант ағысы Канар жіне Жасыл мүйіс аралдары арасында бірігіп, пайда болатын суық ағыс
Канар
Лабрадор түбегі аймағын шаятын суық ағыс
Лабрадор
Оңтүстік Америка жағалауларында Гвиана, Бразилия ағыстарына бөлінген ағыс
Оңтүстік Пассат жылы ағысы
Дж ең қуатты суық ағыс
Батыс желдері
Үш мұхитты кесіп өтіп және оңтүстік субтропиктік айналымдарға барып тұйықталатын ағыс
Батыс Желдер ағысы
Африка жағалауларында солтүстікке қарай Бенгель және Гвинея ағыстары бөлінетін ағыс
Батыс желдері
Тынық мұхитының Гольфстрим жылы ағысына ұқсас ағысы
Куросио
Куросио жылы ағысының жалғасы
Солтүстік Тынық ағысы
Солтүстік Америка жағалауларында ол Калифорния және Аляска ағыстарына бөлінетін ағыс
Куросио
Оңтүстік Америка жағалауының батыс бөлігін шайып жатқан суық ағыс
Перу (Гумбольдт)
Үнді мұхитының жылы ағыстары
Мозамбик, Мадагаскар
Үнді мұхитының суық ағысы
Сомали
Атлант мұхитының мұз алып келуші суық ағыс
Шығыс Гренландия