Гео Зерттеу Әдістері Flashcards
“Союз-3”, “Союз-4”, “Союз-5” ғарышкерлер көмегімен алынатын мәліметтер
Жер құрылысы туралы
Жер құрылысы туралы мәліметтерді жинайтын ғарышкемелері
“Союз-3”, “Союз-4”, “Союз-5”
“Союз-7” ж/е “Союз-9” ғарышкемелер көмегімен жинақталатын ақпараттар
Жер бетінің алуан түрлі аудандары мен ендіктерінде атмосфералық шаң-тозаңның таралуы туралы
Жер бетінің алуан түрлі аудандары мен ендіктерінде атмосфералық шаң-тозаңның таралуы тураоы мәліметтерін жинақтайтын ғарышкемелер
“Союз-7” ж/е “Союз-9”
“Союз-9” ғарышкемесі арқылы тіркелетін нысан
Құрғап бара жатқан Қарабұғаз шығанағы
“Союз-9” ғарышкемесі арқылы тіркелетін ақпараттар
Қарабұғаз шығанағының химиялық шикізат қоры, жағдайы, су деңгейі
Зерттеуші мақсатына жету үшін жасалуы тиіс қадамдар
Зерттеу міндеттері
Нысанның, құбылыс пен үдерістің зерттелетін қырлары мен ерекшеліктері
Зерттеу пәні
Зерттеушінің жоба б-ша жүргізілетін жұмысының түпкі нәтижесі
Зерттеу мақсаты
Бақылау, болжау ж/е қорғау мақсатында қоршаған ортаның жай-күйне байқау жасау
Мониторинг
1972ж БҰҰ қоршаған орта б-ша Стокгольм конференциясынан соң ресми енгізілген термин
Мониторинг
Кенияның астанасында қабылданған
Мониторинг деңгейлері
Мониторингтің үш деңгейі қабылданған қала
Найроби, Кения
Швецияның астанасында қабылданған термин
Мониторинг
Стокгольм конференциясында қабылданған термин
Мониторинг
Ғаламдық деңгейдегі қоршаған ортаның жағдайы бақыланатын мониторинг деңгейі
Ғаламдық
Геоэкологиялық н/е табиғи-шаруашылық жағдайлар бақыланатын мониторинг деңгейі
Аймақтық
Санитарлық-эпидемиологиялық, биоэкологиялық жағдай бақыланатын мониторинг деңгейі
Жергілікті
Ғаламдық мониторинг деңгейінің бақылау нысандары
Атмосфера, озон қабаты, көміртек диоксиді, гидросфера, өсімдік ж/е жануарлар дүниесі
Аймақтық мониторинг деңгейінің бақылау нысандары
Геожүйе, агрожүйе, орман жолақтары, рекреациялық жүйелер, өсімдіктер мен жануарлардың жойылып бара жатқан түрлері
Жергілікті мониторинг деңгейінің бақылау нысандары
Атмосфераның төменгі қабаты, өзендер, жерасты сулары, топырақ, өнеркәсіптік, тұрмыстық қалдық сулар, түтін, фондық радиация
Жер беті мониторинг әдістері
Географиялық, физикалық-химиялық, биологиялық, деректерді өңдеу
Әуе-ғарыштық мониторинг әдістері
Әуе, ғарыштық
20ғ 60-жылдары пайда болған мониторинг әдісі
Әуе-ғарыштық
Жасанды серіктердің түсірілімдерімен танысуға болатын қазіргі заман картографиялық қызметі
Google Maps
Жер бетін зымырандардан түсіру қашықтығы
200-1500км
Жер бетін ұшақтардан түсіру қашықтығы
10-20км
Жер бетін суретке түсіру үшін ең ұтымды қашықтық
200-1500км
Жер бетін зымырандардан түсіру қашықтығы
80-250км
Қздағы аса ірі мониторинг желісі
Қазгидромет
Табиғи ортаның сапасын ондағы тіршілік дүниесінің жай-күйіне қарап анықтау
Биоиндикация
Ғарыштық түсірілімдерді бажайлау негізінде талдау әдісі
Дешифровка
Алғаш рет географияда салыстыру әдісін енгізген
А. Гумбольдт
Салыстыру әдісін қолданған қатарында
Риттер
“Табиғат пен адам тарихына қатысты жертану”, “Жалпы салыстырмалы география”, “Салыстырмаоы жертану туралы идеялар”
Салыстыру әдістерінің бірі
Баламалау (альтернатива)
Басқа ғылым саласында жақсы зерттелген нәрсемен салыстыру негізінде балама табу арқылы зерттеу
Баламалау
Жер шарын тірі ағзаға теңеген
Платон
Біртекті нысандардың белгілері мен көрсеткіштерін бір уақыт кезеңінде салыстыру
Синхронды салыстыру
Бірнеше нысанның белгілері мен көрсеткіштерін әртүрлі уақыт кезеңінде салыстыру
Диахронды салыстыру
Ғалымдар Азия экономикасын теңеген
Адамға
Азия экономикасының басы
Жапония
Азия экономикасының аяқтары
Қытай, Үндістан
Азия экономикасының қолдары
Жаңа индустриялды елдер (ЖИЕ)
Ащия экономикасының жүрегі
Мұнай экспорттаушы елдер
2018ж еліміздегі ең жоғары туу көрсеткіш
Маңғыстау обл (29,7%)
2018ж еліміздегі ең төменгі ткк көрсеткіш
Солтүстік Қз обл
Салыстыру әдісінде екі маңызды операциялар
Тепе-теңдік, ажырату
20ғ 2жартысында болған үдеріс
Сандық революция
Уақыт мерзімі б-ша ретке келтірілген сандық көрсеткіштер жиынтығы
Мерзімдік қатар
Өзгерістер қатарын үлгілеудегі басты міндет
Зерттелетін құбылыстың даму тенденциясының сипаты мен бағыттарын анықтау
Үдерістер мен құбылыстардың өзгеру заңдылықтарын зерттеудн қолданылатын сандық әдіс
Тренд
Кіріс пен шығыс түріндегі теңгерімдік ағындары , сандық көрсеткіштері талданатын тәсілдер тобы
Теңгерімдік әдіс
Қазіргі географияда кеңінен қолданылатын математикалық әдістердің бірі
Географиялық жүйелерді математикалық үлгілеу
Нақты деректер негізінде құрастырылатын математикалық модель
Мінсіз модель
Мінсіз модельдерді бейнелеудің тәсілі б-ша атауы
Таңбалы
Нысандарды сандық деректері б-ша топтастыру үшін қолданылатын әдіс
Рангтерге жіктеу
Рейтинг б-ша топтастыру кезіндегі анықталатын ранктер
Жоғары, орташа, төмен
Сандық әдістер жіктелуі
Картометрия, балл әдісі, баланс әдісі, статистикалық әдіс
Нысанның ауданын, ұзындығын, көлемін ж/е сипаттамаларын алу үшін карта б-ша өлшеу тәсілі
Картометрия әдісі
Экономикалық көрсеткіштері бір-бірімен байланысқан әрі тең екі топтың қатынасын көрсететін тәсіл
Баланс әдісі
Географиялық нысандар мен процестердің сандық бағасын анықтайтын тәсіл
Балл әдісі
Сандық әдістің негізі
Статистикалық әдіс
Сандық әдістерде бастапқы көрсеткіштерді жинақтау, өңдеу, талдау тәсілі
Статистикалық әдіс
Сараптаманы жүргізуші білікті ж/е тәжірибелі маман
Сарапшы
Географиялық сараптамалар бөлінеді
Экологиялық-географиялық, экономикалық-географиялық
Сараптаманы сарапшылар құрамына қарай бөледі
Жеке, топтық
Топтық сараптаманың ең кең тараған түрі
Дельфи әдісі
1964ж америкалық зерттеу орталығы “РЭНД” (Research and Development) корпорациясында негізделген әдіс
Дельфи
Дельфи әдісі негізделген
1964ж
Дельфи әдісін негіздеген корпорация
РЭНД
Дельфи әдісінің ерекшеліктері
Көпдеңгейлілігі, жасырындылығы, сырттай жүргізуге болатындығы, салыстырмалы түрде әділдігі
Ұжымдық идеялардың генерациясы арқылы жүзеге асырылатын әдіс
Миға шабуыл
Мәселенің шешімін табу мақсатында мамандардың ойлау қабілетін арттыру арқылы идеялар жинақталатын әдіс
Миға шабуыл
Миға шабуыл әдісінің ұйымдастырылу түрлері
Тікелей миға шабуыл, пікір алмасу, шығармашылық жұмыс, ынталандырушы бақылау
Көптеген сарапшылардың көзқарастарын ұсынуы арқылы идеялар жинақтау түрі
Тікелей миға шабуыл
Саны шектеулі жеке сарапшылардың қатысуымен жүргізілетін миға шабуыл түрі
Пікір алмасу
Жетекші сарапшының басқаруымен тапсырмалар орындау арқылы жүргізілетін миға шабуыл түрі
Шығармашылық жұмыс
Әрбір сарапшының өзіндік сценарий ұсынуы б-ша іске асатын миға шабуыл түрі
Ынталандырушы бақылау
Аудандастырудың ғылыми негіздері қалыптасты
18ғ соңы мен 19ғ басы
Аудандастыру негізінде жіктеледі
Географиялық кеңістік
Географиялық аудандастырудың мақсаты
Өзіндік белгілер жиынтығы бар аумақтық жүйелерді анықтап, кеңістіктегі шегараларын белгілеу
Жер бетінде белгілі бір құбылыстың, нысанның н/е үдерістің таралу аймағы
Ареал
Аудандастыруда ареалдардың екі негізгі тобы ажыратылады
Біртекті, торапты
Біртекті ареалдарды анықтауда ұқсас нысандар екі түрлі тәсілмен біріктіріледі
Қосу ж/е бөлу
Біртекті аудандар жіктеледі
Бір белгілі, көп белгілі
Бір н/е бірнеше белгілері б-ша ұқсас болатын аумақтарды қосу арқылы анықталады
Жинақтамалы аудан
Жинақтамалы ауданды анықтау аудандастыру мақсатына сәйкес, белгілерді таңдап алу
Төменнен бастап аудандастыру
Үлкен аумақты бөлу нәтижесінде анықталады
Талдамалы аудан
Талдамалы ауданды анықтау тәсілі
Жоғарыдан бастап аудандастыру
Аудандарды анықтау ретін ұсынған ғалым
В. Н. Холина
Физикалық географияда табиғи жүйелерді аудандастырудың екі негізгі әдісі қооданылады
Жетекші фактор әдісі, беттестіру әдісі
Экономикалық ж/е әлеуметтік географияда аудандастырудың тәсілдері
Сапалық талдау, сандық тәсілдеме
Белгілі бір аумақта орналасқан ж/е уақытқа сәйкес дамитын географиялық нысандар арасындағы қатынастардың жиынтығы
Географиялық кеңістік