Жер Бедері Flashcards
Жер бедерін қалыптастырушы негізгі түрткіжайттар
Жер қыртысының тектоникалық қозғалыстары және климат
Эндогендік күш
Ішкі
Экзогендік күш
Сыртқы
Эндогендік күштер:
Тектоникалық қозғалыстар, магматизм, вулканизм
Жердің “жасампаз” күші
Эндогенді үдерістер
Жер бетінде тау, қырат, ұңғыма және шұңқырларды қалыптастыратын күш
Эндогендік
Тау жыныстары, минералдар мен пайдалы қазбаларды түзетін күш
Эндогенді
Жер қойнауында пайда болатын энергиямен байланысты геологиялық үдеріс
Эндогенді үдеріс
Эндогендік үдерістер
Жер қыртысының тектоникалық қозғалыстары, магматизм, метаморфизм, сейсмикалық белсенділік
Экзогенді күштерге сырттан әрекет жасайтын күштер
Жел, су, температура әсері
Экзогенді күштерге сырттан әрекет жасайтын күштер
Жануарлар мен адамның әрекеттері
Жер бедерінің барлық пішіндерінің қалыптасуына әсер етуші күштер
Экзогендік, эндогендік
Антиклиналь
Қатпарлану кезінде біртұтас жоғары көтерілген бөлігі
Синклиналь
Қатпарлану кезінде майысып төмен түскен бөлігі
Моноклиналь
Беткі тегіс болып көтерілген бөлігі
Сыртқы күштердің ең басты әрекеті
Үгілу
Тау жыныстарының минералды құрамының өзгеріске ұшырамауы, химиялық құрамы өзгермеуі
Физикалық үгілу
Тау жыныстарының химиялық, биогенді, биохимиялық реакциялар әсерінен өзгеруі, минералды құрамының өзгермеуі
Химиялық үгілу
Тау бөктерінде өзендердің жер бедерін өте күшті тілімдеуі
Бедленд
Бедленд көп таралған аймақтар
АҚШ Ұлы Жазықтар, Орталық Азия, Кіші Азия мен Үндістан, Шарын
Мұздықтармен өңделіп, тасымалданған жыныстар
Морена
Мұхдықпен өңделген тау жоталары үшкір шыңды, беткейлері тік, терең шатқалды жер бедері
Альпілік
Тау жыныстарының суда еруі
Карст
Карст пішіндерінің ең кең тараған түрлері
Үңгір
Ең ұзын үңгір
Флинт-Мамонт
Ең ұзын үңгір орналасқан ел
АҚШ
Ең ұзын үңгір орналасқан тау
Аппалач
Ең ұзын үңгірдің ұзындығы
587 км
Ең терең үңгір
Крубери-Воронья, 2256м
Ең терең үңгір орналасқан аймақ
Кавказ
Карст пішіні ең көп тараған аймақтар
Балқан, Кіші Азия, Оңтүстік-Шығыс Қытай, Аппалач
Қазақстан аумағында карст пішіні таралған аймақтар
Қаратау, Маңғыстау, Үстірт
Эндогендік күштер қалыптастыратын жер бедерлері
Тау, қырат, ұңғыма, шұңқыр
Эндогендік күштерден түзіледі
Тау жыныстары, минералдар мен пайдалы қазбалар
Эндогендік күштер пайда болатын энергия
Жер қойнауындағы
Жануарлар мен адам әсерлері бар жер бедерін қалыптастырушы күш
Экзогендік
Жел, су, температура әсері бар жер бедерін қалыптастырушы күш
Экзогендік
Экзогендік күштердің басты әрекеті
Үгілу
Қатпарлану кезінде жер бедерінің майысып төмен түсіп кететін бөлігі
Синклиналь
Қатпарлану кезінде жер бедерінің біртұтас жоғары көтерілген бөлігі
Антиклиналь
Шарынның жер бедері
Бедленд
Аппалач тауында орналасқан үңгір
Флинт-Мамонт
Кавказ тауында орналасқан үңгір
Крубери-Воронья
Орография деген
Жер бедері түрлерін сыртқы белгілері мен өзара орналасуы бойынша сипаттау
Морфометрия деген
Жер бедері түрлерінің сандық сипаттамасы
Морфометриялық сипаттамалар
Орографиялық суреттеудің бөлігі
Орографиялық нысандар
Бұлар географиялық орны, атауы, өздеріне тән сипаттамасы бар, нақты жер бедерінің түрлері
Орографиялық бірлік
Жер бедері түрлері “өрнектерінің” ішіндегі “тұлға”
Мұхиттық жер бедері 4 ірі орографиялық құрылымдарға ажыратылады
Шеткі жағалық бөліктері, өтпелі зона, суасты орта жоталар, мұхит табаны
Материктің шеткі жағалық бөліктері
Материктік қайраң, материктік беткей
Өтпелі зона
Шеткі теңіздердің қазаншұңқырлары, аралдар доғасы, терең шұңғыма
Суасты орта жоталар
Осьтік жота және оларды бөлетін көлденең тектоникалық аңғарлар
Мұхит табаны
Қазаншұңқыр мен оларды бөлетін тау жоталары
Мұхит деңгейінен 200 метрге дейін төмен жоталы жазықтықтар
Қайраң
Мұхит деңгейінен 200 метрге дейін төмен жоталы жазықтықтар
Материктік барқан
Дж мұхит ауданының 9%-ға жуығы
Материктік қайраң (барқан)
2000-3000 м тереңдікке дейін созылатын күрт құлама жар
Материктік беткей
Дж мұхит ауданының 12%-ы
Беткей
Беткейдің төменгі бөлігі ойлы-қырлы еңкіш жазықтықтан ауысады
Мұхит арнасына
Күрт беткейлі ұзын және тар ойпаттар
Терең сулы шұңғыма
Ең терең шұңғыма
Мариана 11022
Тереңдігі 4000-нан 7000-ға дейін жететін көлемді суасты жазықтықтар
Қазаншұңқыр
Дж мұхит табанының 60000км-ден астам қашықтыққа созылып жатқан бөлігі
Мұхиттық ортаңғы жота
Мұхиттық ортаңғы жоталардың жалпы ұзындығы
60 000км (80 000км)
Су түбінің жер бедерінде терең сулы кең тегіс немесе суасты шамалы төбелі жазықтар
Мұхиттық платформалар
Құрлықтардың және аралдық доғаларының белсенді таулы-қатпарлардың етектерінде орналасқан
Терең суасты науалары
Мұхиттар түбінің терең майысқан созылыңқы салыстырмалы түрде енсіз жерлер
Терең суасты науалары