Литосфералық Катаклизмдер Flashcards
Катаклизм
Жойқын апатты жағдай, табиғаттағы катастрофа
Жыл сайын Жер аумағында күші жағынан …..әлсіз және … күшті жер сілкінісі орны алады
100 000 әлсіз және 100 күшті
Жердің негізгі сейсмикалық аймақтары
Тынық Мұхит жанартау белдеуі, Жерорта-Трансазиялық белдеуі, Атлант-Арктикалық белдеуі
Геосинклиналь
Жер қыртысының ауқымды, өте қозғалмалы ұзына бойы орналасқан бөлігі
Геосинклинальды аймақтағы баяу тербелудің аумағы
10-12 км
Жылдам жерасты дүмпулері және Жер бетінің тербелістер
Жер сілкіністері
Жер сілкіністерінің туындау себебі
Жер мантиясының жоғарғы бөлігіндегі тектоникалық жылжу және үзілулер (жарықтар)
Жер қыртысының терең қойнауындағы кенеттен күш алып қозғалған жер
Жер сілкінісі ошағы
Тау жыныстарының үзілуі мен жылжуы орын алатын тереңдегі нүкте
Жер сілкінісі ошағы
Сілкіну ошағынан өте көп кинетикалық энергия сыртқа бөлінгеннен туындайды
Сейсмикалық толқынның тербелмелі қозғалысы
Сейсмикалық толқындар
Бойлық және көлбеу
Дүмпудің жер бетіне шығып жатқан жері
Эпицентр
Жер сілкінісі өлшенетін шкала
12 балдық (MSK-64)
Жер сілкіністерін зерттейтін ғылым
Сейсмология
Жер сілкінісін өлшейтін құрал
Сейсмограф
Жер қойнауларында түрлі толқындар
Сейсмикалық
Ең жылдам бойлық толқындар
Р- толқындар primary
Анағұрлым баяу көлденең толқындар
S- толқындар secondary
Еуропада қолданылатын жер сілкіну қарқындылығын өлшейтін шәкіл
Еуропалық макросейсмикалық шәкіл (EMS)
Жапонияда қолданылатын жер сілкіну қарқындылығын өлшейтін шәкіл
Жапония метеорология агенттігінің шәкілі (Shindo)
АҚШ-та жетілдірілген жер сілкіну шәкіл
Меркалли шәкілі (ММ)
Қазақстанда 1964 ж. құрастырылыған шәкіл
MSK-64
MSK-64 шәкілін құрастырғандар
Медведев, Шпонхойер, Карник
6-7 баллдық жер сілкінісі әсерінен туындайтын
Цунами
Цунами сөзінің мағынасы
Үдемелі толқын
Цунами жылдамдығы
400-800 км/сағ
Конус және күмбез тәрізді геологиялық жолмен пайда болған таулар
Жанартаулар
Терең магмалық ошақтардан жер бетіне лавалар, ыстық газдар мен булар, тау жыныстарының атқылап тұратын жер қыртысындағы жарықтардың үстінде пайда болатын құбылыс
Жанартау
Кратер
Таудың шыңында кесе немесе шұңғыма тәрізді ұңғы
Көмей
Кратердің төменгі жағы бойлық канал
Магмалық ошақ
Жер қыртысының магма жиналатын орны
Лава
Жер бетіне төгілген магма
Көмейінен ұдайы шаң-тозаң және магма атқылап тұратын жанартау
Сөнбеген жанартау
Тұрақты түрде атқылап тұратын жанартау
Сөнбеген жанартау
Сөнбеген жанартаулар саны
800
Ғылым тарихында атқылауы туралы деректер сақталмаған жанартаулар
Сөнген
Сөнген жанартаулар
Қазбек, Эльбрус
Адамзат тарихындағы сөнген жанартаулардың атқылауы болатын жанартаулар
Ұйқыдағы жанартаулар
Сөнген жанартаулар 3:
Эльбрус, Қазбек, Килиманджаро
Сөнбеген жанартаулар 3:
Ключи Шоқысы, Мауна Лоа, Этна
Ұйқыдағы жанартаулар2:
Кіші Семачик( Камчатка), Пинатубо (Филиппин)
Жапонияның ең биік нүктесі
Фудзияма 3776м отты шеңбер жанартауы
Отты шеңбер жанартаулары
Ключи Шоқысы, Фудзияма, Кракатау ( Индонезия), Руапеху (Новая Зеландия), Сан-Педро, Льюльяйльяко, Чимборасо, Котопахи, Эребус (Антарктида), Мауна-Лоа (Гавайи)
Отты шеңберге кірмейтін жанартаулар
Килиманджаро, Гекла(Исландия), Этна, Везувий, Эльбрус, Қазбек
Тынық мұхит жағалауындағы жанартаулар тізбегі
Отты шеңбер жанартаулары