ТАК Flashcards
Кешен
Белгілі бір өлшемдері б-ша біртұтас нәрсе құрайтын нысандар жиынтығы
Табиғат кешені
Қалыптасуы, геологиялық даму тарихы, табиғи компоненттерінің құрамы жағынан біртектес боп келетін аумақ
ТАК
Табиғат компоненттерінің белгілі бір заңды байланыстары тән болып келетін аумақ
Табиғаттың түрлі компоненттері бір-бірімен өзара әрекеттесетін Жердің қабығы
Географиялық қабық
Табиғи компоненттерінің құрамы жағынан біртектес болып келетін аумақ
Табиғат кешені
Географиялық қабықты құратын 3 қабық
Гидросфера, атмосфера, литосфера
Географиялық қабықтың жоғарғы шегі
“Озон қабаты” 20км биіктікте
Географиялық қабықтың төменгі шегі
Мохоровичич қабаты
Ғаламшар ауқымындағы ең үлкен табиғат кешені
Географиялық қабық
Гергпафиялық қабықтың ең ірі бөліктері
Материктер мен мұхиттар
Аса ірі так
Ландшафт
Литосфераның сумен ж/е ауамен өзара әрекеттеспейтін жері
Географиялық қабықтың төменгі шеті
Ландшафт ұғымын ерекше жүйе ретінде қарастырған
В. Докучаев
Ландшафттың ең қарапайым элементі
Фация
Бірнеше фациядан құралған
Мекен
Бірнеше мекеннен құралған
Аймақ
Ландшафт ілімін дамытуға үлес қосқан ғалымдар
Гумбольдт, Реклю, Зюсс
Географиялық қабық ілімді жан-жақты зерттеген ғалымдар
Докучаев, Броунов
Табиғи кешендердің деңгейлері
Жергілікті, аймақтық, ғаламдық
Әртүрлі үдерістердің материкке ішкерілей ену мөлшері б-ша заңды алмасуы
Секторлық
Қандай да бір географиялық құбылысының таралуы зоналылық заңына бағынбауы
Азоналылық
Адамның іс-әрекетімен жасалған кешендер
Антропогенді
Адамның техногенді нысандар арқылы биосфераның өзгерткен бір бөлігі
Техносфера
БҰҰ қоршаған ортаны қорғауға бағытталған халықаралық ұйым
ЮНЕП
Географиялық қабықтың құрылымдық бөліктері
Тропосфера, жер қыртысы, гидросфера, биосфера
Географиялық қабықтың компоненттері
Тау жыныстары, су, ауа, өсімдіктер, жануарлар мен топырақ
Айрықша табиғи түзіліс ретіндегі географиялық қабық туралы түсінікті қалыптастырғандар
Григорьев, Колесников
Географиялық қабықтың құрылымдық бөліктері
Тропосфера, жер қыртысы, гидросфера, биосфера
Географиялық қабықтың поляр маңындағы жоғары шегарасы
9-10км
Географиялық қабықтың қоңыржай ендіктердегі жоғары шегарасы
12-13км
Географиялық қабықтың тропиктерде жоғары шегарасы
16-17км
Географиялық қабықтың мұхиттағы төменгі шегарасы
10-11км
Географиялық қабықтың құрлықтағы төменгі шегарасы
5-7км
Географиялық сфералардың өзара кірігуі мен өзара әсерлесуінің салдары
Географиялық заңдылықтар
Жалпы географиялық қабықтың заңдылықтары
Біртұтастық, зоналылық, ырғақтылық, зат пен энергия айналымы
Күн сәулесі ж/е ауадағы көмірқышқыл газының тікелей қатысуымен жүретін үдеріс
Фотосинтез
Химиялық реакция кезінде бөлінген энергия арқылы органикалық зат түзу үдерісі
Хемосинтез
Уақыт аралығы б-ша бір бағытта қайталанып отыратын құбылыстардың жиынтығы
Ырғақтылық
Ырғақтылық заңдылығының екі сипаты
Мезгілдік, циклдік
Белгілі бір уақыт аралығында қайталанып отыратын табиғи құбылыстар
Мезгілдік ырғақтылық
Қайталану мерзімі өзгеріп тұратын құбылыстар
Циклдік ырғақтылық
Мезгілдік ырғақтылыққа жататын құбылыстар
Күн мен түннің алмасуы, мұзит суының толысуы мен қайтуы, жергілікті желдер бағытының өзгеруі, жыл мезгілінің ауысуы
Циклдік ырғақтылыққа жататын құбылыстар
11 жыл сайын қайталанып отыратын Жердегі магниттік дауылдары, апатты жер сілкінулер, жанартау атқылаулары, климаттың суынуы мен жылынуы, қуаңшылық, су тасқындары
Жердің өз осінен айналуына байланысты ырғақтылық түрі
Тәуліктік
Жердің орбита б-ша Күнді айналып шығуына байланысты ырғақтылық түрі
Маусымдық
Экватордан полюстерге қарай барлық табиғи кешендердің өзгеру заңдылығы
Зоналылық
1956ж. Географиялық зоналылық заңын жасағандар
Григорьев, Будыко
Табиғат зоналары туралы ілімінің негізін салушы
Докучаев
Климаттың өзгерістері мен өсімдіктердің арасында тығыз байланыс бар екенін анықтаған
Гумбольдт