Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Geo > Геоэкология > Flashcards

Геоэкология Flashcards

1
Q

Экосфераны қоғаммен интеграция процесінде зерттейтін ғылым

A

Геоэкология

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Тірі организмдер мен олардың қоршаған ортасын біртұтас қамтитын биологиялық жүйе

A

Экосфера

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

“Қоғам-экосфера” жүйесіндегі байланыс, экосфераның құрылымы мен қызметі

A

Геоэкология пәні

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Экосфера мен “қоғам-экосфера” жүйесіндегі кеңістіктік-уақыттық динамикасын зерттеу

A

Геоэкологияның міндеті

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

“Геоэкология” терминін алғаш 1939ж ұсынған неміс ғалымы

A

К. Тролл

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

К. Тролл геоэкология терминін алғаш енгізді

A

1939ж

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

К. Тролл 1939ж енгізген термині

A

Геоэкология

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Геоэкология ғылымы дамыған мемл

A

Германия

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Геоэкологиялық зерттеу түрлері

A

1)Аумақты шаруашылық пайдалануға қатысты зерттеу
2)Аумақтардың геоэкологиялық жағдайына баға беру
3)Аумақтардың рекреациялық әлеуетін бағалау
4)Геоэкологиялық жоспарлау
5)Геоэкологиялық аудандастыру
6)Геоэкологиялық болжаулар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды негіздеу

A

Геоэкологиялық болжамдар/жоспарлау

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Геоэкологиялық болжам жасау кезеңдері

A

1)Аймақтың табиғи ж/е ресурстық жағдайын талдау
2)Аймақтың табиғи орта әлеуетін анықтау
3)Аймақтың өнеркәсіптік жағдайын анықтау
4)Аймақтың құрылымдық өзгерісі
5)Инвестициялық өсуі
6)Экономикалық даму жағдайы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Геоэкологиялық болжам кезеңдері (2)

A

Жекелеген кәсіпорындардың орналасуындағы кемшіліктерді айқындау ж/е оны шешу жолдары

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Бүкіл ғаламшарды қамтитын, көпқабатты шоғырланған қабат

A

Геосфера

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Геосфера түрлері

A

Атмосфера, гидросфера, литосфера, жер қыртысы, Жер мантиясы мен Ядро

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Жер қыртысы, мантияның эоғарғы бөлігі

A

Литосфера

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Жердің топырақ қабаты

A

Педосфера

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ластану түрлері

A

Орналасуына қарай, кеңістік қамтуы б-ша, мерзіміне қарай, жаратылысына қарай

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Орналасу сипатына қарай ластану түрлері

A

Тұрақты ластану, мобильдік ластану

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Тұрақты орналасу сипатына қарай ластану

A

Өндіріс орындары

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Мобильдік орналасу сипатына қарай ластану

A

Көлік құралдары

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Кеңістік қамтуына қарай ластану түрлері

A

Нүктелік, алаңдық, сызықтық

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Нүктелік ластану

A

Зауыт

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Алаңдық ластану

A

Көмір карьеры

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Сызықтық ластану

A

Транспорт магистралі

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Мерзіміне қарай ластану түрлері

A

Бастапқы, екінші қайтара (қосарланған)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Қоршаған ортаға тікелей түсу ластануы

A

Бастапқы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Қоршаған ортадағы ластағыштардың өзара әрекеттесуі нәтижесіндегі ластану

A

Екінші қайтара (қосарланған)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Суқоймаларына тыңайтқыштардың шамадан тыс түсуі нәтижесінде азот пен фосфор мөлшері артып, балдырлардың қаулап өсу салдары

A

Биологиялық ластануы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Ластанудың жаратылысы жағынан негізгі топтары

A

4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Жаратылысына қарай ластану түрлері

A

Химиялық, физикалық, биологиялық, эстетикалық н/е визуалды

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Химиялық ластану түрлері

A

Газ, химиялық элементтер, түтін

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Физикалық ластану түрлері

A

Радиоактивті, электромагниттік, шу, жылу

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Биологиялық ластану түрлері

A

Бактериологиялық, вирустық, арамшөптер

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Эстетикалық ластану түрлері

A

Табиғи ландшафтың күрт өзгеруі, қайталанбас табиғат көрінісінің бұзылуы, құрылыс

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Табиғи ортаның ластану көрсеткіші

A

Атмосфераның ластану индексі

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Қз экологиялық мәселелер

A

Кейбір қалалардың өндірістік қалдықтармен қатты ластануы, Арал теңізінің тартылуы, Каспий теңізінің ластануы, шөлейттену, топырақтың ауылшаруашылығында қолданылған химиялық заттармен ластануы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Қытайда шешімін таппаған экологиялық мәселелер

A

Елдің дүниежүзілік деңгейдегі қатты отын түрлері жағу нәтижесінде ауаға көмірқышқыл газын мөлшерден тыс өте көп шығаруы, көмірді жағу кезінде бөлінген зиянды газдардың қышқыл жанбырдың жауу, солтүстік өңірлерге судың жетіспеуі,
мелиорациялық жұмыстар нәтижесінде іргелес жатқан
аумактардағы жер бедерінің бұзылуы, ормандардың жаппай
кесілуі, жер ресурстарын тиімді басқармау салдарынан туындаған топырақ эрозиясы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Ормандар мен бұталар ауданы

A

4 млрд га (26,8%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Ағаш сүрегінің қоры

A

330 млрд м³

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

ФАО ұйымының деректері б-ша жыл сайын жойылатын орман көлемі

A

6 млн га

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Фотосинтез көлемінің қысқаруы ұлғайтады

A

Жылыжай эффектісін

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Антропогендік шөлейттену қазіргі көлемі

A

10 млн км²

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Әлемнің 8%-ын алатын аумақ

A

Антропогендік шөлейттену

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Жер шарында жыл сайын құнарлы жер жарамсыз болып табылады

A

50-70 мың км²

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Атмосфераның күн радиациясының өткізіп, жер бетінің жылулық сәулеленуін ұстап қалу қабілеті

A

Жылыжай эффектісі

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Атмосферадағы жылыжай газдары

A

Көміртек қос тотығы, фреон, азот тотықтары, метан

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Ең “лас” өнеркәсіп салалары

A

Тау-кен, құрылыс материалдарын өндіру, энергетика (ЖЭС), қара ж/е түсті металлургия, мұнай өндіру мен өңдеу, химия өнеркәсібі, целлюлоза-қағаз өндірісі, тамақ өндірісі

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Химия өнеркәсібі ауаға бөлетін улы қосылыстар

A

Стирол, фенол, ацетон, күкірттің қос тотығы, күкірт ангриді

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Атмосфера ластануының 60%-ы тиесілі

A

Автокөлік

50
Q

Автокөлік газдарының тікелей әсері

A

Фотохимиялық тұманның түзілуі

51
Q

Өзендерді ластайтын заттар

A

Нитрат, фосфат, пестицит, қалдық сулар

52
Q

1986ж ядролық энергияның жойқын апат болған жер

A

Чернобыль АЭС (Украина)

53
Q

Чернобыль АЭС жарылған ел

A

Украина

54
Q

Атом энергиясының өндірісін экологиялық қауіпсіздігі мен экономикалық тиімділігі жоғары салаға бағыттаған

A

Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттік (АЭХА)

55
Q

Британдық Хелли-Бей стансасында соңғы 10 жылда атмосфера құрамындағы озонның 40%-ға азайғаны анықталды

56
Q

1984ж озонныңи40%-ға азайығаны анықталған стансы

A

Хелли-Бей

57
Q

Озон қабатының жұқаруы туралы мақала жарық көрді

58
Q

1985ж озон қабатының жұқаруы туралы айтылды

A

Мақалада

59
Q

Антарктикадада көктем озон мөлшері күрт азаятындығы анықталды

60
Q

1978ж көктем айларында озон мөлшері күрт азаятын материк

A

Антарктида

61
Q

Озон қабатының жұқару себебі

A

Атмосфера құрамында хлорфторсутекті қосылыстар фреондардың көбеюі

62
Q

Озон қабатының жұқаруы мейлінше тежеу мақсатындағы құжаттар

A

Вена конвенциясы (1985ж), Монреаль хаттамасы (1989ж)

63
Q

Соңғы 200жыл ішінде ормандар аумағы қысқарды

64
Q

Жыл сайын жойылатын тропиктік ормандар көлемі

A

10 млн га

65
Q

Атмосфераның ұдайы оттегімен байытып отыратын ормандардың жойылу салдары

A

Топырақтың құнарлы қабатының тез шайылуы, су режимінің өзгеруі

66
Q

20ғ 2 жарт адамның шаруашылық әрекеті әсерінен шөлейттенген аумақ

A

9 млн км²

67
Q

Жұтаңдану алдында тұрған аудан

A

30 млн км²

68
Q

Үндістандағы халық тығыз қоныстанған құрғақ аудан

A

Тар шөлі

69
Q

Үндістандағы қайта-қайта қуаңшылыққа ұшыраудағы үлесі

70
Q

Африкадағы шөлейттенген аумақ

A

Сахель

71
Q

Қуаңшылық жылдарына ағысын уақытша тоқтайтын өзендер

A

Нигер, Сенегал

72
Q

Ғаламшарлағы ең бай экожүйе

A

Ылғалды тропиктік ормандар

73
Q

Жыл сайын 10 млн га жер бетінен жойылатын орман

A

Тропиктік ормандар

74
Q

Қолайлы деңгей геожүйе бұзылуының пайыздық деңгейі

75
Q

Қолайлы деңгейге кіреді

A

Қз адам аз қоныстанған аймақтары: шөлдер, шөлейттер, таулы аймақтар

76
Q

Экологиялық деңгейі б-ша қолайлы деңгейге кіреиін аймақтар

A

Шөлейттер, шөлдер, таулы аймақтар

77
Q

Табиғат компоненттерінің айқын, алайда тез арада қалпына келтіруге болатын өзгерістер тән аумақтар

A

Қанағаттанарлық деңгей

78
Q

Қанағаттанарлық деңгей геожүйенің бұзылуының пайыздық деңгейі

79
Q

Қанағаттанаплық деңгейге кіреді

A

Астана, Көкшетау, Талдықорған, Петропавл, Орал қалаларының урбо-өндірістік кешендері; Есіл, Тобыл, Сарысу, Жайық өзендерінің аквальды кешендері

80
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша қанағаттанарлық деңгейге кіретін урбо-өндірістік кешендері

A

Астана, Көкшетау, Талдықорған, Петропавл, Орал

81
Q

Экологиялық шиеленіс жеңгейі б-ша қанағаттанарлық деңгейге кіретін аквальды кешендер

A

Есіл, Талас, Тобыл, Сарысу, Жайық

82
Q

Жекелеген табиғат компоненттері едәуір қолайсыз өзгерістерге ұшыраған, алайда қалпына келтіруге болатын аумақтар

A

Шиеленіскен деңгей

83
Q

Шиеленіскен деңгей геожүйе бұзылуының пайыздық деңгейі

84
Q

Шиеленіскен деңгейге кіреді

A

Ембі, Ақтөбе мұнай өнеркәсібі алабы; Қарашығанақ газ-конденсат кен орны; Ақшатау, Атасу-Қаражал, Жаңатас-Қаратау, Қашар, Саяқ, Текелі, Жетіқара өндірістік-аймақтық кешендері; Ақтау, Ақтөбе, Атыпау, Семей қалаларының урбо-өндірістік кешендері; Қапшағай ж/е Шардара су бөгендерінің аквальды кешендері; Іле, Шу өзендері

85
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша шиеленіскен деңгейге кіретін мұнай өнеркәсіп алабы

A

Ембі, Ақтөбе

86
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша шиеленіскен деңгейге кіретін газ-конленсат кен орны

A

Қарашығанақ

87
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша шиеленіскен деңгейге кіретін өндірістік-аймақтық кешендері

A

Ақшатау, Атасу-Қаражал, Жаңатас-Қаратау, Қашар, Саяқ, Текелі, Жетіқара

88
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша шиеленіскен деңгейге кіретін
урбо-өндірістік кешендер

A

Ақтау, Ақтөбе, Атырау, Семей

89
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша шиеленіскен деңгейге кіретін аквальды кешендер

A

Қапшағай, Шардара су бөгендері

90
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша шиеленіскен деңгейге кіретін өзендер

A

Іле, Шу

91
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша шиеленіскен деңгейге кіретін бөгендер

A

Қапшағай, Шардара

92
Q

Көптеген табиғат компоненттерінің үлкен, алайда қайтып қалпына келтіруге болатын өзгерістері тән аумақтар

A

Қауіпті деңгей

93
Q

Қауіпті деңгей геожүйе бұзылуының пайыздық деңгейі

94
Q

Қауіпті деңгейге кіреді

A

Балқаш, Жамбыл, Жезқазған, Қызылорда, Теміртау, Шымкент өндірістік ареалдары; Алматы, Қарағанды қалалары; Соколов-Сарыбай Павлодар, Екібастұз өндірістік кешендері; Байқоңыр ғарыш полигоны, Арал теңізіндегі Возрождение полигоны; Ертіс, Сырдария, Арыс, Нұра өзендері; Балқаш көлі

95
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша қайіпті деңгейге кіретін өндірістік ареалдары

A

Балқаш, Жамбыл, Жезқазған, Қызвлоода, Теміртау, Шымкент

96
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша қайіпті деңгейге кіретін қалалары

A

Алматы, Қарағанды

97
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша қайіпті деңгейге кіретін өндірістік кешендері

A

Соколов-Сарыбай, Павлодар, Екібастұз

98
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша қайіпті деңгейге кіретін мұнай өндіру ж/е мұнай-химия кешендері

A

Жетібай-Өзен, Теңіз

99
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша қайіпті деңгейге кіретін полигондар

A

Байқоңыр ғарыш полигоны, Арал теңізіндегі Возрождение полигоны

100
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша қайіпті деңгейге кіретін өзен, көлдері

A

Ертіс, Сырдария, Нұра, Арыс өзендері; Балқаш көлі

101
Q

Көптеген табиғат компоненттерінің түбегейлі, қайтымсыз өзгерістері тән аумақтар

A

Апатты деңгей

102
Q

Апатты деңгей геожүйе бұзылуының пайыздық деңгейі

103
Q

Апатты деңгейге кіреді

A

Арал теңізінің қазіргі, бұрынғы акваториясы; Кенді Алтайдың өндірістік ареалы; Семей ядролық полигоны; Каспий теңізінің солт-шығыс жағалауы

104
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша апатты деңгейге кіретін акваториясы

A

Арал теңізінің қазіргі, бұрынға акваториясы, Каспийдің солт-шығыс жағалауы

105
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша апатты деңгейге кіретін өндірістік ареалы

A

Кенді Алтай

106
Q

Экологиялық шиеленіс деңгейі б-ша апатты деңгейге кіретін полигоны

A

Семей ядролық

107
Q

Геоэкологиядағы антропогендік факторлар

A

Ормандардың жойылуы, топырақ эрозиясы, антропогендік шөлейттену, табиғи ортаның антропогендік ластануы, жылыжай эффектісінің пайда болуы, қоршаған ортада табиғи айналымдардың бұзылуы, табиғи ортаның өзін-өзі қалпына келтіру қабілетінің төмендеуі

108
Q

Географиялық қабықтағы ырғақтылық

A

Циклдік, мезгілдік

109
Q

Белгілі бір уақыт аралығында тұрақты қайталанатын табиғи құбылыстар

A

Мезгілдік

110
Q

Мезгілдік ырғақтылық құбылыстары

A

Күн мен түн алмасуы, мұхит суларының толысуы мен қайтуы, жергілікті желдер бағытының өзгеруі, жыл мезгілдерінің ауысуы

111
Q

Қайталану мерзімі өзгеріп тұратын ырғақтылық

A

Циклдік

112
Q

Циклдік ырғақтылық құбылыстары

A

Күн бетіндегі дақтар 9-14жылда аумағын ұлғайтуы, әрбір 11 жылда Жер бетіндегі магниттік дауылдарын туғызатын Кұн қарқындылығы артуы, апатты жер сілкіну мен жанартау атқылауы, климаттың суынуы мен жылынуы, қуаңшылық, су тасқындары

113
Q

Тәуліктік циклдер

A

Жер шарының өз осінен айналуын, күн мен түн ауысуы, температура, ылғалдылық тәулік ішіндегі өзгерістер, фотосинтез, бриз желі, түнгі жануарлар, суық су түнде газ сіңіріп, күнбіз бөліп шығуы

114
Q

Маусымдық циклдер

A

Жердің Күнді айналуы, ландшафт алмасуы, мұз жүруі, су толысуы, жануарлардың ұйқыға кетуі, балық, құс, сүтқоректілер миграциясы

115
Q

Ғасырішілік циклдер

A

Жердің Күн жүйесінде қозғалуы, 35-40жыл қайталанатын ылғалды ж/е салқын жылдар мен жылы ж/е құрғақ жылдармен алмасуы, көлдер сулылығы, кұн қарқындылығының 11,35-40; 90-100 жыл сайынғы тербеліс

116
Q

Ғасырлық циклдер

A

Вулканищм, апатты сел құбылыстары, ғасырішілік тербелістер

117
Q

Жоғары дамыған елдер ресурс сақтаушы технологияларға көшті

118
Q

Дамушы елдердегі даму жолы

A

Өзіндік балама

119
Q

Тұрақты даму концепциясы өзара тығыз байланысқан 3 құрамдас бөлігі

A

Экожүйелерді пайдалану, тиімді экономика, әділетті қоғам

120
Q

Мемлекеттегі табиғат қорғау заңнамасы мен оған негізделген мақсатты әрекеттер жиынтығы

A

Экологиялық саясат (1972ж Стокгольм конференциясында негізі қаланды)

121
Q

Экологиялық саясат бағыттары

A

Табиғат ресурстарын қоғамдық өндіріс барысында тиімді пайдалану, табиғатты адамның зиянды зардаптарынан қорғау, халықтың экологиялық қауіпсіздігі

122
Q

Ғаламдық экологиялық саясатты үйлестіруші халықаралық ұйымдар

A

ЮНЕП, Халықаралық табиғатты қорғау одағы, Бүкіләлемдік тұмса табиғат қоры, Гринпис, Дж банкінің табиғат қорғау мекемесі, Ғаоамдық экологиялық қор

Geo (84 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions