Week 1 HC.4 Pediatrische Klinische Farmacologie

Question 1

Farmacokinetiek

Answer 1

• wat doet lichaam met geneesmiddel?
• absorptie, distributie, metabolisme, eliminatie (ADME)

Question 2

Farmacodynamiek

Answer 2

• wat doet geneesmiddel met lichaam?
• concentratie-effect

Question 3

Absorptie

Answer 3

• bepaalt de biologische beschikbaarheid ofwel geabsorbeerde fractie -> bepaalt hoeveelheid geneesmiddel die uiteindelijk in lichaam terechtkomt

Question 4

Van welke verschillende factoren is absorptie afhankelijk?

Answer 4

• absorptiesnelheid (vaak via passieve diffusie in duodenum)
• geneesmiddel karakteristieken: bv pKa, de oplossing waarin het geneesmiddel zit, disintegratie en dissolutie van vaste vorm (hoelang duurt het om werkzame stof uit tablet aan te bieden aan darmwand

Question 5

Factoren in farmacokinetiek die anders zijn bij neonaten

Answer 5

• zuurgraad
• darm
• enzymactiviteit
• efflux transporters
• passagesnelheid
• darmfunctie

Question 6

Factoren in farmacokinetiek die anders zijn bij neonaten -> zuurgraad

Answer 6

• pH in de maag is hoger
• productie van HCl en pepsine is lager en van gastrine is hoger
• penicilline & erytromycine worden verhoogd opgenomen (zuurlabiel)
• fenytoïne & fenobarbital worden verminderd opgenomen (zwakke organische zuren)

Question 7

Factoren in farmacokinetiek die anders zijn bij neonaten -> darm

Answer 7

• duurt langer om medicijnen in de darm op te nemen

Question 8

Factoren in farmacokinetiek die anders zijn bij neonaten -> enzymactiviteit

Answer 8

• CYP450 in darm zorgt voor lagere spiegel van werkzame stoof door het geneesmiddel in erytrocyt te houden
• foetus heeft weinig enzymactiviteit -> hogere spiegels

Question 9

Factoren in farmacokinetiek die anders zijn bij neonaten -> efflux transporters

Answer 9

• transporteren midden naar darmlumen waardoor het niet beschikbaar komt in circulatie
• deze transporters nemen pas na geboorte toe

Question 10

Factoren in farmacokinetiek die anders zijn bij neonaten -> passagesnelheid

Answer 10

• passagesnelheid maag: vertraagde maaglediging en dus absorptie + reflux (dus verlies van geneesmiddel) bij leeftijd 6-8 maanden
• passagesnelheid darm: darmmotiliteit is irregulair -> neonaten hebben tragere passagesnelheid, peuters & kleuters snellere passagesnelheid dan volwassenen

Question 11

Factoren in farmacokinetiek die anders zijn bij neonaten -> darmfunctie

Answer 11

Darmwand van neonaten is meer permeabel voor grotere moleculen

Question 12

Distributie bij neonaten vs volwassenen

Answer 12

• distributie van geneesmiddelen afhankelijk van lichaamssamenstelling (vet-/waterverdeling) & eiwitbinding
• kind: meer water, minder vet -> groter verdelingsvolume voor wateroplosbare geneesmiddelen & kleiner volume voor vetoplosbare medicijnen
• men moet dus hogere dosis geven aan neonaat om zelfde effect te bereiken

Question 13

Metabolisme

Answer 13

• wateroplosbare medicijnen -> onveranderd via nier uitgescheiden
• non-polaire, vetoplosbare medicijnen -> in lever omgezet naar polaire, wateroplosbare medcijnen

Question 14

Hoe worden non-polaire, vetoplosbare medicijnen omgezet naar polaire, wateroplosbare medicijnen in de lever?

Answer 14

• fase-I-metabolisme: oxidatie, reductie, hydrolyse
• fase-II-reactie: conjugatie tot polair substraat
• uitscheiding via nier of galwegen

Question 15

Welke 4 zaken beïnvloeden het metabolisme?

Answer 15

• ontogenie: activiteit CYP450-enzymen (fase-I-reactie) is bij neonaat laag, max bij 5-15 jaar, lager bij volwassenen
• genetische polymorfismen: genetische verschillen hebben effect op uitscheiden medicatie
• effect van ziekte op het metabolisme: hoe meer inflammatie, hoe lager metabolisme
• co-medicatie

Question 16

Eliminatie bij neonaten

Answer 16

• geneesmiddelen die met name renaal geklaard worden -> lager doseren bij kinderen < 1j
• voor 1j lagere nierfunctie

Question 17

Middelen die alleen specifieke bijwerkingen geven bij kinderen

Answer 17

• tetracyclines: verkleuring tanden
• ciprofloxacine: gewrichtsschade
• antihistaminica: verhogen kans op wiegendood
• metoclopramide (en antipsychotica): extrapiramidale verschijnselen

Question 18

Aandachtspunten bij de toedieningsvormen voor kinderen

Answer 18

• smaak: vaak is medicijn bitter
• hulpstoffen: stoffen die worden toegevoegd aan middel -> conserveringsmiddelen, oplosmiddelen, kleurstoffen, smaakstoffen, etc
• beschikbaarheid: veel middelen niet geregistreerd en onderzocht voor kinderen < 12 j -> minder opties