W3 - Uitwerking ZO's

Question 1

Wanneer zal het gezichtsveld naar lateraal beiderzijds uitvallen en waarvoor zorgt dit?

Answer 1

Als een hypofysetumor precies op het centrum van de chiasma opticus drukt, door compressie van de kruizende zenuwen > uitval en ontstaat er een bilaterale hemianopsie links.

Indien naar rechts dan ontstaat er een homonieme hemianopsie naar rechts.

Question 2

Hoe sluit je acromegalie uit?

Answer 2

Serum IGFI-gehalte meten, wordt niet beinvloed door voedingssituatie of tijddstip dag.

Question 3

Hoe ontstaat acromegalie?

Answer 3

Exorbitante groei veroorzaakt door IGFI dat met name in de lever geproduceerd wordt.

Question 4

Wat doen dopamine agonisten?

Answer 4

Stimuleren dopamine receptoren op de celwanden van somatotrofe cellen > daling secretie GH. Dit leidt zelden tot normalisatie van serum IGF1 gehalte, dat wat je eigenlijk hoopt bij controle van de ziekte.

Question 5

Wat doen somatostatine analogen?

Answer 5

Stimuleren somatostatine receptoren op de celwand van somatotrofe cellen > daling secretie GH > 2/3 mensen voor normalisatie serum IGF1-gehalte (effectiever dan dopamine agonisten).

Question 6

Welke medicatie geeft geen schrompelend effect op de tumor grootte?

Answer 6

Groeihormoon receptor antagonisten.

Somatostatine analogen zorgen voor een schromelend effect en dopamine agonisten voor een teleurstellend effect.

Question 7

Wat voor ziekte krijg je bij een prolactinoom van GH?

Answer 7

Acromegalie

Question 8

Wat voor ziekte krijg je bij een prolactinoom van ACTH?

Answer 8

Ziekte van Cushing

Question 9

Wat voor ziekte krijg je bij een prolactinoom van LH?

Answer 9

Gonadotropinoma

Question 10

Wat voor ziekte krijg je bij een prolactinoom van FSH?

Answer 10

Gonadotropinoma

Question 11

Wat voor ziekte krijg je bij een prolactinoom van prolactine?

Answer 11

Prolactinoma

Question 12

Wat is het effect van PTH op de hoeveelheid absorptie van Ca en P in de darm?

Answer 12

Als PTH daalt > productie 1,25dihyroxy-vitamine D3 neemt af > minder Ca en P in de darmen geabsorbeerd.

Question 13

Welke aanpassingsmechanismen worden er in werking gezet om te voorkomen dat het serum Ca daalt?

Answer 13

• Het PTH van het serum zal licht stijgen en de Ca-excretie in de 24h urine zal hierdoor afnnemen.
• Ca en P-absorptie uit de voeding in de darm zal toenemen o.i.v. een stijging van de 1,25(OH)2 VitD3 spiegel. Dit is het gevolg van een gestegen PTH spiegel.
• Door gestegen PTH > toename botombouw activiteit.

Question 14

Hoe kan er voorkomen worden dat het PTH gehalte zal stijgen?

Answer 14

Door te zorgen voor een daling van het serumfosfaat, door fosfaat absorptie in de darmen te remmen door bijv. hoeveelheid fosfaat in de voeding te verminderen en door tabletten met actief vitamine D3 in te nemen.

Question 15

Waarom moet eerst het serum fosfaat gehalte omlaag?

Answer 15

Anders kans op calcium-fosfaat neerslag door toename van calcium en fosfaat absorptie in de darm.

Question 16

Wat gebeurt er bij een chronische nierinsufficientie indien de nieren minder goed in staat zijn om fosfaat uit te scheiden?

Answer 16

• Gehalte van fosfaat in het serum zal stijgen.
• Er is een verminderde 1alfa-hydroxylase activiteit waardoor productie 1,25(OH) Vit3 in de nier is verminderd.
• Gedeeltelijke PTH resistentie op niveau van skelet.

Question 17

Waarvoor zorgt het verhoogde serum fosfaatgehalte?

Answer 17

Verhoogde serum fosfaatgehalte zal zorgen dat het geioniseerde serum calcium gehalte zal dalen door de vorming van calciumfosfaat complexen door vrije calciumionen met een overmaat fosfaat.

Verdere daling van 1,25-dihydroxy-vitamine D3 productie in de nier door verminderde 1alfa-hydroxylase activiteit > absorptie Ca en P uit de voeding in de darm verminderd.

Beide zorgen voor een verlaagd serum calcium gehalte, dit heeft weer effect op PTH productie en op de PTH spiegel in het serum > verhogend effect.

Question 18

Waar zorgt een verhoogde PTH spiegel bij chronische terminale nierinsufficientie ervoor?

Answer 18

Verhoogde botturnover, waarbij de botresorptie hoger is dan de botformatie, met als gevolg een afname van voornamelijk het corticale bot.

Question 19

Welke 3 belangrijkste botcellen zijn er?

Answer 19

Osteoblasten, osteocyten en osteoclasten

Question 20

Wat doen osteoblasten?

Answer 20

Belangrijk voor botvorming, afkomstig van mesenchymale stamcellen.

Question 21

Wat doen osteocyten?

Answer 21

Belangrijk voor mechanotransductie en reguleren van de botombouw, afkomstig uit osteoblasten, waardoor ook uit mesenchymale stamcellen.

Question 22

Wat doen osteoclasten?

Answer 22

Belangrijk voor botafbraak, stammen af van hematopoetische stamcellen. Een karakteristiek intracellulair kenmerk van mature osteoclasten is dat ze multinodulair zijn.

Question 23

Wat gebeurt er na de menopauze m.b.t. botcellen?

Answer 23

Toename plaats van aantal vetcellen in beenmerg door een verschuiving in stamcel differentiatie > minder osteoblasten worden gevormd.

Question 24

Welke belangrijkste factoren zijn betrokken bij de vorming van botafbrekende cellen?

Answer 24

RANK, RANK, OPG

Question 25

Wat doen osteoblasten met RANKL?

Answer 25

Osteoblasten brengen RANKL tot expressie op membraan > RANK activeren die op de osteoclast precursor zit > osteoclast vorming en activatie.

Question 26

Wat doet OPG en waardoor wordt het geproduceerd?

Answer 26

OPG wordt geproduceerd door osteoblasten en blokkeert binding van RANKL aan RANK (decoy receptoren).

Question 27

Hoe heet de structuur in bot waar osteoblasten en osteoclasten samen voorkomen?

Answer 27

BMU (Basaal Multicellulaire Unit)

Question 28

Hoelang duurt de fase van botafbraak en botvorming?

Answer 28

• Botafbraak: 2-3 weken
• Botvorming: 2-3 maanden

Question 29

Wat gebeurt er als de oestradiol productie verminderd?

Answer 29

Zal de botafbraak toenemen > verlies botmassa doordat de afbraak niet gecompenseerd kan worden door toename in botvorming

Question 30

Wat zijn mogelijke oorzaken van een hypocalciemie?

Answer 30

• Vitamine D deficiëntie
• Vitamine D resistentie
• Hypoparathyreoïdie
• PTH-resistentie
• Hypomagnesiëmie
• Hypoalbuminemie
• Gebruik van bepaalde medicijnen (bijv. glucocorticoïden)
• Acute aandoeningen

Question 31

Wat verwacht je bij een hoog PTH?

Answer 31

Laag serum fosfaat

Question 32

Wat verwacht je bij een verlaagde PTH/PTH resistentie?

Answer 32

Hoog serum fosfaat gehalte

Question 33

Welk enzym is bij een verhoogde botaanmaak verhoogd?

Answer 33

Alkalisch fosfatase

Question 34

Wat zijn de 3 belangrijkste secundaire factoren van osteoporose bij een man?

Answer 34

Hypogonadisme, alcoholmisbruik en gebruik van corticosteroiden

Question 35

Wat is de belangrijkste oorzaak van osteoporose bij een vrouw?

Answer 35

Oestrogeendeficientie na menopauze (postemenopauzale osteoporose)

Question 36

Wanneer is osteopenie op een rontgenfoto zichtbaar?

Answer 36

Na verlies 30% van de botmassa

Question 37

Wat is de beste methode om osteoporose vast te stellen?

Answer 37

DEXA > botmineraaldichtheid

Question 38

Hoe speelt citraat een belangrijke rol in niersteenvorming?

Answer 38

Citraat vormt een oplosbaar complex met calcium > minder calcium beschikbaar om slecht oplosbaar calciumoxalaat te vormen.

Question 39

Wat zal bij een acidose in het bloed dalen?

Answer 39

Bicarbonaat

Question 40

Hoe ontstaat een hypocitraturie?

Answer 40

1 molecuul citraat kan worden omgezet in 3 moleculen bicarbonaat door zuur-base evenwicht zal veel citraat uit het glomerulaire filtraat geresorbeerd worden > hypocitraturie.

Question 41

Hoe kan een metabole acidose osteoporose en hypercalciurie veroorzaken?

Answer 41

• De lage pH heeft een acuut effect op het vrijmaken van mineraal bicarbonaat.
• De lage pH heeft een chronisch effect op osteoblasten en osteoclasten waardoor het bot geherstructureerd wordt.
• Een verlaagde pH heeft een remmend effect in de tubulaire vloeistof op de terugresorptie van Ca in de (distale) nefron.

Question 42

Waarom is een calcium beperking in veel gevallen geen goed advies aan recidiverende calciumsteenvormers?

Answer 42

Calcium bindt in de darm aan oxaalzuur waardoor minder oxaalzuur kan worden opgenomen.

Question 43

Wat is algemeen advies dat gegeven wordt aan iemand die voor het eerst een koliek heeft doorstaan door nierstenen?

Answer 43

Veel drinken (2-3L per dag), 2 ons aan zuivelproducten per dag, vlees beperken, weinig producten met oxaalzuur zoals spinazie, bladgroente, thee en chocolade.