W3 - HC3 Klinisch onderzoek van skelet Flashcards
Wat is osteoporose?
Meest voorkomende ziekte van de 21e eeuw die wordt veroorzaakt door een verlaging van de botdichheid, verandering strucuur bot en met kans op botbreuken. Er is een disbalans tussen botproductie en resorptie. Eerder behandelen is belangrijk om de pijn te reduceren en mortaliteit verlagen.
Voorbeelden van ziekten met een verlaagde botdensititiceit?
Osteoporose, osteomalacie, metastases, multiple myeloma, hyperparathyroidisme en andere casussen.
Wie hebben een grotere kans op osteoporotische fracturen?
Postmenopauzale vrouwen leeftijd > 60 jaar.
Oudere mannen > 70 jaar.
Mannen en vrouwen > 50 met een eerder fractuur.
Andere risicofactoren: corticosteroid gebruik > 3 maanden, laag lichaamsgewicht <60 kg, familie geschiedenis met osteoporose, verlaagde mortaliteit en sedantary levensstijl en vaak vallen.
Hoe zie je osteoporose in het skelet?
Het skelet is onder te verdelen in het axiale (wervelkolom en bekken) en perifere (armen en benen). De 2 belangrijkste soorten bot: corticale (buitenzijde) en trabeculaire bot (luchterig). Bij de armen en benen meer corticaal en bij de wervels meer trabeculair.
De turnover rate is veel hoger in trabeculaire bot (groter oppervlakte waar voorlopercellen uit bloed naartoe kunnen gaan). Wervels met trabeculair bot met hoge bot turnover hebben eerder veranderingen door lage oestrogeenspiegels of andere zaken die ervoor zorgen dat bot afbreekt.
Wat zijn radiologische tekenen van osteoporose?
Botintensiteit verminderd, cortex minder, verlies secundaire bottrabeculs en zien van fractuur (uitkomst).
Welke typen fracturen bestaan er?
Normale, wedging, biconcave en pancake.
Welke graden van wervelfracturen zijn van elkaar te onderscheiden bij osteoporose?
Als iemand osteoporose heeft moet je kijken of de patient een wervelfractuur heeft! Mate van inzakkingen: graad 1: 20-25%, graad 2: 25-40% en graad 3: >40% aan hoogte verloren.
Wat zegt de metacarpal index (MCI)?
Corticaal/spongieus ratio op de leeftijd van 40 jaar is ongeveer 50%.
ab + cd / ad = index of bone massa. ab+cd = gecombineerde corticale dikte.
Wat is osteomalacie?
Osteomalacie leidt bij kinderen tot kromme benen, bij ouderen worden de benen zwakker. Wervels zullen waziger zijn en hebben een biconcave expressie. Bij een tekort aan calcium/fosfaat kun je zwarte lijntjes krijgen die eruit zien als een breukje, maar dit is plaatselijk ondergemineraliseerd bot: Looser’s zones. Kan assymptomatisch zijn maar ook leiden tot een fractuur.
Wat zijn looser’s zones?
Ruimte van botmatrix zonder calcificatie
Wat is er aan de hand bij morbus Kahler?
Plaatselijke afwijkingen die osteolytisch zijn.
Hoe zie je op een CT-scan osteoblastische metatases?
Bij plaatselijk witter > osteoblastic metastases (bot dicht van structuur).
Wat doet een botdensitometrie?
Is een techniek voor kwantificering van massa, dichtheid of andere materiaaleigenschappen van bot. Er zijn verschillende soorten: DEXA (meet je botmineraaldichtheid in gram hydroxyapatiet/cm2), CT, MRI en ultrageluid. Er is een matige correlatie tussen deze verschillende technieken.
Welke botcomponenten bestaan er?
- Organische botmatrix, voornamelijk collageen (10%).
- Minerale component: hydroxyapatiet (onoplosbaar zout van calcium en fosfaat) (65%).
- Kleine hoeveelheid magnesium, natrium en HCO3.
- Water (25%).
Wat zeggen de T- en Z-score?
- T-score: afwijking van de meting t.o.v. de gemiddelde waarde voor jong-volwassenen (in SD’s).
- Z-score: afwijking van de meting t.o.v. de gemiddelde waarde van mensen met dezelfde leeftijd en geslacht (in SD’s). (Indien secundaire oorzaak.)
