W2 - HC5 Diagnose en behandeling van hyperthyreoidie Flashcards
Wat is een thyreotoxicose?
Teveel aan hormoon in het bloed > verhoogde stofwisseling.
Wat is een hyperthyreoidie?
De schildklier werkt te hard. Resulteert in een thyreotoxicose.
Waarvan heeft iemand last bij een thyreotoxicose?
Vermoeidheid, warmte intolerantie, overmatig transpireren, warme/vochtige huid, gewichtsverlies, snelle/onregelmatige pols, kortademigheid bij inspanning, snelle darmpassage, nervositeit en tremor van de vingers.
Waarvan heeft iemand last bij een hypothyreoidie?
Vermoeidheid, koude intolerantie, gelaats-ooglidoedeem, koude/droge huid, gewichtstoename, spierzwakte, obstipatie, geheugenverlies, depressie, hese/lage/trage stem en bros haar/haaruitval.
Waarom is er bij een primaire hypothyreoidie sprake van een laag TSH?
Er is teveel vrij circulerend T4 in het bloed.
Wat zijn oorzaken van thyreotoxicose?
- M. Graves
- Thryreoïditis
- Hete nodus (toxisch adenoom)
- (Multinodulair struma)
Iets minder voorkomend:
- Teveel exogeen schildklier slikken
- Jodium geinduceerd
- Fascitia (exogeen)
- TSHoma
- Struma ovarii
- Hyperemisis gravidarum
Wat is de diagnostiek bij een thyreotoxicose?
- Eerst TSH
- Indien afwijkend wordt FT4 gemeten, zal hoog zijn.
- Meten TSH receptor antistoffen om Graves aan te tonen/uit te sluiten.
- Indien negatief gebruik je 123I scintigrafie waarbij verschillende uitslagen zijn.
- Warm: normal/m. graves
- Geen opname: thyreoiditis
- Gemixt: multinodulair struma
- Hete nodus (1 plekje in schildklier die TSH produceerd en tegen de schildklier zegt dat hij minder hard hoeft te werken): autonomous ‘toxische’ nodus.
Hoe behandel je een hete nodus?
I131 therapie
Wat zijn uitingen van de ziekte van Graves?
Struma, orbitopathie en dermopathie.
Hoe behandel je ziekte van Graves?
- Thyreostatica, strumazol (thiamazol)/PTU: remmen schildklierhormoon synthese door interferentie met organificatieproces (de jodering van tyrosine in het thyroglobuline en de koppelingsreactie)
- Radioactief jodium (I131): vernietiging schildklierweefsel door B-straling.
- Thyreoidectomie (kaliumjodide): verwijdering schildklier
Je start meestal eerst medicamenteus, mocht je een recidief hebben dan kan een I131. Indien acute zwangerschapswens/niet onder controle kunnen krijgen en dus niet veilig I131 kunnen geven dan thyreoidectomie.
Wat zijn milde bijwerkingen van een thyreostatica?
- Rash/pruritus: 5% self-limiting, strumazol»_space; PTU en is dosisafhankelijk.
- Antihistaminica: veranderde smaak/reuk, misselijk/diarree, arthralgie en 1-5% (hoge dosis).
Wat zijn ernstige bijwerkingen van een thyreostatica?
- Argunulocytose: 1-5/1000 voor met koorts (T > 38 graden en keelpijn: check leuco’s). Dus koorts en keelpijn moet je leuko’s bepalen en een agranulocytose uit sluiten.
- Leverfalen: PTU > strumazol (indicaties PTU: zwangerschap 1e trimester/interolerantie strumazol).
Hoe behandel je thyreostatica?
- Block and replace: 1-1,5 jaar behandelen.
- Titratie (i.i.g. bij): zwangerschap, borstvoeding en ouderen (toxisch multinodulair struma).
Hoe werkt de behandeling met radioactief jodium?
Eerst block-and replace, dan stoppen zodat radioactief jodium gegeven kan worden en dan herstarten. Na 3 maanden stoppen omdat radioactief jodium lang duurt om in te werken (traag effect op hyperthyreoidie). Kans op tijdelijke stijging T3 en T4.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen van behandeling met radioactief jodium?
- Bij Grave’s orbitopathie (toename TSH antistoffen > opflamming) zorgt het voor een verslechtering.
- Pijn in de hals
- Risico op primaire hypothyreoidie.
Wat zijn indicaties voor een thyreoidectomie?
Overgevoeligheid voor thyreostatica, bezwaren tegen radioactief jodium, zwangerschap, groot struma en persoonlijke voorkeur.
Wat zijn mogelijke complicaties van een thyreoidectomie?
- Hypoparathyreoidie (0-10%)
- N. recurrens verlamming (0-4%)
- Hypothyreoidie
Wanneer ontstaat een graves orbitopathie?
Tijdens ontstaan hyperthyreoidie, kan ook ontstaan voor deze tijd.
Wat zijn symptomen van m. graves orbitopathie?
- Exophthalamus (soms unilateraal)
- Diplopie
- Ooglid retractie, zwelling, roodheid.
- Photophobie, brandend gevoel, tranen.
- Verminderde gezichtsscherpte.
- Retrobulbaire pijn
- Pijn bij oogbewegingen
Hoeveel presenteren met m. graves orbitopathie?
Bij presentatie heeft 50% milde symptomen, 65% hiervan heeft spontane regressie, 20% is stabiel en 15% progressief.
75% heeft geen interventie.
5-6% is maligne GO - DON/keratitis (visusproblemen).
Welk onderscheid wordt er gemaakt bij m. graves orbitopathie?
Ernst en activiteit. Onderscheid belangrijk omdat het alleen met immuunmodulerende medicatie behandeld zal worden als het actief is. Activiteit zegt iets over de mate van inflammatie. Activiteit wordt onderverdeeld in CAS. Actief CAS >/= 3.
Hoe wordt actieve graves orbitopathie behandeld?
- Altijd: donkere zonnebril/kunststranen en euthyreoidie.
- Mild: selenium 2 dd 100 mg.
- Matig-ernstig: glucocorticoiden (12 weken schema).
- Zeer ernstig: spoed oogarts (decompressie?)
Wat gebeurt er bij m. graves orbitopathie indien niet meer actief?
In de uitgedoofde fase:
- Oedeem en roodheid verdwijnen
- Zwelling en ooglid retractie kunnen afnemen
- Exophthalamus persisteert, soms enige afname van 1-2 mm
- Diplopie wordt vrijwel nooit minder.
Hoe kan niet-actieve graves orbitopathie behandeld worden?
- Rehabilitieve chirurgie (niet indien actief want dan operatie in geinflammeerd gebied en operatie voor niks).
- Orbita decompressie
Wat zijn nodulaire schildklierafwijkingen?
- Solitaire nodus: non-toxisch en toxisch
- Multinodulair struma: non-toxisch en toxisch
Wat is het beloop van een thyreoiditis?
- Thyreotoxische fase (teveel hormoon: FT4 hoog en TSH laag).
- Euthyreote fase (FT4 daalt en TSH stijgt langzaam).
- Hypothyreote fase (TSH > FT4).
- Herstel euthyreoidie
Waar hebben mensen last van bij een thyreoiditis?
Typisch na een virale infectie.
Bevindingen: pijnlijke schildkliervergroting, koorts, hoge bezinking bloed + verhoogd CRP met spontaan herstel in weken/dagen.
I123 schildklierscintigrafie: geen opname.
Wat is er bij postpartum thyreoiditis?
Incidentie 5% waarbij 70% kans recidief bij 2e zwangerschap.
Meestal <3 maanden postpartum (tot 12 maanden).
DD. M. Graves (TSH-R antistoffen).
Permanente hypothyreoidie 10-20%
Hoe behandel je een thyreoidits?
In de thyreotoxische fase (mild) heeft blokkeren van de productie geen zin van schildkliercellen zijn kapot dus niet functioneel. Geven van een B-blokker kan. Check TSH elke 6 weken.
In de hypothyreote fase overweeg je levothyreoxine bij symptomen of TSH > 10 mU/L. Afbouwen na 6-12 maanden met jaarlijkse check TSH want 10-50% kans hypothyreoidie.
