W12HC6: Risicofactoren voor osteoporose Flashcards
Blauwe sclerae
Bepaalde erfelijke vormen van osteoporose berust in afwijkingen van collageen, wat ook in de sclerae zit
Vertebroplastiek
Bij inzakking van wervels spuit je cement in
- had goede effecten voor de pijn, maar zelfde effect bij inspuiten fysiologisch zout
Osteoporose definitie
Afwijking van het hele skelet gekenmerkt door een verlaging vd botmassa en er is sprake van verlies vd onderliggende samenhang van de botbalkjes wat resulteert in een hogere kans op een fractuur
Klinische gevolgen wervelfracturen
- acute en chronische pijn
- kyfose
- lengteverlies
- afname beweeglijkheid
- uitpuilen buik, reflux en andere GE klachten
- kortademigheid
- depressie
- verlies onafhankelijkheid
Risicofactoren osteoporotische fractuur
- leeftijd
- geslacht
- BMD
- prevalente fractuur
- positieve familieanamnese
- gewicht/lengte
- corticosteroïdgebruik
- immobiliteit
- vallen
Risicofactor geslacht
Bij afname oestrogeen -> overproductie RANKL -> meer vorming, functie en overleving van osteoclasten
Factoren verborgen in de leeftijd
- botverlies
- vermindering kwaliteit van bot: verhoogde botombouwactiviteit, vermindering onderliggende samenhang botbalkjes, verandering samenstelling matrix
- skelet onafhankelijke factoren: vallen, reactie op vallen, absorptie val
Lagere fractuurincidentie bij mannen
- kortere levensverwachting
- hogere piekbotmassa
- grotere botten
- ontbreken versneld botverlies tijdens menopauze
- wel vaker secundaire factor: alcohol, corticosteroïden, testosteron deficiëntie
WHO criteria osteoporose
- normaal: T > -1
- osteopenie: -1 - -2,5
- osteoporose: T < -2,5
- ernstige osteoporose: T < -2,5 en fracturen
Corticosteroïdengberuik
- remmen botaanmaak door versterkte apoptose osteoblasten en cyten
- snel verlies BMD na starten, deels herstel na staken
- effecten afhankelijk van dagelijkse dosis, duur therapie, cumulatieve dosis, onderliggende ziekteactiviteit, genetische factoren
DXA scan bij
- je vind heel veel mensen met osteopenie als je het veel doet
- daarom naar andere risicofactoren kijken
- bij patiënten ouder dan 50 jaar met een recente fractuur of met ziektes/medicaties met een verhoogd risico op botverlies, osteoporose en fracturen
FRAX
- risicocalculator
- 10 jaars waarschijnlijkheid voor het optreden van een heupfractuur en voor het optreden van 1 vd 4 belangrijke osteoporotische fracturen
- als de kans op een major fractuur > 20% is of als de kans op een heupfractuur > 3% is zou je behandeling moeten overwegen
- corrigeert niet voor aanwezigheid van wervelfracturen, steroïdgebruik en valevents
