W10HC1: Het czs en de endocriene organen Flashcards
Endocriene communicatie
Cel geeft een hormoon af aan de bloedbaan, bereikt de doelwitcel en bindt aan de receptor
Paracriene communicatie
Tussen 2 cellen bij elkaar, de ene cel scheidt het hormoon uit en via de interstitiële vloeistof bereikt het de doelwitcel
Autocriene communicatie
Cel scheidt het hormoon uit en heeft ook een receptor voor dat hormoon
Hypothalamus: 2 type neuronen
- kleine cellichamen met korte uitlopers: geven stoffen aan de bloedbaan ad die de hypofyse voorkwab bereiken
- grote cellichamen: hebben grote uitlopers, bereiken de hypofyse achterkwab
Hypothalamus-hypofyse-groeihormoon as
Hypothalamus produceert somatostatine en GHRH -> hypofyse voorkwab produceert GH -> lever produceert IGF-1 -> negatieve terugkoppeling op hypothalamus en hypofyse
Achterkwab en voorkwab histologie
- achterkwab: vezelachtige cellen met kleine kernen, neurofilament
- voorkwab: pakketjes hormoon producerende cellen
Hypothalamus-hypofyse-bijnier as
Hypothalamus produceert CRH/vasopressine -> hypofyse voorkwab geeft ACTH af-> bijnier geeft cortisol en bijnierandrogenen af -> cortisol heeft negatieve terugkoppeling op de hypofyse en hypothalamus
Hypothalamus-hypofyse-schildklier as
Hypothalamus produceert TRH -> hypofyse voorkwab produceert TSH -> schildklier produceert T4
Hypothalamus-hypofyse-gonaden as
Hypothalamus produceert GnRH -> hypofyse produceert LH/FSH -> testis/gonaden geven testosteron/oestradiol/progesteron af -> negatieve terugkoppeling
Prolactine
- Dopamine is de continue rem, bereikt via de bloedbaan de hypofyse voorkwab
- Prolactine stimuleert de melkproductie
- Bij zoogreflex gaat een signaal naar het CZS waardoor dopamine afgifte geremd wordt en er stimulatie is vd lange uitlopercellen voor de oxytocine afgifte -> spiercontractie in de borstklier
Hormonen uitgescheden via de hypofyse achterkwab
- vasopressine = ADH, stimuleert reabsorptie van water in de nier
- oxytocine: baarmoeder contractie, borstklier bij zogen, bij man onbekend
Biologisch ritme
- duidelijk dag-nachtritme: PRL, GH, TSH productie neemt toe tijdens slaap
- gedurende de dag is er ook een ritme zodat het systeem zich niet uitput
- ACTH is laag tijdens de nacht
Rol bindende eiwitten bij bepaling hormoonspiegels
- groot aantal hormonen zijn in de circulatie gebonden aan eiwitten
- gebonden is het biologisch inactief, waardoor het hormoon niet zo snel wordt afgebroken
- niet gebonden is het biologisch actief