Teratogenen Flashcards
Teratogenen
Externe factoren die tijdens de zwangerschap de normale ontwikkeling van een foetus kunnen verstoren. Specifiek prenataal, kunnen bijv ‘volgende zijn:
- Chemische stoffen (medicijnen, drugs, alcohol, lood etc)
- Fysische factoren (straling, hitte)
- Infectieuze agentia (rode hond, CMV, syfilis)
- Hormonale invloeden (bijv. door geneesmiddelen)
Tijdens de dorsale inductie
Spina bifida: niet volledig sluiten van de neurale buis. genetisch of voeding
Oorzaak geboorte afwijking
3% van de baby’s worden geboren met afwijking. Daarvan:”
- ong 20-25% door genetische factoren
- ong 5-10% omgevingsfactoren
- ong 65-75% door gen*omgevingsfactoren (bijv. bij alcohol, sommige baby’s kunnen dit goed afbreken. Maar gaat ook vaak gepaard met andere stressoren bijv verslaving)
Prenatale vs Peri-/postnatale factoren
Prenatale factoren (ook wel congenitale factoren)
- Genetische
- Intra-uterien trauma / teratogenen (infecties of ongeval)
- Maternale factoren (leeftijd van de ouders, stress, voeding, diabetes)
Peri-/postnatale factoren
- Geboortecomplicaties (vasa previa; afklemming door navelstreng)
- Cerebrale infecties
- Niet-aangeboren hersenletsel
Gevoeligheid per ontwikkelingsfase
Zygote; 0-2 weken, niet gevoelig voor teratogenen. geen connectie met de bloedbaan
Embryo; 3-8 weken; extreem gevoelig voor teratogenen, structurele ontwikkeling aan de gan
Foetus: week 9-16; CZS nog in ontwikkeling, redelijk gevoelig, week 20-38 niet zo gevoelig
Effect van virale infecties/ondervoeding
Bij bacteriele infecties gaat het afweersysteem aan wat zorgt voor cytokine en GC (stresshormoon). Juist die twee hebben een negatief effect op de baby:
- verlaagde neurogense
- Verstoring van PFC en HPC ontwikkeling
- Hyperdopaminergie (verhoogde dopamine) impaired gating