Sjúkdómar í maga Flashcards

1
Q

Hverjir eru meðfæddu sjúkdómarnir í maga (2)?

A

Heterotopia og Pyloric Stenosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hver eru einkenni pyloric stenosis?

A

Kröftug uppköst, peristalsis sést og fyrirferð.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hver eru orsök pyloric stenosis? Hversu algengur er hann?

A

Ekki er vitað hver orsökin eru en það er talið vera ættgengt að hluta.
Hann er 1/4-500 fæðinga og er 3/1 hjá körlum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hver er meinafræðin á bakvið pyloric stenosis?

A

Það verður veruleg hypertrophia á pyloris vöðvanum ásamt bjúgi og bólgufrumuíferð í mucosu og submucosu..

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hver er meðferð pyloric stenosis?

A

Skera á vöðvann.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvers vegna koma magabólgur/magasár?

A

Það er ójafnvægi á milli árásarþátta og varnarþátta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvaða þættir skemma slímhúðina? (6)

A
  1. Aukin sýra
  2. aukið pepsín
  3. aukið gallreflux
  4. autoimmune þættir
  5. helicobacter pylori
  6. Ischemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvers konar baktería er H.pylori?

A

Gram neikvæður íboginn stafur sem að finnst eingöngu í tengslum við menn.
Algengi þeirra eykst með aldri.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hver eru áhrif H.pylori á epithel frumur?

A

Þær mynda úreasa og exotoxin sem að skemma epithel frumur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvaða próf sýna fram á H.pylori?

A

Sérlitanir á vefjasneiðum. Ureasa indicator og urea breath test.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hverjar eru varnir slímhúðarinnar?

A

Slímlag og bicarbonate seyting. Þau eru svo háð slímsecretion, hraða niðurbrot slímsins, magni HCO3- og hraða penetrationar H+ jóna gegnum slímlagið.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvert er hlutverk prostaglandin (E) í verndun slímhúðarinnar?

A

PDE auka HCO3- myndun sem að verndar slímhúðina.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvernig er flokkunin á magabólgum?

A
Acute gastritis
Chronic Gastritis
-Týpa A
-Týpa B
-Týpa C
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hver er skilgreining acute gastritis?

A

Bráð bólga í magaslímhúð sem að gengur yfir og slímhúðin nær sér yfirleitt að fullu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hver eru orsakir acute gastritis (8)?

A
  1. NSAID
  2. alkóhól
  3. Reyjkingar
  4. Chemotherapíu lyf
  5. Uremia
  6. System sýking
  7. Stress ástand
  8. Ischemia-shock ástand.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hver er talin meingerð acute gastritis?

A

Það verður aukin sýrusecretion með back diffusioin. Bicarbonate myndun minnkar. Blóðflæðið minnkar. Rof verður á verndandi mucous lagi sem er þá bein skemmd frá orsakavaldi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hver er meinafræðin á bakvið acute gastritis?

A

Bjúgur
Rof->Blæðing
vascular congestion
neurtophilar í epithel og eiginþynnu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

hver eru einkenni acute gastritis?

A

Oft lítil einkenni en fram getur komið ógleði og uppköst með kviðverkum. Einnig blæðing sem að getur ollið blóðugum uppköstum (haematemesis) og melena (blóð í hægðum).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hver er skilgreiningin á krónískum gastritis?

A

Það verða krónískar bólgubreytingar í slímhúð magans sem að leiðir að lokum til slímhúðartrophiu og epithel frumu metaplasiu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvernig er krónískur gastritis flokkaður?

A
Hann er flokkaður eftir orsök í:
Týpa A- autoimmune
Týpa B- H.pylori
Týpa C- Reflux gastritis
Hann er líka flokkaður eftir histólógíu:
1. Chronic superficial
2.atrophic
3.lymphocytic
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hverjar eru orsakir krónísk gastritis?

A
  1. Autoimmune
  2. H.pylori
  3. Reflux á galli
  4. Geislun
  5. Toxic:alkóhól+tóbak
  6. Granulomatous bólga t.d. Crohns
  7. Uremia
  8. Amyloidosis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvernig er morphologian hjá krónískum gastritis?

A

Það er bólgufrumuíferð með krónískum bólgufrumum.
Bólgan er misþétt. T.d er hún í efri lögum aðallega í chronic superficial gastritis en um alla slím húð í atrophic gastritis.
Í atrophic gastritis er intestinal metaplasia. Lymphoid folliclar tengist aðallega H.pylori.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hvað þýðir það fyrir krónískan gastritis að það finnist neutrophilar?

A

Þá er aktív bólga og er chronic active gastritis

24
Q

Hvað þýðir það að það er komið gastric atrophy hjá atrophic gastritis

A

Það þýðir að það er komið á lokastig. Þá hefur verið tap á magakirtlum og í staðinn komnir intestinal kirtlar. Það er lítil bólgufrumuíferð. Gastric atrophy er tengt gastric cancer.

25
Q

Hvar á týpa A chronic gastritis sér stað?

A

Aðallega í corpus

26
Q

Hvar á týpa B chronic gastritis sér stað?

A

Aðallega í antrum eða bæði í antrum og corpus.

27
Q

Hver er meingerðin á týpu A gastritis?

A

Það er lítil eða engin sýrumyndun en það verður aukin seyting á gastrini. Hins vegar verður minnkuð seyting á pepsinogeni. Týpa A er autoimmune gastritis og er specifískur á magann en það er anti-parietal frumu mótefni sem að myndast.

28
Q

Hver er meingerðin á týpu B chronic gastritis?

A

Þar verður aukin sýrumyndun en flestir hafa H.pylori sýkingu sem að seyta ureasa. Einnig getur pepsinogenið verið annað hvort hækkað eða bara verið eðlilegt.

29
Q

Hver eru einkenni chronic gastritis? (5)

A

Sumir eru einkennalausir en einkennin eru:

  1. Ógleði+uppköst
  2. óljós magaóþægindi
  3. uppþemba
  4. pernicious anemia
  5. járnskorts anemia.
30
Q

Hvar myndast helst peptic ulcer?

A

Í slímhúð þar sem að sýra og pepsin í magasafa hafa áhrif. t.d. í Vélinda, í maga, í skeifugörnum, efri jejunum, gastri-jejunal anastomosis og í Meckels diverticulum.

31
Q

Hvernig flokkast magasár?

A

erosion, acute sár og krónískt sár.

32
Q

hvaða þættir ýta undir myndun magasárs?

A

Erfðaþættir: Í blóðflokki O, eineggjatvíburar eða HLA-B5.
Zollinger-Ellison sx.
Tengdir þættir (aðallega duodenal sár): Sterar, H.pylori sýking, alkóhól cirrhosis, uremia, COLD, hyperparathyroidismus.

33
Q

Hver er macroskópísk morphologia magasára?

A

Hringlaga með skörp mörk og oftast aðeins eitt sár. Það eru EKKI upphækkaðir sárbarmar og sárbotninn er slættur en harður. Einnig er geislandi aðlæg slímhúð.

34
Q

Hvað er microskópíska útlit magasárs?

A

Askanazy zones sjást microscopically.
1. Exudat með fibrini og bólgufrumudebris.
2. Kjarnaleyfar og mest akút bólgufrumur.
3.Bólginn græðsluvefur
4. Fibrous bandvefur-örvefur.
Aðlæg slímhúð hefur oft króníska og aktíva bólgu og regeneration í epitheli.

35
Q

Hverjar eru 5 helstu komplicationir magasárs?

A
  1. Blæðing
  2. rof
  3. penetratio
  4. obstructio
  5. malignitet
36
Q

Hver eru klínísk einkenni magasárs?

A

Sumir eru einkennalausir.
Það getur komið fram brennandi eða seiðandi verkur í kvið sem að er verri á nóttunni eða 1-3 klst eftir máltíð. Matur og alkalísk efni slá á verkinn.
Ógleði kemur einnig oft fram.

37
Q

Hver eru góðkynja æxlin í maga?

A

Polypar-separ
Leiomyoma
GIST
Carcinoid æxli

38
Q

Hvaða gerðir eru af polypar æxlum?

A

Hyperplastískir og eru regeneratívir
Cystic fundic
Adenoma -premalignant

39
Q

Hvaða tvö mynstur eru af adenoma í maga?

A

Tubular og svo villous

40
Q

Hver er faraldsfræði illkynja æxla í maga? (4)

A

Áður fyrr var þetta algengasta dánarorösk vegna illkynja æxla hér á landi.
Lækkandi tíðni síðustu áratugina
Tíðni er hins vegar breytileg á milli landsvæði
T.d. er 8x hærri tíðni í Japan heldur en í USA

41
Q

Hvað eru margir karlar og hvað eru margar konur greindar með magakrabbamein á Íslandi á hverju ári?

A

17 karlar en 12 konur.
Það eru 2,1% af allra greindra krabbameina hjá körlum á íslandi en 1,6% hjá konum. Meðal aldur er um 70 ára hjá báðum kynjum.

42
Q

Hver er ástæða lækkandi tíðni krabbameina í maga?

A

Tíðni intestinal tegundar er að lækka.

43
Q

Hvaða tvær gerðir eru af magakrabbameinum?

A

Intestinal og diffuse.

44
Q

Hverjir eru áhættuþættir fyrir krabbameini?

A

(I)Arfgengir þættir: það er algengara í ættingjum, í blóðflokki A og arfgengi fyrir secretion einnar gerðar pepsinogens.
(II)Umhverfisþættir: carcinogen eða precarcinogen efni í fæðu. Nitrosamine.

45
Q

Hvernig lýsir precancerous ástand sér fyrir magakrabbameini?

A
  1. Pernicious anemia og separ
  2. Magastúfur
  3. Intestinal metaplasia
  4. Epithel dysplasia:
    - frumuatypía
    - architectur
    - ekki talað um in situ cancer í maga
46
Q

Hver er skilgreiningin á early gastric cancer?

A

Þegar æxlisvöxturinn innan magans er bundinn við slímhúð eða slímhúð og submucosa. Þá skiptir ekki máli hvort meinvörp eru í eitlum eða ekki.

47
Q

Hverjar eru horfur magakrabbameins?

A

Fyrir early gastric cancer eru það 80-100% 5 ára lifun en einungis 12% 5 ára lifun fyrir advanced cancer.

48
Q

Hvernig eru early gastric cancer morphologian flokkuð?

A
I. protruded
II. superficial:
-elevated
-flat
-depressed
III. excavated
49
Q

Satt/ósatt: Um 17% early gastric cancer hafa eitlafjarmeinvörp ef að það finnst bæði í slímhúð og submucosa.

A

Satt.

50
Q

Hver er skilgreiningin á advanced gastric cancer?

A

Æxlið hefur gengið dýpra niður í magavegginn en í submucosa

51
Q

Hvar eru flest magakrabbameinin staðsett í maganum?

A

40% á curvatura minor en 12% á curvatura major. Lang flest þeirra eru í pylorus og antrum.

52
Q

Hvernig eru magakrabbamein flokkuð (4)?

A
  1. Macróskópískt útlit:
    - Sármyndandi
    - nodular eða polypoid
    - infiltrating - linitis plastica
  2. Máta infiltratinar:
    - expansive
    - Infiltrative
  3. Útbreiðsla: Eftir T, N, M stigun.
  4. Vefjagerð:
    - Lauren flokkun: intestinal, diffuse eða óflokkanlegt.
53
Q

Hver er mismunurinn á Intestinal og diffuse adenocarcinoma í maganum?

A

Intestinal hefur kirtilmyndun og getur verið á mismunandi þroskunargráðu. Intestinal metaplasia er algeng í aðlægri slímhúð.
Diffuse gerðin hefur signet ring frumur, lítið um kirtilmyndun og einnig eru aðskildar stakar frumur eða lítil frumusöfn. Lifun er verri í diffuse.

54
Q

Satt/ósatt:

  1. Hluti æxla í magakrabbameini sýnir bæði intestinal og diffuse gerð í bland.
  2. Karlmenn eru alltaf líklegri til þess að fá magakrabbamein heldur en konur.
  3. Meðalaldurinn er hærri í diffuse adenocarcinoma í maganum.
A
  1. Satt.
  2. Ósatt, karlmenn eru líklegri til þess að fá intestinal gerðina en karlar og konur eru jafn líkleg til þess að greinast með diffuse gerðina.
  3. Ósatt. Meðalaldurinn er 47,7 ár í diffuse en 55,4 ár í intestinal.
55
Q

Hver eru klínísku einkenni magakrabbameins?

A

Kviðverkir, þyngdartap, ógleði og uppköst,, lystarleysi, kyngingarörðugleikar, blæðing.
Margir eru oft lengi einkennalausir.
Systemísk einkenni geta líka komið fram eins og anemia, nephrotic sx og taugakerfis truflanir.

56
Q

Hvernig er útbreiðsla og dreifing magakrabbameina?

A
  1. Direct- t.d. skeifugörn, vélinda, ristill og bris.
  2. Sogæðadreifing
  3. Fjarmeinvörp: þá með sogæðadrefingu og blóðæðadreifingu í lifur, lungu, nýrnahettur og eggjastokka.
  4. peritoneal útbreiðsla, sem verður í 25% af advanced krabbameinum. Krukenberg tumor.