Sjúkdómar í brjóstum

Question 1

Hverjir eru bólgusjúkdómar í brjóstum?

Answer 1

Mastitis: Vegna S.aureus. Kemur í meðgöngu og brjóstagjöf.
Ductectasia: stífla í útfærslugöngum oft með rofi og bólgu.
Fitunecrosis: áverki

Question 2

Hvers konar æxli er fibroadenoma?

Answer 2

Góðkynja æxli í kirtilgöngum og stroma í brjóstum.

Eru í ungum konum og eykur ekki áhættuna á krabbameini. Eru vel afmörkuð.

Question 3

Hvaða mein í brjóstum eru án frumufjölgunar?

Answer 3

Fibrocystic changes

Apocrine metaplasia

Question 4

Hvað eru fibrocystic changes?

Answer 4

Eðlilegar breytingar.

Ekki aukin áhætta á krabbameini.

Question 5

Hvaða mein hafa frumufjölgun en án atypiu í brjóstum?

Answer 5

Usual ductal hyperplasia
Sclersoing adenosis
Papilloma.

Question 6

Hversu mikið aukast líkurnar á brjósta sjúkdómi vegna proliferative without atypia?

Answer 6

1,5x til 2,0x.

Question 7

Hvaða proliferative lesion með atypiu eru í brjóstum?

Answer 7

Atypical ductal hyperplasia

Atypical lobular hyperplasia.

Question 8

Hversu mikið eykur ADH/ALH hættu á brjóstakrabbameini?

Answer 8

Um 5x.

Question 9

Hver er faraldsfræði og lifun brjóstakrabbameins?

Answer 9

Algengasta krabbameinið í konum á Íslandi og um 200 ný tilfelli greinast á hverju ári. Meðalaldurinn er um 61 ár. 5 ára lifun um 90%.

Er í öðru sæti hvað varðar dánartíðni.

Question 10

Hverjir eru áhættuþættir krabbameins?

Answer 10

Kyn
Aldur
Lágur aldur við upphaf blæðinga
Sein tíðahvörf
Barnleysi
Hormónameðferð við tíðahvörfum
Geislum
Offita
Líkamsrækt er verndnandi
Ættarsaga.

Question 11

Af hverju hefur orðið nýgengisaukning á brjóstakrabbameini?

Answer 11

Vegna lækkandi aldurs við upphaf blæðinga.
Breytingar á barneignarmynstri
Aukin þyngd
Aukin áfengisneysla
Minni líkamleg áreynsla
Notkun tíðahvarfahormóna
Betri greiningaraðferðir

Question 12

Hvað sýnir Gail model okkur?

Answer 12

5 ára hættu á að þróa brjóstakrabbamein.

Lifetime áhættu á að þróa með sér brjóstakrabbamein.

Question 13

Hver eru in situ brjóstakrabbameinin?

Answer 13

Ductal og lobular

Question 14

Hvað þýðir að vera in situ carcinoma?

Answer 14

Basal lamina er heil.

Question 15

Hvaða frumur litast fyrir P63?

Answer 15

Myoepithelial frumur.

Question 16

Hvað flokkast ductal carcinoma in situ í?

Answer 16

Non-comedo
-Cribriform
-Solid
-micropapillary
Comedo
Paget

Question 17

Hversu mikið aukast líkurnar á brjóstakrabbameini af DCIS/LCIS?

Answer 17

8-10x

Question 18

Satt/Ósatt:

DCIS finnst ipsilateral en LCIS finnst ipsi og contralateral.

Answer 18

Satt

Question 19

Hver eru algengustu ífarandi brjóstakrabbameinin?

Answer 19

Ductal carcinoma sem að eru 70-80%

Question 20

Segðu frá Ífarandi ductal carcinoma?

Answer 20

Mismunandi útlit en það eru yfirleitt stórar æxlisfrumur.

60% tjá hormónaviðtaka en 20% tjá HER-2.

Question 21

Hvaða brjóstakrabbamein hefur signet ring frumur?

Answer 21

Lobular carcinoma

Question 22

Segðu frá lobular carcinoma

Answer 22

Þau eru einsleitari æxli og mynda ekki tubuli.
Oftast multifocal og bilateral.
Tjá flesta hormónaviðtaka en sjaldan HER-2.
Tjá ekki e-cadherin.
Meinvarpast í meltingarvegi og peritoneum.

Question 23

Hvaða æxli sýnir peau d-orange?

Answer 23

Inflammatory carcinoma.

Question 24

Hvaða æxli eru oft triple negative?

Answer 24

Medullary carcinoma.

Question 25

Hverjar eru horfur brjóstakrabbameins?

Answer 25

Þær fara eftir stig sjúkdómsins, æxlisgráðunni, tegund æxlis, hormónaviðtaka og tjáningu HER-2.

Question 26

Hvernig er tjáning HER-2 fundin?

Answer 26

Með immunohistochemiu og FISH.

Question 27

Hvernig er stig brjóstakrabbameins ákveðið?

Answer 27

Eftir stærð æxlis.
Fjöldi jákvæðra eitla í holhönd.
Fjarmeinvörp.

Þarf að ath. varðeitla.

Question 28

Hver eru 10 ára lifunin hjá brjóstakrabbameini eftir stigun?

Answer 28

Stig I: Lítið æxli og eitlar neikvæðir. 87% lifun.

Stig II: meðalstórt æxli, engir/fáir eitlar. 65% lifun.

Stig III: Stórt æxli og/eða margir eitlar. 40% lifun.

Stig IV:Fjarmeinvörp. 5% lifun.

Question 29

Hvaða kerfi er notað til að ákvarða æxlisgráðu brjóstakrabbameins?

Answer 29

Nottingham kerfið.

1. Myndun tubuli
2. Pleomorphia
3. Mítósur.

Question 30

Hverjar eru tegundir æxlis og hverjar eru horfur í tengslum við þær?

Answer 30

1. Inflammatory carcinoma. Hefur slæmar horfur
2. Mucinous carcinoma. Hefur betri horfur.
3. Tubular carcinoma. Hefur góðar horfur

Question 31

Hverjir eru hormónaviðtakarnir í sambandi við brjóstakrabbamein?

Answer 31

Estrogen viðtakanir og prógesterón viðtakarnir.

Betri horfur með þeim og þeir svara hormónameðferð.

Question 32

Á hvaða litningi finnst HER-2?

Answer 32

Litningi 17 og er týrósín kínasi.

Question 33

Hvað þýðir HER-2 fyrir brjóstakrabbamein?

Answer 33

Hann er magnaður í 13% æxla á Íslandi og hann hefur verri horfur.

Hægt að meðhöndla með trastuzumab.

Question 34

Hvað er Ki-67?

Answer 34

Metur vaxtarhraða, ekki bara gegnum mítósu heldur aðra þætti líka.

Question 35

Hvaða tegund brjóstakrabbameins hefur BRCA2 stökkbreytinguna?

Answer 35

Luminal B

Question 36

Hvaða tegund brjóstakrabbameins hefur stökkbreytinguna BRCA1?

Answer 36

Basal.

Question 37

Raðaðu tegundum brjóstakrabbameins eftir horfum frá bestu til versu.

Answer 37

Luminal A- Luminal B-HER-2- Basal.

Question 38

Hvað er algengasta gerðin af brjóstakrabbameini?

Answer 38

Luminal A og svo HER-2.

Question 39

Hvaða æxli hefur hátt Ki-67?

Answer 39

Luminal B

Question 40

Hvaða æxli hafa alltaf hormónaviðtakan?

Answer 40

Luminal A og luminal B.

Question 41

Hvaða æxli hafa ekki tjáðan HER-2 viðtaka?

Answer 41

Luminal A og Basal.

Question 42

Hvernig æxli er phylloides tumor?

Answer 42

Úr góðkynja þekju og atypisku stroma.

Góðkynja verður illkynja.