Miðtaugaheilaæxli Flashcards

1
Q

Hvaða áhrif geta fyrirferðauakingar haft á heilann?

A
Skekkt miðlínu heilans
Aflagað heilahólfakerfið
minnkað magn heila og mænuvökva
minnkað blóðmagn
fletja gyrir og þrengja sulci
herniatio hjá falx cerebri, tentorium eða foramen magnum
drep
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvaða áhrif hefur aukinn intracranial þrýstingur?

A

Höfuðverkur, uppköst, hækkaður blóðþrýstingur, lækkaður púls, krampar, papilluoedema, coma og svo dauði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvað er sérstakt við miðtaugakerfisæxli?

A

Einkennin eru tengt staðsetningu.

Hvernig þau dreifast

Vafasamt að tala um góðkynja æxli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hverjar eru helstu genabreytingar í miðtaugakerfisæxlum?

A

IDH-isocitrate dehydrogenase stökkbreyting.

1p19q genabreytingar
p53
ATRX 
BRAF V600E
WNT-activatio
SHH-activatio
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hversu hátt hlutfall æxla í börnum eru í MTK?

A

20%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hver er upprunni æxlanna?

A

Frá STOÐFRUMUM

Ekki þekkt forstig heilaæxla.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Segðu frá astrocytoma?

A

Um 80% glioma í fullorðnum og er fyrst og fremst í fullorðnum.
Finnst yfirleitt í hjarnahveli
Verða meira illkynja með tímanum.
Einkenni eru flog, höfuðverkur, focal taugakerfisbrenglanir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hverjar eru gráður astrocytoma?

A

Diffuse astrocytoma er gráða II
Anaplastic astrocytoma er gráða III
Glioblastoma er gráða IV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hver er munurinn á secondary og primary glioblastoma

A

Primary glioblastoma er æxli sem að hefur gerð og eðli glioblastoma frá upphafi.

Secondary glioblastoma byrjar sem lággráðu astrocytoma en verður meira illkynja með tímanum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hver er meinavefjagerð astrocytoma?

A
Það verður aukin frumuþéttni.
Breytileg stærð og lögun astrocyta
Kjarnaskiptingar
Þráðóttur bakgrunnur
Risafrumur sem að eru stundum margkjarna
Segamyndun í æðum.
Drep
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Segðu frá oligodendroglioma

A

Algengast hjá 40-60 ára fólki.
Er sérstaklega á frontal og temporal svæðum hjarnahvelsins.
Hefur betri horfur heldur en astrocytoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvert er vefjaútlit oligodendroglioma?

A

Einsleitar æxlisfrumur með hringlaga kjarna og perinuclear halos.
Net greinóttra háræða líkist hænsnaneti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hver er stökkbreytingin IDH?

A

Getur verið IDH1 eða IDH2. Er algengt í astrocytoma.
Er í öllum aligodendroglioma og í 10% glioblastoma.

Tengist betri horfum almennt.

Það verður codeletion á 1p/19q og einnig stökkbreyting á IDH í oligodendroglioma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Í hvaða heilaæxli er H3 (K27M) stökkbreyting?

A

Diffuse midline glioma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvaða gráðu flokkast diffuse midline glioma?

A

Hágræðu glioma- gráða 4.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvar kemur diffuse midline glioma fram?

A

Í heilastofni þá sérstaklega pons, ásamt mænu og thalamus.

17
Q

Hvar kemur policytic astrocytoma fram?

A

Í litla heila, þriðja heilahólfi, sjóntaugabrautum, mænu og hjarnahveljum.

18
Q

Undir hvaða gráðu flokkast pilocytic astrocytoma?

A

Gráðu I.

Kemur aðallega hjá börnum og ungu fólki.

19
Q

Hvað er algengasta glioma í fullorðnum í mænu?

A

Ependymoma

20
Q

Hvar finnst ependymoma?

A

Í tengslum við hólfakerfi MTK.

21
Q

Hvaða gráða er Ependyomoma?

A

Flest gráðu II.

22
Q

Á hvaða aldri kemur Ependymoma?

A

Á hvaða aldri sem er:

  • Börn og ungt fólk: Við fjórða heilahvolf
  • Fullorðnir: við mænu.
23
Q

Hvers konar æxli er medulloblastoma?

A

Illkynja smáfrumuæxli sem flokkast með Embryonal tumors.

24
Q

Hverjir fá helst medulloblastoma?

A

Aðallega í börnum og er 20% af heilaæxlum barna.

25
Q

Hver er meingerð medulloblastom?

A

Finnst í litla heila en hefur ríka tilhneigingu til þess að vaxa ífarandi og sá um farveg heila og mænuvökva.

Er gráðu 4.

26
Q

Hvernig er menigioma flokkað?

A

Meningioma- gráða I
Atypical meningioma- gráða II
Anaplastic meningioma- gráða III: geta meinvarpast utan heilabús t .d. bein, lungu og lifur.

27
Q

Hvernig æxli er meningioma?

A

Er litríkur flokkur æxla sem að er útgenginn frá arachnoidal meningothelial frumum.

Oftast tengt dura nálægt bláæðastokkum.

28
Q

Hvar kemur meningioma fram?

A

Oftast hjá Duru nálægt bláæðastokkum. Getur einnig komið fyrir innan heilahólfa og í mænugöngum.

29
Q

Hver er meingerð meningioma?

A

Einsleitar frumur sem að eru annað hvort stórar og hnöttóttar eða ílangar spólulaga.

Sveipótt skipan æxlisfrumna
Psammoma korn.

30
Q

Hver er faraldsfræðin um meningioma?

A

Fullorðnir á milli 50-70 ára.
Nýgengi er um 6 tilfelli á 100.000 á ári
Aðeins fleiri konur.

31
Q

Hvert er stig atypical meningioma?

A

Gráða II.

32
Q

Hvernig er meinmynd atypical meningioma?

A

Hafa nokkur aplastísk einkenni þarsem að mítósur eru algengar, frumurík og drepsvæði, (ekki í klassísku meningioma).
Hafa mikla tilhneigingu til að koma aftur eftir brottnám.

33
Q

Hver er meinmynd anaplastic meningioma?

A

Það er mun meiri anaplasia heldur en í hefðbundnu meningioma.
Endurkoma mikil eða í 50-80%.

34
Q

Hvaðan koma meinvörp til heilans?

A
Lungu
Brjóstum
GI tract
Melanoma 
Nýrum