Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Meinafræði > Sjúkdómar í beinum > Flashcards

Sjúkdómar í beinum Flashcards

1
Q

Hver er skilgreiningin á osteoporosis?

A

Minnkun á beinmassa, en það bein sem eftir stendur er eðlilegt að samsetiningu. Leiðir til beinbrota og bæklunar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hver eru primer osteoporosis?

A

Senile

Postmenopausal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Í hvaða beinum skiptir osteoporosis mestu máli?

A

Í hrygg, collum femoris og úlnlið.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Við hvaða aldur er hámarksbeinmassi?

A

Um 35 ára.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvað eru konur um 50-60 ára búnar að tapa miklu af beinmassa? En um 70 ára?

A

15-20%

30% um 70.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvað skiptir máli varðandi osteoporosis?

A 
Erfðir
Hreyfing
Kalk-mataræði
Vítamín D
Reykingar/áfengi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvernig örvast osteoclast?

A

Osteoblast/stromal fruma binst osteoclast precursor frumu gegnum RANK á osteoclast precursor. Einnig seytir osteoblast/stromal fruma M-CSF.
RANK örvar NFkappaB svo að osteoclast precursor verður að osteoclast.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hver er orsök senile beinþynningar?

A

a) Minnkuð virkni osteoblasta
- færri
- ekki eins virkir
- minna næmir fyrir vaxtarþáttum.
b) minnkuð virkni nýrna
- minna D-vít–> minna frásog Ca.
- Leiðir til aukinnar virkni PTH
c) minnkuð hreyfing

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvert er hlutverk estrogens í osteoporosis?

A

Estrogen niðurtjáir IL-1, IL-6, CSF, PGE2og TNFalpha en þessir þættir auka niðurbrot beins með því að auka fjölda pre-osteoclasta í beinmergnum.

Þegar að estrogenið minnkar að þá eykst RANKL.
Einnig seyta osteoblastar osteoprotegerin sem að hlutleysir RANKL. Estrogen eykur þessa seytingu en sú örvun hverfur þá við tíðahvörf.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvar myndast virka efni D-vítamíns?

A

Í nýru- 1,25-dihydroxycholecalcifero

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvers vegna er D-vítamín mikilvægt?

A

Til að stuðla að frásogi Ca og P.

Einnig nauðsynlegt svo að bein kalkist eðlilega.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvaða sjúkdóma veldur vítamín D skortur?

A

Í börnum verður beinkröm.

Í fullorðnum verður beinmeyra.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hverjar eru orsakir Vítamín D skorts?

A

Minnkuð framleiðsla í húð.
Minnkað frásog: skortur í fæðu eða malabsorption.
Minnkuð umrot virka efnisins: lifrarsjúkdómi, nýrna sjúkdómi eða meðfæddur skortur á alpha-1-hydroxylasa eða það eru afbrigðilegir viðtakar fyrir D-vítamíni.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvað verður við D vítamín skort?

A

PTH losar kalsíum og fosfat úr beini. Einnig minnkar það útskilnað á kalsíum í nýrum en eykur útskilnað fosfats og þá verður beinmyndun afbrigðileg.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hverjar eru afleiðingar D vítamín skorts í börnum?

A 
Bein kalkast ekki eðlilega.
Epiphysur eru afbrigðilegar
Afmyndun beina verður:
- craniotabes
-fuglsbrjóst
-breytingar á pelvis og hrygg
-beygðir fætur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hverjar eru afleiðingar D-vítamín skorts í fullorðnum?

A

Ókalkað osteoid í beinum.
Osteopenia.
Hætta á brotum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hvaða sjúkdómur er osteitis fibrosa cystica?

A

Beineyðing vegna hyperparathyroidismus.

Sjúkdómurinn getur verið í kalkkirtlunum eða verið nýrnabilun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvaða afleiðingar hefur osteitis fibrosa cystica?

A

Beineyðing
Aukinn bandvefur í merg
Cystumyndun í beini
Reparative giant cell granuloma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvað er Pagets sjúkdómur?

A

Óregluleg beineyðing og beinmyndun sem veldur því að bein þykknar og verður stökkt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hver er meingerð Pagets disease?

A

Bein eyðist vegna áhrifa stórra osteoclasta.
Síðan verður nýmyndun á beini á óreglulegan hátt og verður æðarík bandvefsmyndun í merg
Beinið þykknar og verður stökkt.
Kalsíum og fosfat eðlilegt en alkalískur fosfatasi hækkast.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hver er faraldsfræði Pagets disease?

A

Tíðni fer minnkandi
Algengt í V-Evrópu, Ástralíu, Nýja-Sjálandi.
Kemur fram í fullorðnum og eykst með aldri.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

hvað er talið orsaka Pagets disease?

A 
Hugsanlega veira
Familial form (SQSTM1), virkjar NF-kappaB.
Stökkbreytingar í RANK eða osteoprotegerin genum.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Í hvaða beinum kemur Pagets disease helst fram?

A

Femur, hrygg, tibiu, ilium, höfuðkúpu.

Er í 85% tilfella polyostotic.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hver eru einkenni Pagets disease?

A

Yfirleitt alltaf einkennalaus.
Verkir
Einkenni frá heilataugum
Beinbrot

Getur verið hjartabilun eða osteosarcoma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Hver er meðferð Pagets?

A

Bisfosfanöt og kalsitónin.

26
Q

Hvað er osteomyelitis?

A

Bakteríusýking í beinum og beinmerg.

27
Q

Hverjir fá osteomyelitis?

A

Börn oftast.

Sjúklingar með skertar varnir eða sprautufíklar

28
Q

Hvernig myndast osteomyelitis?

A

Er yfirleitt blóðborin eða beint smit frá aðlægri sýkingu eða frá trauma.

29
Q

Hvaða bakteríur valda osteomyelitis?

A

Oftast S.aureus

Anaerob og berklar einnig.

30
Q

Hvaða aldur fær ofasta bein- og liðsýkingar?

A

1 árs.

31
Q

Hvað er algengasta beinið til að fá osteomyelitis?

A

Ökklabeinið.

32
Q

Í hvaða lið kemur oftast sýking?

A

Hnéliðnum

33
Q

Hverjar eru afleiðingar osteomyelitis?

A 
Septicemia
Krónísk bólga með sequestrum
Sýking dreifist í liði eða subperiosteal abscess.
Sinus tracts
Pathologísk brot.
34
Q

Satt/ósatt:

Algengustu beinæxlin eru illkynja primer æxli.

A

Ósatt.

Algengust eru sekúnder-meinvörp frá prostata, lungu og brjóstum.

35
Q

Hvernig eru beinæxli greind?

A

Með aldri, staðsetningu og Rt-útliti.

36
Q

Hvernig eru osteoid osteoma og osteoblastoma æxli?

A

Þau eru nidus með ofnu beini með osteoblöstum og æðaríku stroma.
Oft þétt bein umhverfis.

37
Q

Hver er munurinn á osteoid osteoma og osteoblastoma?

A

Osteoid osteoma fer í löng bein, er undir 2 cm og svara verkjalyfjum.

Osteoblastoma fer í hrygg, er yfir 2 cm og svara ekki verkjalyfjum.

38
Q

Hvað er algengasta beinæxlið?

A

Osteochondroma

39
Q

Hvar er osteochondroma staðsett?

A

Í metaphysis femur, tibia, humerus og pelvis.

40
Q

Hvernig lítur osteochondroma út?

A

Stilkur úr beini en endi gerður úr glærbrjóski.

41
Q

Hver er faraldsfræði osteochondroma?

A

Greinist milli 10-30 ára.
Eru oftast sporadísk
Auka hættu á chondromsarcoma.

42
Q

Hvaða stökkbreytingar eru tengdar osteochondroma?

A

EXT1 og 2 genum

Þau eru æxlisbæligen.

43
Q

Segðu frá Enchondroma?

A

Eru oft einkennalaus og koma fram á aldrinum 20-50 ára.
Þau eru oftast sporadísk.
Finnast í metaphysis, litlu bein handar og fótar.

Multiple enchondroma eykur hættu á chondrosarcoma.
Þau eru gerð úr vel diff. glærbrjóski.

44
Q

Segðu frá Giant cell tumor?

A

Koma á aldrinum 20-40 ára.
Finnast í epiphysis og metaphysis.
Oftast í löngum beinum og þá sérstaklega í kringum hné.
Eru hnattlaga eða spólulagafrumur sem framleiða RANKL og osteoclast risafrumur.

45
Q

Hver eru einkenni giant cell tumor?

A

Verkir og beinbrot.
Þau eru oftast góðkynja en helmingur recidiverar.
Geta sent meinvörp til lungna.

46
Q

Hvort er beinæxli algengari í körlum eða konum á Íslandi?

A

Algengara í körlum en konum þó ekki mikið.

47
Q

Hvað er algengasta illkynja æxlið á Íslandi?

A

Chondrosarcoma.

48
Q

Í hvaða aldurshópi er osteosarcoma algengasta illkynja æxlið?
En chondrosarcoma?
En Ewing sarcoma?

A

Osteosarcoma algengast í 10-20 ára.
Chondrosarcoma algengast í 40-50 ára.
Ewing sarcoma algengast milli 10-30 ára (tindurinn um 20)

49
Q

Segðu frá osteosarcoma?

A

Algengara í kk.
Aldur 10-25 ára.
Eldri sjúkdómar eru Pagets.
Staðsetning í metaphysis femur, tibia, humerus, pelvis og kjálka.

50
Q

Hverjar eru orsakir Osteosarcoma?

A

Geislun.
Pagets
Genetískar breytingar:
–>Sporadísk hafa stökkbreytingar í Rb geni á 13q í 60-70% tilfella, en einnig stökkbreytingar í p53 geni á 17p.
–>Erfðir tengjast hereditary retinoblastoma og Li-Fraumeni syndrome.

51
Q

Hver er meingerð osteosarcoma?

A

Æxlisfrumur mynda osteoid. Eru í brjóski og meinvarpast til lungna.

52
Q

Hverjar eru horfur osteosarcoma?

A

5 ára lifun 60-70%.
50% læknast
Staðsetning og stig skipta máli

53
Q

Segðu frá chondrosarcoma?

A

Algengara í kk.
Kemur hjá 35-60 ára.
Finnst í cortex í metaphysis og í medullu í diaphysis hjá pelvis og löngum beinum.
Getur komið í kjölfar osteochondroma eða enchondroma.

54
Q

Hver er meðferð chondrosarcoma?

A

Æxlisgráða skiptir máli en meðferðir eru skurðaðgerðir og lyfjameðferð.

55
Q

Hverjar eru horfur fyrir Chondrosarcoma?

A

Vel diff. er 80% 5 ára lifun.
Illa diff. 43% lifun 5ára.
Þau meinvarpast til lunga

56
Q

Hvað er Ewings sarcoma?

A

Hámalignant æxli myndað af ódiff. smáum frumum af óþekktum uppruna.

Þau koma fram í löngum beinum, pelvis og mjúkvefum í diaphysis og metaphsyis.

Koma hjá börnum á aldrinum 5-20 ára.

57
Q

Hver eru einkenni Ewings sarcoma?

A

Verkur hiti, hækkað sökk.

58
Q

Hver er meingerð Ewings sarcoma?

A

Breiður af ódiff. frumum sem vaxa í breiðum og fylla beinmerg, vaxa í mjúkvef.
Æxlisfrumur hafa glýkógen.

59
Q

Hvaða stökkbreytingar

A

t11;22 eða t21;22.

60
Q

Hver eru small round cell tumors?

A 
Ewings sarcoma
Neurblastoma
Embryonal rhabdomyosarcoma
Lymphoma
Wilms tumor
61
Q

Hver er meðferð Ewings sarcoma?

A

Skurðaðgerð geislun og lyfjameðferð. 75% 5 ára lifun.

Er aggressíft æxli sem að getur meinvarpast til lungna og heila.

Meinafræði (24 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions