Huid Flashcards
Wanneer is de jeuk bij scabies het ergst?
In de nacht.
LHK toets; Huisarts en wetenschap
Welke lichaamsdelen zijn bij scabies vrijwel nooit aangedaan?
De rug, het midden van de borst en het hoofd zijn bijna nooit aangedaan, behalve bij jonge kinderen.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Wat is de incubatieperiode van de scabies?
Bij een eerste besmetting treden pas na 4-10 weken symptomen op, bij een volgende besmetting vrijwel direct.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Waardoor ontstaat scabies?
Het is een besmettelijke aandoening die ontstaat door de schurftmijt (Sarcoptes scabiei hominis).
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Hoe ontstaat de besmetting met scabies?
De schurftmijt wordt meestal overgedragen via intensief huidcontact (intensiever dan handen schudden). Minder frequent vindt besmetting plaats door het slapen in een besmet bed of door het dragen van besmette kleding.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Hoelang kan een mijt overleven buiten het lichaam?
3 uur.
Bij zijn nieuwe gastheer kan de mijt zich in een uur ingraven in het stratum corneum van de epidermis.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Hoe ontstaan de klachten bij scabies?
In de mens gaat de mannetjesmijt snel na bevruchting van het vrouwtje dood; het vrouwtje blijft 30-40 dagen leven. De vrouwelijke mijt graaft gangetjes door huidcellen te consumeren. In het gangetje deponeert de vrouwtjesmijt 3-4 eieren per dag. De larve komt uit na 3 dagen en is na 2 weken volwassen.
De ziekteverschijnselen ontstaan door een allergische reactie op mijten. De lokalisatie van de respons komt meestal niet overeen met de plaats waar de mijt zich op dat moment bevindt.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Hoe ziet het klinische beeld van scabies eruit in de verschillende stadia?
Primaire sensibilisatieperiode:
op de plaats van elk gangetje ontstaat een jeukende papel, soms vesikels of bullae.
Secundaire sensibilisatieperiode:
Na of tegelijk met de locale symptomen ontstaat een meer gegeneraliseerde, symmetrische, hevig jeukende eruptie, vooral op de polsen, ellebogen, oksels en flanken en soms op het middel, de billen, bovenbenen of enkels.
Vertraagde reactie:
in chronische gevallen kunnen zeer diverse huidafwijkingen voorkomen, variërend van oppervlakkige vesikels, erthemateuze noduli tot hyperpigmentatie, tumorachtige laesies en ernstige secundaire impetiginisatie.
Scabies veroorzaakt een symmetrische polymorfe huideruptie met papels, vesiculae, krabeffecten, crustae en soms ook pustels, noduli en bullae. Ook is er meestal een milde secundaire impetiginisatie door krabben.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Op welke plaatsen van het lichaam uit scabies zich?
Volwassenen:
Vooral op de polsen, ellebogen, oksels en flanken en soms op het middel, de billen, bovenbenen of enkels. De rug, het midden van de borst en het hoofd zijn bijna nooit aangedaan.
Zeer karakteristiek zijn jeukende papels op het scrotum bij mannen en jeuk van de tepels met een gegeneraliseerde huideruptie bij vrouwen.
Bij zuigelingen komt scabies vaak voor op het gelaat, de nek en op de voetzolen en handpalmen.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Wat is pathognomisch bij het lichamelijk onderzoek voor scabies en waar zie je het vooral?
Pathognomisch zijn de epidermale gangetjes die te herkennen zijn als grijs-witte streepjes van 0,35mm breed en 0,5 tot 1,5cm lang. Deze gangetjes komen in afnemende frequentie voor op de zijkanten van de vingers, de buigzijde van de polsen, de laterale voetrand, de penis en het scrotum, de strekzijde van de ellebogen, het gebied rond de navel en de okselplooien. Ze zijn echter maar in minder dan de helft van de gevallen te zien. In ongeveer 80% van de gevallen bevinden zich alleen scabiesmijten in de huid van handen en polsen.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Wat is het beleid bij scabies?
Bij de eerste presentatie van de klachten:
Permetrinecrème lokaal. Het is het effectiefste lokale middel, wordt goed verdragen en is weinig toxisch. Voor behaarde lichaamsdelen zoals het hoofd, of bij mannen met veel lichaamsbeharing wordt een lotion voorgeschreven. Het lichaam wordt vanaf de kaakrand tot en met de tenen met permetrinecrème ingesmeerd en na 12 uur weer afgewassen. Bij ouderen en kinderen dient het gelaat en het hoofd wel meegenomen te worden.
De gezinsleden en alle personen met wie de patient in de voorafgaande weken langer dan 10 minute lichaamscontact heeft gehad, worden meebehandeld.
Linnengoed en de onderkleding dienen te worden gewassen in de wasmachine op 60 graden celcius. Dekens, dekbedden en bovenkleding worden minimal 48 uur in een gesloten plastic zak apart gehouden.
Bij resistentie voor permetrine: lokaal benzylbenzoaat 25% smeersel of oraal ivermectine. De patient moet benzylbenzoaat meerdere keren gebruiken en het middel moet 24 uur inwerken. Pas daarna kan hij douchen. Ivermectine wordt in een eenmalige dosering gebruikt.
Bij ernstige impetiginisatie schrijft de huisarts tegelijkertijd een antibioticum voor.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
Wanneer gaat bij scabies de jeuk weg na behandeling?
Na adequate behandeling kan de patient nog dagen tot weken last hebben van najeuk door toxische afbraakproducten. Deze jeuk moet onderscheiden worden van een persisterende of nieuwe infectie en kan bestreden worden met lokale corticosteroïden of een oraal antihistaminicum.
Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk
