Beroerte Flashcards
Wat is het verschil tussen een beroerte, TIA, herseninfarct en intracerebrale bloeding?
Beroerte
Overkoepelende term voor plotseling optredende verschijnselen van focale uitval in de hersenen als gevolg van ischemie (TIA en herseninfarct) of een spontane intracerebrale bloeding.
Transient ischaemic attack (TIA)
Voorbijgaande episode met neurologische verschijnselen als gevolg van focale ischemie van de hersenen, het ruggenmerg of de retina zonder dat er bij beeldvorming aanwijzingen zijn voor verse infarcering.
Herseninfarct
Plotseling optredende verschijnselen van focale uitval in de hersenen als gevolg van infarcering.
(Spontane) intracerebrale bloeding
Plotseling optredende verschijnselen van focale uitval in de hersenen als gevolg van een spontane parenchymateuze bloeding.
NHG standaard beroerte
In hoeveel procent van de gevallen van een beroerte is er sprake van een herseninfact en hoevaak van een hersenbloeding?
In circa 80% van de gevallen is sprake van een herseninfarct, in de overige gevallen van een intracerebrale bloeding.
NHG standaard beroerte
Ligt de incidentie per leeftijdscategorie voor beroerte hoger bij mannen of bij vrouwen?
De incidentie per leeftijdscategorie ligt voor beroerte hoger bij mannen dan bij vrouwen. Als gevolg van de hogere leeftijdsverwachting ligt de totale incidentie echter hoger bij vrouwen.
NHG standaard beroerte
Waar zijn de embolieën meestal afkomstig van bij TIA’s en herseninfacten?
TIA’s en herseninfarcten berusten op focale ischemie in de hersenen, meestal als gevolg van embolieën afkomstig uit het hart of de aanvoerende cerebrale arteriën of als gevolg van atherosclerose van de cerebrale vaten.
NHG standaard beroerte
Wat voor cardiale origine kan een stolsel hebben en in hoeveel procent van de gevallen is atriumfibrilleren de oorzaak?
Embolieën als gevolg van hartritmestoornissen zoals atriumfibrilleren zijn in 15 tot 25% van de gevallen de oorzaak van de ischemie zorgen voor een verhoogde kans op de vorming van stolsels.
NHG standaard beroerte
Welke risicofactoren dragen bij aan de kans op cerebrale atherosclerose?
Atherosclerose van de carotiden of de intracerebrale arteriën zorgen voor een verhoogde kans op de vorming van stolsels. Vooral hypertensie en roken dragen bij aan de kans op cerebrale atherosclerose. Dit geldt (in mindere mate) ook voor hypercholesterolemie, overmatig alcoholgebruik, diabetes mellitus, obesitas en het gebruik van bepaalde hormoontherapie tijdens de overgang of als anticonceptie. Ook migraine met aura is een risicofactor voor het optreden van cerebrale ischemie.
NHG standaard beroerte
Wanneer iemand een eerste aanval van atriumfibrilleren heeft, in welk tijdsbestek hoef je dan nog niet bang te zijn voor een ischemische beroerte?
Tijdens een eerste aanval van atriumfibrilleren is het risico op trombo-embolie gedurende de eerste 48 uur waarschijnlijk niet verhoogd. Op pathofysiologische gronden valt namelijk aan te nemen dat tijdens kort bestaand atriumfibrilleren geen trombusvorming plaatsvindt.
NHG standaard beroerte noot 5
Hoeveel is het risico op een herseninfarct verhoogd bij mensen met migraine met aura?
Patiënten met migraine mét aura hadden een tweemaal verhoogd risico op het doormaken van een herseninfarct ten opzichte van patienten zonder migraine (RR 2,16; 95%-BI 1,53-3,03).
Het is onduidelijk of het verhoogde risico het gevolg is van het pathofysiologisch mechanisme dat ten grondslag ligt aan migraine met aura of dat zowel het herseninfarct als migraine met aura een uiting is van dezelfde predispositie voor vasculair disfunctioneren.
NHG standaard beroerte noot 6
Wat zijn minder vaak voorkomende oorzaken en risicofactoren voor een beroerte?
Minder vaak voorkomende oorzaken van cerebrale ischemie zijn een arteriële dissectie, cerebrale vasculitis, verhoogde stollingsneiging en veneuze sinustrombose. Deze oorzaken komen relatief frequent voor onder de leeftijd van 50 jaar (young stroke). Vaatspasmen, bijvoorbeeld in het kader van een subarachnoïdale bloeding of het reversibele cerebrale vasoconstrictiesyndroom, kunnen eveneens tot cerebrale ischemie leiden. Bloeddrukdaling kan, met name bij de aanwezigheid van een ernstige carotisstenose, leiden tot infarcering in de grensgebieden tussen twee stroomgebieden (waterscheidingsinfarcten).
Andere, zeldzamere, risicofactoren zijn ernstige anemie, polycytemie, trombocytemie en (congestieve) cardiomyopathie.
NHG standaard beroerte en noot 4.
Wat zijn oorzaken van vaatspasmen in de hersenen waardoor een beroerte kan ontstaan?
Vaatwandbeschadiging, hypertensie en verstoring van de natrium-, kalium-, calcium- en magnesiumhuishouding zouden aan vaatspasmen ten grondslag kunnen liggen.
Het reversibele cerebrale vasoconstrictiesyndroom wordt gekenmerkt door segmentele vasoconstrictie van cerebrale arteriën. Kenmerkend is de peracute, hevige hoofdpijn (thunderclap headache).
De vasoconstrictie kan ook leiden tot cerebrale ischemie, tijdens of vlak na een periode van gemiddeld een week waarin meerdere aanvallen met hoofdpijn optreden: 16% van de patiënten maakt gedurende een episode een TIA door en 4% een herseninfarct. Zes procent van de patiënten ontwikkelt een intracerebrale bloeding. In een ander prospectief onderzoek worden hogere percentages beschreven: 39% van de patiënten ontwikkelt uiteindelijk een herseninfarct en 20% een intracerebrale bloeding. De vasoconstrictie kan spontaan optreden, maar kan ook worden uitgelokt door gebruik van drugs, vasoactieve middelen, serotonerge medicatie, hypercalciëmie en zwangerschap of puerperium.
NHG standaard beroerte noot 7.
Wat zijn de oorzaken en risicofactoren voor het krijgen van een intracerebrale bloeding?
Intracerebrale bloedingen ontstaan als een verzwakte vaatwand ruptureert. Groei van het hematoom en oedeemvorming gedurende de eerste dagen kunnen ertoe leiden dat de verschijnselen in ernst toenemen. Een belangrijke risicofactor voor het optreden van een spontane intracerebrale bloeding is hypertensie. Een verhoogde bloeddruk leidt vooral in de kleine penetrerende arteriën (bijvoorbeeld in de basale ganglia) tot vaatwandveranderingen. Hierdoor kunnen uiteindelijk pseudoaneurysmata ontstaan, die gevoelig zijn voor ruptureren. Een andere oorzaak, in 20 tot 30% van de gevallen, is amyloidangiopathie. De vaatwandveranderingen die hierbij optreden geven vooral bij personen ouder dan 75 jaar aanleiding tot bloedingen in de hemisferen. Zeldzamere oorzaken van een intracerebrale bloeding zijn onder andere vaatafwijkingen (zoals een arterioveneuze malfor-matie), tumoren, traumata, vasculitis of eclampsie.
Een, al dan niet iatrogene, stollings-stoornis verhoogt de kans op een intra-cerebrale bloeding. Andere risicofactoren voor het optreden van een spontane intracerebrale bloeding zijn mannelijk geslacht, alcoholgebruik, amfetamineen cocaïnegebruik, roken en diabetes mellitus.
NHG standaard beroerte
In welk stroomgebeid komt ischemie van de hersenen het vaakst voor?
Ischemie in het stroomgebied van de carotiden komt naar schatting viermaal zo vaak voor als ischemie in het vertebrobasilaire stroomgebied.
NHG standaard beroerte
Waar zijn de bloedingen het vaakst gelokaliseerd? Wat zijn andere locaties?
Bloedingen zijn meestal in de basale ganglia gelokaliseerd. Andere locaties zijn, in afnemende frequentie van voorkomen, de thalamus, de hemisferen, het cerebellum en de pons.
NHG standaard beroerte
Welke symptomen kun je verwachten wanneer er ischemie is in het stroomgebied van de a. carotis interna (links en rechts)?
Contralaterale hemiparese Contralaterale sensibiliteitsstoornis Homonieme hemianopsie Neglect Dysartrie Afasie Amaurosis fugax
NHG standaard beroerte
Welke symptomen kun je verwachten wanneer er ischemie is in het vertebrobasilaire stroomgebied?
Parese in één of beide lichaamshelften Sensibiliteitsstoornis in één of beide lichaamshelften Homonieme hemianopsie Combinaties van: - vertigo - dysartrie - diplopie - dysfagie - ataxie
NHG standaard beroerte
Hoeveel procent van de ptn met een herseninfarct overlijdt binnen 28 dagen?
Ongeveer 7% van de patiënten met een herseninfarct overlijdt binnen 28 dagen.
NHG standaard beroerte
Hoeveel procent van de ptn met een hersenbloeding overlijdt binnen 28 dagen?
Na een intracerebrale bloeding is dit ongeveer 30%.
NHG standaard beroerte
Wat is meestal de oorzaak van sterfte in de eerste dagen na een beroerte en wat later?
De eerste dagen na een herseninfarct of intracerebrale bloeding is de sterfte meestal het gevolg van de hersenschade of cardiale problematiek. Hierna komen andere oorzaken op de voorgrond te staan, zoals complicaties als gevolg van immobiliteit of andere hart- en vaatziekten. Een beroerte is een belangrijke aanwijzing dat het hart- en vaatstelsel in slechte conditie verkeert. Patiënten hebben na een TIA of herseninfarct een kans van circa 15% per jaar op een ernstige vasculaire aandoening. Uiteindelijk overlijdt circa 20% van de patiënten die ooit een beroerte hebben doorgemaakt aan andere vormen van hart- en vaatziekten.
NHG standaard beroerte
Wie komen beter uit een beroerte, mannen of vrouwen?
Vrouwen maken op gemiddeld hogere leeftijd een eerste beroerte door dan mannen. Hierdoor hebben zij een slechter premorbide functioneren, slechtere functionele uitkomsten en zijn zij vaker alleenstaand als zij een beroerte krijgen. Dit leidt ertoe dat vrouwen procentueel minder frequent uit het ziekenhuis naar huis worden ontslagen dan mannen.
NHG standaard beroerte
Binnen hoeveel tijd na een beroerte kun je nog herstel verwachten? en hoe herstellen mensen?
Beroerte is in Nederland de belangrijkste oorzaak van invaliditeit. Van alle overlevenden van een herseninfarct functioneert bijna de helft na zes maanden zelfstandig. Na een intracerebrale bloeding functioneert slechts een derde van de patiënten uiteindelijk weer zelfstandig. De grootste vooruitgang in functionaliteit vindt plaats in de eerste weken na het optreden van de beroerte. Herstel kan ook de eerste maanden na een beroerte nog plaatsvinden.
NHG standaard beroerte
