HC 11.5 Diagnose en behandeling van hyperthyreoïdie Flashcards
Wat is het verschil in definitie tussen een thyreotoxicose en een hyperthyreoïdie?
- Thyreotoxicose: er is een te veel aan hormoon in het bloed. Niet elke thyreotoxicose is het gevolg van een hyperthyreoïdie.
- Hyperthyreoïdie: de schildklier werkt te hard. Een hyperthyreoïdie resulteert in een thyreotoxicose.
Wat zijn de klachten van een thyreotoxicose?
Typische klachten van een thyreotoxicose zijn: vermoeidheid, warmte intolerantie, overmatig transpireren, gewichtsverlies, warme vochtige huid, kortademigheid bij inspanning, diarree, tremor van de vingers, snelle hartslag, agitatie (onrust).
Wat zijn de oorzaken van een thyreotoxicose?
- Te veel exogeen schildklierhormoon slikken.
- Ziekte van Graves
- Thyreoïditis: schildkliercellen gaan kapot en de voorraad wordt afgegeven aan het bloed, er is dus geen spraken van hyperthyreoïdie.
- Hete nodus (toxische adenoom)
- Multinodulaire struma
Wat is de diagnostiek van een thyreotoxicose?
- Stap 1: TSH meten (+ Vrij T4 als dit afwijkend is), als dit afwijkend is:
- Stap 2: meten van TSHr antistoffen (deze test heeft een hoge sensitiviteit en specificiteit voor het aantonen van de ziekte van Graves), als deze test negatief is dan:
- Stap 3: 123-I scintigrafie: radioactief jodium kan alleen door de schildklier worden opgenomen. Je meet dan de opname van jodium door de schildklier, waar het veel aan kleurt wordt er veel opgenomen.
Wat kun je opmaken uit de uitslagen van een 123-I scintigrafie?
- Warm (veel opname/normaal): duidt op een normale schildklier en als de opname verhoogd is duidt het op de ziekte van Graves.
- Geen opname: duidt op een thyreoïditis.
- Gemixte opname: duidt op een multinodulaire struma, je ziet dan typische noduli die wat actiever zijn en sommige zijn wat kouder.
- Hete nodus: duidt op een autonomous ‘toxische’ nodus. 1 plekje in de schildklier die te veel hormoon maakt, die zorgt dat het TSH laag is, en zegt tegen de rest van de schildklier dat het minder hard hoeft te werken.
Hoe kun je een hete nodus behandelen?
De hete nodus kun je behandelen met een andere soort radioactief jodium (I131), die gaat naar de hete nodus toe en schakelt hem dan uit.
Wat moet je in je achterhoofd houden als je niks ziet op een 123-I scintigrafie?
- Is de schildklier verwijderd?
- Als iemand te veel koud jodium hebt competeert dat met het radioactief jodium en dan zie je ook niks. Dus bijvoorbeeld als iemand net contrastvloeistof heeft gehad of amiodaron slikt.
Hoe ontstaat graves’ orbitopathie?
Orbitopathie ontstaat doordat de TSHr autoantistoffen kunnen binden aan de spiercellen en vetcellen achter het oog, hierdoor ontstaat er ontsteking en zwelling en worden de ogen naar voren gedrukt.
Wat zie je in de kliniek bij de ziekte van Graves?
- Struma
- Orbitopathie
- Dermopathie
Wat is de behandeling van de ziekte van Graves?
We geven strumazol en heel soms PTU, deze stoffen remmen de schildklierhormoonproductie (remmen de jodering van tyrosine en de koppelingsreactie). En daarnaast geven we ook bètablokkers: hiermee behandel je de tremoren, de palpitaties en mensen voelen zich minder opgejaagd.
We kunnen ook radioactief jodium (I-131) geven, dit vernietigd vervolgens het schildklierweefsel door bèta-straling. Je kan ook een thyreoïdectomie doen.
Wat zijn de bijwerkingen van thyreostatica?
- Jeuk klachten, hiervoor kunnen we antihistaminica geven. Zie je meer bij strumasol dan bij PTU.
- Agranulocytose: 1-5/1000, deze bijwerking is zo belangrijk dat als deze mensen koorts en keelpijn krijgen, dat ze leukocyten moeten bepalen. Agranulocytose heeft een mortaliteit van 4-10%.
- Leverfalen: zeldzame bijwerking. Zie je meer bij PTU dan bij strumasol.
Wanneer kiezen we voor PTU in plaats van strumasol?
- Zwangerschap 1e trimester
- Intolerantie strumasol
Wat is titratie en wanneer doen we dat?
Titratie: het net genoeg remmen van de schildklier met thyreostatica, zodat je weer een normale hoeveelheid schildklierhormoon produceerd. Dit doen we in ieder geval bij zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en bij ouderen (toxisch nodulair struma).
Hoe ziet de behandeling van de ziekte van Graves met radioactief jodium eruit?
We starten dan eerst met een block and replace, dan stoppen we dit even, dan geven we het radioactief jodium en gaan we weer door met block and replace. Dit komt omdat het radioactief jodium 3 maanden nodig heeft om in te werken. Als het jodium is ingewerkt dan stoppen we met block and replace.
Wat zijn de bijwerkingen van het behandelen van de ziekte van Graves met radioactief jodium?
- Pijn in de hals
- Verslechtering van Graves orbitopathie, omdat je ziet dat er dan een toename komt in THSr autoantistoffen.
- Risico op primaire hypothyreoïdie, dit krijg je als je te veel radioactief jodium geeft.
Wat is het beloop van een thyreoïditis en welke bevindingen zien we?
Eerst komt met in een hyperthyreoïdie fase dan in een hypothyreoïdie fase, en als goed is hersteld de schildklier zich dan weer en dan komen de mensen in een euthyreoïdie fase. En je ziet dat de TSH concentratie hier mee beweegt. Dit proces verspreid zich over maanden.
Thyreoïditis ontstaat meestal na een virale luchtweginfectie. De bevindingen die we hierbij hebben is een pijnlijke schildkliervergroting, koorts, hoge bezinking bloed, verhoogd CRP en een spontaan herstel in weken-maanden.
