HC 11.4 Jodiumdeficiëntie en diagnose en behandeling van hypothyreoïdie Flashcards
Wat is het eerste wat je gaat meten bij verdenking op een schildklierziekte?
TSH is het eerste wat je gaat meten als je denkt aan een schildklierziekte. Als dat afwijkend is kan je verder gaan zoeken, is die normaal dan sluit je voor 99,5% een schildklierziekte uit.
Waar ligt het probleem bij een primaire hypo- of hyperthyreoïdie en bij een secundaire hypo- of hyperthyreoïdie?
Een primaire hypo- of hyperthyreoïdie, dan ligt het probleem in de schildklier, is het een secundaire dan ligt het probleem bij de hypofyse.
Waarom is de inname van jodium belangrijk en waar zit jodium in? Hoeveel jodium heb je per dag nodig?
Het jodium dat we tot ons krijgen wordt maar voor 1 doel gebruikt namelijk het vormen van schildklierhormoon. Dagelijks heb je 150 microgram jodium nodig en tijdens de zwangerschap 200/250 microgram jodium. Jodium zit in brood, eieren, vis en in keukenzout. Het anti-aritmica amiodaron bevat ontzettend veel jodium (75000 microgram) en in contrastvloeistof zit veel jodium.
Hoe kun je kijken of iemand voldoende jodium inneemt? En wat zijn de gevolgen van een verminderde jodium intake?
Om te kijken of iemand voldoende jodium tot zich neemt kun je kijken naar hoeveel jodium iemand uit plast. Als iemand minder jodium uit plast is de kans groter dat iemand een struma ontwikkeld, als dit alsnog te kort schiet dan ontstaat er een hypothyreoïdie, en daarna ontstaat er een ernstige vorm van hypothyreoïdie: cretinisme.
Waarom hebben mensen die in de bergen leven een hogere kans op jodiumdeficiëntie?
Mensen in de bergen eten minder vis en in de bergen regent het minder dus minder jodium in de grond, regen is afkomstig van de zee.
Wat is de verhouding tussen een jodiumdeficiëntie en een verstandelijke beperking?
Jodiumdeficiëntie is de meest voorkomende te voorkomen oorzaak van een verstandelijke beperking.
Waarom kan een teveel aan jodium een probleem zijn?
De schildklier heeft een adaptatiemechanisme dat als er te veel jodium aanwezig is dat het de NIS transporter gaat downreguleren. Het is een beschermingsmechanisme om niet alle bouwstoffen meteen om te zetten in schildklierhormoon. Bij sommige mensen werkt dit beschermingsmechanisme niet goed en hierdoor kan het te veel innemen van jodium leiden tot een hyperthyreoïdie.
Wat is het verband tussen zwangere vrouwen en het IQ van hun kind?
Bij zwangere vrouwen is de jodium concentratie in de urine gemeten en vervolgens is op leeftijd 4-6 van het kind het IQ bepaald. Tussen de jodium concentratie en het IQ van het kind is inderdaad een correlatie gevonden. In het eerste trimester is het schildklierhormoon nodig voor de aanleg van de hersenen. Het kind maakt dat zelf nog niet aan en is dan compleet afhankelijk van de moeder. Heeft de moeder minder schildklierhormoon dan ontwikkelen de hersenen van het kind minder.
Wat gebeurt er in de eerste en tweede fase van het jodium tekort?
In de eerste fase van het jodium tekort, gaat het NIS harder werken en komt er meer TSH stimulatie omdat er door het jodiumtekort minder schildklierhormoon wordt geproduceerd. Door de toename van TSH stimulatie vindt er groei plaats van de schildklier. Dit zodat er zo veel mogelijk jodium kan worden opgenomen.
In de tweede fase van het jodium tekort, gaat de schildklier preferentieel T3 produceren, om zo efficiënt mogelijk het jodium te gebruiken. De weefsels die afhankelijk zijn van T4 krijgen op die manier minder T4.
Wat zijn de symptomen van hypothyreoïdie?
Koude intolerantie, obstipatie, moeheid en zwakte, dyspnoe bij inspanning, gewichtstoename, cognitieve achteruitgang, depressieve klachten, geheugenstoornissen, droge huid, heesheid, spierpijn en tintelingen.
Wat zijn de klinische tekenen van hypothyreoïdie?
Myxoedeem, periorbitaal oedeem, vertraagde achillespees reflex, dikke tong, bradycardie, pleuravocht of pericardvocht, ascites, spierzwakte.
Wat zijn de oorzaken van een primaire hypothyreoïdie?
1) Congenitaal: 1:1200 in NL
2) Verworven: 2-3% in NL:
- Auto-immuun (Hashimoto)
- Thyroïditis (viraal, postpartum): de cellen gaan kapot dan krijg je eerst een thyrotoxicose en dan als het schildklierhormoon is verbruikt krijg je een hypothyreoïdie.
- Radioactief jodium
- Thyroïdectomie
- Externe radiotherapie
- Medicatie (lithium, amiodaron)
Wat zijn de oorzaken van een secundaire hypothyreoïdie?
- Hypofysair (geïsoleerde) hypothyreoïdie
- Sheehan’s syndroom
- Hypofyseadenoom
- Suprasellaire oorzaken
Wat is de behandeling van hypothyreoïdie?
- Het geven van schildklierhormoon in de vorm van levothyroxine (het T4): circa 1,7 microgram/kg/dag
- Dosis aanpassing rond de 6 weken: T4 heeft een halfwaardetijd van 1 week, en we zeggen dat na 4/5 halfwaardetijden een medicament uit het lichaam is. We wachten tot er weer een steady state is en dan gaan we weer het TSH bepalen.
- Varen op TSH
Het kan weken tot maanden duren voordat men weer op het oude niveau zitten, voordat ze deze klachten hadden.
Wat is de diagnostiek bij secundaire en primaire hypothyreoïdie?
- Primaire hypothyreoïdie: TSH verhoogd en FT4 is verlaagd.
- Secundaire hypothyreoïdie: TSH normaal en FT4 is verlaagd. Dit is de enige oorzaak die je mist bij het testen van TSH, maar het komt maar heel zelden voor.
Welke veranderingen in hormonen treden erop tijdens de zwangerschap?
In het eerste trimester zie je een piek van het zwangerschapshormoon (hCG) en je ziet ook een klein piekje van Vrij T4. Het zwangerschapshormoon lijkt een klein beetje op het TSH, in hele grote hoeveelheden bindt ook dat aan de TSH receptor. Tijdens de zwangerschap gaat ook het TBG omhoog door oestrogeen, dit is het bindende eiwit voor het schildklierhormoon. Daardoor gaat ook de totale hormoonfractie omhoog. Door de stijging van Vrij T4 gaat de TSH afgifte omlaag.
