HC 10.1 Het centrale zenuwstelsel en de endocrien organen Flashcards
Waar reageren doelwitcellen op?
Doelwitcellen reageren op hormonen waarvoor zij receptoren hebben. Het effect is afhankelijk van geprogrammeerde respons van de doelwitcel. Twee cellen met dezelfde receptor hoeven niet op dezelfde manier te reageren op dat hormoon, doordat de intracellulaire mechanismen iets anders werken.
Welke soorten receptoren zijn er?
- Kernreceptoren
- Membraanreceptoren
Wat zijn kernreceptoren?
Steroïd- (uit de bijnierschors) of schildklierhormonen zijn wateroplosbaar en kunnen door de lipidenmembraan van de cel. Deze kunnen in de celkern binden aan de kernreceptor op het DNA en kunnen dan dienen als activator van transcriptiefactoren. Waardoor er een reactie komt van de cel op dat hormoon.
Wat zijn membraanreceptoren?
Voor hormonen, zoals eiwithormonen (hormonen uit de hypofyse en de hypothalamus) die niet zomaar het membraan over kunnen gaan. Hiervoor zijn receptoren die in het membraan liggen. En zo activeert het allerlei cellulaire processen.
Wat betekend paracrien?
De ene cel activeert de buurtcel, die dan weer specifieke receptoren voor dat hormoon heeft.
Wat betekend autocrien?
Cellen die zichzelf kunnen reguleren. Geeft hormonen af en vangt dat weer op met zijn eigen receptoren. Dit kan bijvoorbeeld ook gebruikt worden voor negatieve terugkoppeling.
Wat zijn de drie vormen van communicatie via hormonen?
Drie vormen van communicatie via hormonen: endocrien, paracrien en autocrien.
Wat zijn de belangrijkste endocriene klieren?
- (hypothalamus): het is niet klassiek een endocrien orgaan, maar het is een gespecialiseerd stuk van de hersenen. Het is eigenlijk zenuwweefsel. Deze zenuwcellen maken ook weer hormonen die de hypofyse aansturen.
- Hypofyse: ook wel meesterklier. Hij maakt namelijk heel veel hormonen die andere endocriene klieren in het lichaam aanstuurt.
- Schildklier
- Bijschildklieren
- Bijnieren
- Testis
- Ovarium
- Pancreas
Wat is de klassieke endogene as?
De negatieve feedback kan plaatsvinden op het niveau van de hypofyse en de hypothalamus.
Wat is een hormonaal evenwicht en wat is een hormonaal disbalans?
- Hormonaal evenwicht dan is het een gezond systeem –> homeostase (dus goede terugkoppeling als er bijv. te veel hormoon wordt geproduceerd met negatieve feedback).
- Hormonale disbalans dan is er sprake van een endocriene ziekte. (bijv. een tumor die teveel hormonen maakt of niet werkende terugkoppeling).
Wat is acromegalie?
Acromegalie: reuzengroei door een overschot aan groeihormoon, dit kan komen door een tumor in de hypofyse die te veel groeihormoon afgeeft.
Wat is de ziekte van Cushing?
Ziekte van Cushing: overschot aan cortisol (bijnierschorshormoon).
Wat is de ziekte van Addison?
Ziekte van Addison: te weinig bijnierschorshormoon, door een beschadiging van de bijnier door een infectie of auto-immuunziekte
Wat is de ziekte van Graves?
Ziekte van Graves: te hard werkende schildklier.
Wat is de ziekte van Hashimoto?
Ziekte van Hashimoto: beschadigde schildklier door een auto-immuunziekte met als gevolg te weinig schildklierhormoon.
Wat is het verschil tussen de grote en kleine neuronen in de hypothalamus?
In de hypothalamus zitten grote en kleine neuronen. De grote neuronen hebben vezels die helemaal lopen tot aan de hypofyseachterkwab. En geven daar de hormonen af aan de bloedbaan. Dit zijn de hormonen die dus afkomstig zijn van de hypothalamus.
De kleine neuronen hebben kortere uitlopers en die geven hun hormonen af aan de bloedvaten die zich in de structuur bevinden die de hypothalamus met de hypofyse verbind (hypofysesteel). Deze hormonen bereiken op die manier via de bloedbaan de hypofyse voorkwab. En de hypofyse voorkwab geeft dan hormonen af die daadwerkelijk zijn gemaakt in de hypofyse voorkwab.
Uit wat voor weefsel bestaat de hypofyse voorkwab en uit wat voor weefsel bestaat de hypofyse achterkwab?
De hypofyse voorkwab en achterkwab zijn van elkaar gescheiden met een stukje bindweefsel. De hypofyse voorkwab en achterkwab verschillen ook van het soort weefsel. De voorkwab heeft echt de klassieke structuur van een endocrien orgaan met eilandjes van hormoonproducerende cellen. En de hypofyse achterkwab is vooral uitlopers van zenuwcellen vanuit het hypothalame gebied.
Wat is de Hypothalamus-hypofyse bijnier as?
De hypothalamus geeft CRH en vasopressine af. Deze hormonen zijn beide in staat om de release van ACTH te stimuleren door de hypofyse. ACTH gaat naar de bijnier en stimuleert daar de productie van cortisol en bijnierandrogenen.
Wat is de Hypothalamus-hypofyse schildklier as?
Hypothalamus geeft TRH af. Stimuleert afgifte van TSH door de hypofyse. TSH stimuleert de schildklier tot afgifte van T4 wat een precursor is van het actieve schildklierhormoon, T3. De omzetting van T4 naar T3 vindt vooral plaats in de perifere organen waar de schildklierhormoon zijn werking heeft.
Wat is de Hypothalamus-hypofyse groeihormoon as?
Afgifte van somatostatine door de hypothalamus remt de hypofyse voorkwab tot afgifte van groeihormoon en GHRH stimuleert het. Het afgegeven GH door de hypofyse stimuleert de lever tot de aanmaak van een groeifactor Insuline-like growth factor-I (IGF-I). Ghreline kan op twee manieren de groeihormoon afgifte stimuleren: beïnvloed de productie van hypothalaam hormonen of het kan direct op hypofyse niveau de productie stimuleren.
Wat is de Hypothalamus-hypofyse gonaden as?
Hypothalamus geeft GnRH af. De hypofyse geeft dan LH/FSH af (gonadotrofines). Dit heeft een effect op de testis/ovarium. LH stimuleert de testosteron productie in de testis en FSH de zaadcelvorming. LH en FSH hebben in het ovarium invloed op eicelrijping, oestradiol en progesteron productie.
Wat zijn de hypothalame hypofysiotrope hormonen?
